Luther en Psalm 51 (III, slot)

RONDOM DE REFORMATIE

door J.C. Schuurman, Ridderkerk

Tot deze God gevlucht

Zoals we de vorige keer zagen heeft Luther ontdekt Wie en hoe God is: een gaarne vergevendVader, die Zijn gerechtigheid wil benutten om te rechtvaardigen. Daarom is de troon van Gods genade toegankelijk. Indringend schrijft Luther over Davids smeken om genade in Psalm 51. We zouden denken dat hij de Heere niet meer onder ogen durft te komen, ziende op alles wat er is voorgevallen. En toch horen we het uit Davids mond: "Wees mij genadig, o God, naar Uw goedertierenheid!". Hij kan het niet laten om zijn toevlucht te nemen tot de Heere.Weet u hoe dat komt? Omdat David inderdaad weet Wie en hoe God is. Luther zegt treffend dat "God omkleed is mét en gehuld is in Zijn Woord en beloften!" Is dat niet mooi gezegd? Een uitspraak om te onthouden. De Heere komt in het evangelie tot ons, terwijl Hij omkleed is met Zijn beloften. En die beloften, zegt Luther dan, "behelzen Christus en maken God in plaats van onze strenge Rechter en vijand tot een goed en genadig God, Die vervloekten weer tot het leven wil brengen en ze wil behouden!" God hult Zich in Zijn beloften. Daarom durft David ondanks alles tóch om genade te smeken. En wat is het belangrijk dat ook wij op Gods beloften steunen en zien. Hoe zouden we anders tot de heilige en rechtvaardige God durven naderen?

Niet beschaamd

Ondertussen is David niet beschaamd. God heeft hem in genade aangenomen en gereinigd. Anders gezegd: hij is gerechtvaardigd. En dat is volstrekt Gods werk. Daar vallen wij met al onze werken en genoegdoeningen buiten. Of het nu de werken van de wet zijn of zelfgekozen werken (hierbij zal Luther hebben gedacht aan zijn kloosterperiode, een tijd vol geestelijk en lichamelijk gemartel, zonder innerlijke rust). Een kernachtig citaat: "Heel de rechtvaardiging is, wat ons betreft, een passieve zaak. (...) Hier geldt dat door ons niets gedaan, niets ondernomen moet worden; behalve dit ene: het horen en geloven van hetgeen ons gezegd wordt." En dan noemt Luther het Woord van God medicijn. Hij zegt: als u bedroefd bent over uw zonden, of als u de toorn van God gevoelt, zoek dan geen ander medicijn en weiger elke andere vertroosting dan alleen die van het Woord Gods. De Heere heeft geen lust in onze dood, maar daarin dat we ons bekeren en leven. Hij heeft toch niet voor niets Zijn eniggeboren Zoon gegeven ...! Wie in Hem gelooft zal niet verderven, maar het eeuwige leven hebben. Dit is voor verloren zondaren het beste medicijn dat er is. Omdat we door het Woord niet op onszelf worden teruggeworpen maar op God en op Christus, op Zijn offer, op Zijn volbrachte werk waarmee de Vader tevreden is.

Het wagen met Christus

Luther dringt er in zijn verklaring van Psalm 51 steeds weer op aan om het met Christus te wagen. Dat betekent afzien van jezelf. In dit verband zegt Luther ook treffende dingen over de grootte van schuldbesef en berouw. Daar kunnen we mee zitten: is er wel genoeg berouw in mijn leven? Besefik mijn zonden wel genoeg? Mag ik wel geloven dat Gods genade ook voor mij bestemd is? Luther heeft zelf intens met deze vragen geworsteld. Maar hij heeft ook ontdekt dat deze vragen ons in de weg kunnen staan om het alleen met de gerechtigheid van de Heere Jezus te wagen.Want heimelijk kunnen we toch weer de grond gaan zoeken in ons berouw, in de diepte ervan. Luther zegt: "Wat voor verdienste zou er kunnen schuilen in het kennen van de zonde en het treuren daarover? (...) U moet geheel hangen aan wat u hoort (in het evangelie), en niet aan wat u denkt of doet." Als we moeten wachten tot het moment waarop we voldoende berouw hebben, komen we er nooit uit. Want wanneer is ons berouw voldoende? Wie kan dat vaststellen? Het kan altijd dieper! Maar daar hangt het niet van af. Volgens Luther "is de goddelijke barmhartigheid zó groot, dat Hij begerig is om genade te schenken. Daarbij slaat de Heere geen acht op een berouw dat onvoldoende is ... Nee, Hij ziet alleen op Zijn eigen welwillendheid en op onze ellende." Hier blijft alleen genade over, voor ieder die niet meer zonder de Heere kan. Wat is het bevrijdend om uit dit wonder te leven. God is het ook waard! "Al ben ik het niet waardig", zegt Luther, "om zulke grote weldaden als de vergeving der zonde en de genade van God te ontvangen, mijn God is het waardig dat ik Hem geloof als Hij zegt dat Hij de zonden wil vergeven, zoals Hij beloofd heeft in Zijn Woord."

Blijvende strijd

Dat gaat niet zonder strijd. Het is bekend dat Luther een zwaar aangevochten mens is geweest. Behalve Gods werk heeft hij ook satans antiwerk ervaren. Luther was een mens tussen God en duivel (zoals de titel van een boek over Luther zegt). Het leven uit de rechtvaardiging door het geloof wordt bestreden. Alleen al door de zonde die blijft. Volgens Luther kan een christen die door het geloof gerechtvaardigd is en vergeving van zonden ontvangen heeft, niet in gerustheid leven, alsof hij nu van alle zonden af is. Nee, "nog steeds ligt op hem de last van een gedurige strijd met de overblijfsels van de zonde." En dat geeft aanvechting. Bij de één meer, bij de ander minder. "Niet allen ervaren dezelfde aanvechtingen", zegt Luther. "God geeft ze in de mate die ieder verdragen kan." En in de aanvechtingen speelt ook de duivel een rol. "Satan houdt de wacht", aldus Luther. En als hij merkt dat onze harten niet goed zijn toegerust met Gods beloften, dan zaait hij twijfel aan Gods genade. Daarom is het leven uit de rechtvaardiging een blijvende strijd. Maar juist dóór de aanvechting wordt het levende geloof verdiept. "We zullen moeten leren", schrijft Luther, "dat een christen wandelen moet in het midden van de dood, midden in de knagingen en angsten van het geweten, midden in de kaken van duivel en hel, en zich dan tóch moet houden aan het Woord der genade." Uitzicht

Dat is een levenslange les. Wie het door Gods genade één keer geleerd heeft, moet het dagelijks opnieuw leren. Maar de zaligheid ligt vast. In de drie-enige God Die niet kan liegen. Zijn Woord is volmaakt betrouwbaar. Daarom is leven uit de rechtvaardiging het meest zekere leven dat er is. Laten •we ook in onze tijd vasthouden aan dit evangelie. Als we de rechtvaardiging kwijtraken, raken we het hart van het evangelie kwijt. Zonder rechtvaardiging komen we om in Gods gericht en blijven we buiten Zijn Koninkrijk. Laat het daarom onze eerste zorg zijn dat we leven uit het wonder dat Luther opnieuw mocht ontdekken. Laten we de Reformatieherdenking niet beperken tot de 31"" oktober. Het hele jaar door wil uit het geheim van de Reformatie worden geleefd. En dan blijft alleen de roem in God over. Nu al, en straks eeuwig! Zoals we het zingen in Psalm 89: „'k Zal eeuwig zingen van Gods goedertierenheên." En wat wordt er dan gezongen? Dat is geen vraag meer voor wie als een goddeloze gerechtvaardigd is. , , Uw vrije gunst alleen wordt d' ere toegebracht." Want het is , , door U, door U alleen om 't eeuwig welbehagen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen