Over gezag en gezagsdragers

(Het vijfde gebod) - III

UW GEBOD IS ZEER WIJD

door A.J. Kunz, Groot-Ammers

Ouders

Het vijfde gebod gaat allereerst over de omgang van kinderen met hun ouders. Kinderen zijn geroepen om hun ouders eer, liefde en trouw te bewijzen. Ze moeten zich aan de goede leer en aan de straf van hun ouders met behoorlijke gehoorzaamheid onderwerpen. God wil ons immers door de hand van onze ouders regeren. Bijbels gezien is gezag altijd afgeleid gezag. Achter onze ouders staat God. Dit moeten kinderen bedenken. Dat geldt echter niet minder voor de ouders.Vader en moeder ontvangen hun gezag bij de gratie van God. We moeten ons afvragen of dit in de praktijk van ons gezinsleven gestalte krijgt. Klinkt in onze woorden het Woord van God door? Is achter onze hand de hand van God te zien? Hebben onze ogen iets van de ogen van Christus, Die met ontferming bewogen was? Het vijfde gebod gaat niet alleen over kinderen, maar ook over vaders en moeders - en achter hen over alle gezagsdragers.

Gezag

Ouders ontvangen van Godswege het gezag over hun kinderen. Daar mogen wij niet aan tornen.Wie dat doet, werkt de anarchie in de hand. Dit geeft echter ouders geen vrijbrief om hun kinderen naar eigen believen te behandelen. Paulus spreekt in Efeze 6 allereerst de kinderen aan: 'Kinderen, wees je ouders gehoorzaam in de Heere, want dat is recht' (vers 1). Daarna richt Paulus zich echter ook tot de ouders: 'Vaders, verwek uw kinderen niet tot toorn, maar voedt hen op in de lering en vermaning des Heeren' (vers 4). Wij mogen het gezag dat God ons geeft, nooit misbruiken. Lichamelijke en geestelijke kindermishandeling kan niet toegedekt worden met een beroep op het vijfde gebod. Wie dat doet, komt in aanraking met de andere kant van dit gebod: verwek uw kinderen niet tot toorn.

Calvijn legt er in zijn uitleg van het vijfde gebod sterke nadruk op dat de ouders het gezag van God ontvangen om zo de kinderen te oefenen in de vreze des HEEREN. Daarom kan hij zeggen: 'Het moet niet twijfelachtig zijn, of God stelt in het vijfde gebod een algemene regel: namelijk dat wij een ieder, van wie we weten dat hij door Gods ordinantie boven ons gesteld is, met eerbied, gehoorzaamheid en dankbaarheid bejegenen en hem alle mogelijke diensten bewijzen. En het doet er niet toe of zij waardig of onwaardig zijn, dat hun die eer bewezen wordt; want hoe ze ook zijn, toch hebben ze niet zonder Gods voorzienigheid deze plaats verkregen, ter wille van welke de Wetgever Zelf gewild heeft dat ze geëerd worden' {Institutie II, VIII, 36). Het lijkt er op dat Calvijn het vijfde gebod alleen betrekt op de kinderen. We zullen echter goed in het oog moeten houden dat Calvijn vanuit God denkt. De ouders moeten de handen en de mond van God zijn. Daarom verdienen ze onze eer en ons respect. Dat dit echter geen vrijbrief is voor een eigenmachtig handelen van ouders, blijkt wel uit het slot van Calvijns behandeling van het vijfde gebod: 'De onderworpenheid die aan de ouders betoond wordt, moet een trap zijn om op te zien naar de hoogste Vader. Daarom moeten de ouders, wanneer zij ons aanzetten tot overtreding van de wet, met recht door ons niet als ouders beschouwd worden, maar als vreemden, die ons trachten af te brengen van de gehoorzaamheid aan de ware Vader. Want het is onwaardig en ongerijmd, dat hun hoge staat, die van Gods hoogheid afhangt en ons tot haar moet leiden, zou dienen om die hoogheid Gods neer te drukken.' {Institutie II, VIII, 39). Ook als ouders staan we voor het vijfde gebod.

Gezag en gedrag

Wie gezag draagt, zal wel iets te zeggen moeten hebben. Anders maken we ons het gezag onwaardig. Dat is niet alleen tot schade voor onszelf en voor onze kinderen; het is bovenal tot oneer van God. Kinderen moeten hun ouders eer, liefde en trouw bewijzen. Maar dat kan niet zomaar van één kant komen. Zijn wij de eer, de liefde en de trouw van onze kinderen waard? Ons gezag heeft aUes te maken met ons gedrag. We kunnen wel spreken over een gezagscrisis, maar dat komt vaak ook door falende gezagsdragers.

Vaders, hoe zijn ^ve in ons gezin? Geven we leiding aan ons gezin? Zijn we een vader voor onze kinderen? Er wordt wel gezegd dat wij in een vaderloze cultuur leven.Vaders, die opgaan in hun werk. Vaders, die hun eigen leven leiden, zonder zich veel aan te trekken van hun gezin. Paulus zegt in Efeze 6: 'Vaders, verwek uw kinderen niet tot toorn'. En hoe staat het met de moeders? Zijn we er voor de kinderen? Dat staat in onze maatschappij niet bovenaan. Het dringt ook door in de kerkelijke gezinnen. Ik bedoel niet die gezinnen waar de moeder ge- noodzaakt is te werken, omdat er anders geen gezinsinkomen is. Wel bedoel ik dat carrière maken hoge offers vraagt. Het offer van het gezin is te hoog. We moeten elkaar niet aanpraten dat zorg voor de kinderen minderwaardig zou zijn. Thuis wordt er gebouwd aan de samenleving van morgen. Een christelijk gezin mag zelfs de dingen zien in eeuwigheidsperspectief we voeden onze kinderen op, opdat ze in hun leven Gods vaderlijke goedheid mogen gaan erkennen en belijden.

Paulus roept ons als ouders op om onze kinderen op te voeden in de goede leer en in de vermaning des Heeren. Dat is moeilijk genoeg. In eigen kracht is het zelfs onmogelijk. Wij kunnen uit onszelf niet de hand van God zijn. En onze woorden zijn vaak zo anders dan het Woord van God. Ons gedrag is ook als ouders vaak zo getekend door de zonde. Wat is het nodig dat we God persoonlijk onder ogen komen. Zo alleen kunnen we een voorbeeld worden voor onze kinderen, zowel in de goede leer als in de straf. Zoals Christus die goede leer van Zijn Vader heeft verkondigd, maar ook wist van de straffende hand. Want God kastijdt degene die Hij liefheeft en Hij kastijdt iedere zoon die Hij aanneemt.

Op God geworpen

Het doorgeven van de goede leer gaat verder dan een paar feiten die we aan onze kinderen doorgeven. Het straffen van onze kinderen is meer dan alleen een pedagogische tik. Het gaat om de vraag of God in onze opvoeding ter sprake komt. Meer nog: of we iets van het beeld van Christus weerspiegelen.Voeden we onze kinderen op bij het Woord van God? Wanneer moeten we daarmee beginnen? David zegt in Psalm 22: Op U ben ik geworpen van de baarmoeder af.We mogen al voor onze kinderen bidden als ze nog niet geboren zijn. Gelovige ouders doen dat. Want ze weten: we krijgen onze kinderen voor de eeuwigheid. En eenmaal geboren is verloren; wedergeboren, dat is verkoren.Wie dat weet, die kan zijn kinderen niet meer vrijlaten. Ik leg de namen van mijn kinderen in Uw handen, HEEFLE.

In Christus vervuld

Ouders en kinderen, wij allen staan schuldig aan dit gebod. En toch komt ook dit gebod in het leven van de dankbaarheid terug. Dat kan alleen omdat Christus ook dit gebod heeft gehouden. Hij is Zijn moeder onderdanig geweest, maar Hij heeft vooral ZijnVader in de hemel geëerd. Wij wilden geen gezag boven ons - niet van God en ook niet van mensen. Maar God, Die rijk is in barmhartigheid, heeft Zijn Zoon gegeven tot een verzoening voor onze zonden. Ook de zonden tegen het vijfde gebod. Wie daarvan leeft, zal dit ook doorgeven aan de kinderen:

'k Zal met verstand de weg betreen der vromen, Wanneer zult Gij, mijn Bondsgod tot mij komen? Ik zal doen zien in al mijn huisbeleid D' oprechtigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen