Het einde van Joab (1)

MEDITATIE

door M. Goudriaan, Lunteren

"...zo uhichtteJoab tot de tent des HEEREN, en vatte de hoornen van het altaar. ...En de koning zei tot hem: Doe gelijk als hij gesproken heeft, en val op hem aan en begraaf hem, opdat gij wegdoet van mij en van mijns vaders huis dat bloed, dat joab zonder oorzaak vergoten heeft".

1 Kon. 2: 28b, 31

Als we het begin van 1 Koningen lezen en het een en ander horen uit de begintijd van de regering van Salomo lijkt het alsof er alleen maar sprake is van moord en doodslag. Dat is opmerkelijk wanneer het een vredevorst betreft! We hoorden al van de dood van Adonia en we vroegen ons af of Salomo dan zo'n meedogenloos en wreed heerser is geweest, die zomaar de een na de ander uit de weg ruimt. We zeggen dan ook nog wel tegen elkaar dat Salomo een godvrezend man was en dat vooral in de begintijd van zijn regering de wandel voor Gods aangezicht bij hem aan de dag komt. Maar als we dan hier lezen...

Kan dan een koning die de Heere vreest maar doen wat hij wil? Als het over die vraag gaat, kan het antwoord kort en bondig zijn. Nee! Als er zijn die niet zomaar kunnen doen wat zij willen, dan mannen als David en Salomo wel. Denk erom dat de Heere erop terugkomt als ze afwijken van Zijn wet. Is dat in het algemeen niet het geval bij godvrezende mensen? We zeggen wel: God houdt hier in dit leven afrekening met de Zijnen.

Niet alleen Adonia maar ook Joab vindt zijn dood in de begintijd van Salomo's regering. Salomo heeft zelf nadrukkelijk bevel gegeven tot zijn dood. Eigenlijk moeten we nog verder terug, want David heeft op zijn sterfbed al tegen Salomo gezegd dat hij Joab moest doden. Salomo, je weet wat Joab, de krijgsoverste, gedaan heeft. Dat hij Amasa en Abner gedood heeft en daarmee krijgsbloed heeft vergoten in vredestijd. Er kleeft bloed aan zijn handen dat ten onrechte vergoten is.

Doe met hem naar uw wijsheid, Salomo, maar zorg dat zijn grauwe haar niet in vrede in het graf daalt. Dat is in feite een bevel om Joab te doden. Deze heeft een bloedschuld op het huis van David gebracht.

Ik denk dat we uit deze geschiedenis niet moeten afleiden, dat we op ons sterfbed onze kinderen nog zoveel mogelijk beloften moeten laten afleggen. Daar moeten we maar erg voorzichtig mee zijn. Ik bedoel natuurlijk niet dat het verkeerd is, wanneer een stervende vader de kinderen vraagt goed voor hun moeder te zorgen. Maar laten we voorzichtig zijn met bijzondere beloften. Het kan gebeuren dat in het geloof en biddend een bepaalde opdracht aan een kind wordt gegeven, zoals dat het geval was bij Kohlbrugge, aan wie door zijn stervende vader gevraagd werd om doctor in de theologie te worden. Ik denk dat hier een bijzondere leiding van God was, maar dat dit nog niet zomaar een algemeen voorbeeld ter navolging is geweest.

Hoe dat ook zij, David zei dat van Joab tot Salomo.Vergeten we daarbij niet dat Joab een bloedschuld heeft gebracht over Davids huis. We krijgen de indruk dat David zelf Joab nooit heeft durven aanpakken. David heeft ook wel veel aan zijn generaal te danken gehad, bovendien was Joab een sterke persoonlijkheid. Soms wordt wel gedacht dat David Joab met fluwelen handschoenen aanpakte, omdat deze alles wist van de zonde met Bathseba en Uria.We weten het niet precies.

In ieder geval slaat bij Joab de schrik om het hart als hij hoort wat er gebeurd is met Abjathar, de priester die verbannen was, en met Adonia die inmiddels gedood is. Joab vertrouwt het niet meer. Dat is mis! Ik heb tenslotte ook de kant van Adonia gekozen. Ik weet niet of Joab ook gedacht heeft aan wat hij eerder gedaan heeft met Abner en Amasa, de twee mannen die hij op een lafhartige en wrede manier gedood heeft. Je krijgt de indruk dat hij daar helemaal niet meer aan gedacht heeft. Zijn vraag is: waar is redding? In deze benarde omstandigheden vlucht hij naar het huis van de Heere. Hij vreest voor zijn leven en kan geen plaats bedenken waar hij veiliger is dan hier, bij het altaar. Hij vat de hoornen van het altaar. Een laatste redmiddel. In hoofdstuk 1 zien we dat Adonia eerder hetzelfde gedaan heeft. Toen zijn poging om zichzelf tot koning te laten uitroepen, was mislukt, vatte ook hij de hoornen van het altaar. Salomo spaarde hem.

Het aangrijpen van de hoornen van het altaar had te maken met het asielrecht dat in Israël gold. Het heiligdom, en dan vooral het altaar, was de plaats waar misdadigers die vervolgd werden, konden worden opgenomen. Deze instelling kunnen we een beetje vergelijken met die van de vrijsteden, de plaatsen waar iemand die bijv. per ongeluk een ander had gedood, kon heenvluchten. En ook bij het asielrecht in het huis Gods gold, dat een moordenaar alleen ontkoming kon vinden, wanneer hij zonder opzet een ander had gedood. Was er sprake geweest van opzet, dan mocht iemand gedood worden bij het altaar, ook al hield hij zijn handen aan de hoornen.

Niet alleen komt Joab tot het huis van God, ook staat er nadrukkelijk dat hij de hoornen vastpakt. Dat had een bepaalde betekenis. Bij bepaalde offers werd iets van het offerbloed genomen en aan de hoornen van het altaar gestreken. Als Joab de hoornen vastpakt, wil hij zich daarmee als het ware verschuilen achter het offerbloed. De hoornen wijzen op de verzoenende kracht van het altaar, van het offer vooral. Door de hoornen vast te grijpen wil Joab zich stellen onder de hoede van God. Je zou denken: dat moet voor Joab goed aflopen! Dat moet ongetwijfeld zijn redding worden. En we zien eigenlijk de toepassing van de tekst al voor ons: zoals Joab redding vond bij het altaar, bij het offerbloed, zo hebben wij behoud te zoeken bij het Offerlam. Die kant zal het in deze meditatie wel opgaan. Dat is echter toch wel anders. Joab brengt er het leven niet afl

We kunnen ons daarover verbazen. Doet Salomo wel recht, dat hij Joab laat doden terwijl deze zijn handen vastklemt aan het altaar? Mag dat wel? Een paar dingen zullen we bij deze geschiedenis moeten overwegen. Dat Joab vlucht naar de tent des Heeren geeft al aan dat hij in zijn geweten overtuigd is van een bepaalde schuld. Maar vooral is het dan de vraag: heeft hij niet geweten en overdacht wat de HEEP^ bepaald had in Exodus 21, dat als iemand opzettelijk zijn naaste gedood heeft hij desnoods van het altaar afgetrokken en gedood moest worden? Heeft Joab ernst gemaakt met het Woord van God? Ongetwijfeld was hij een bekwaam generaal. En dat hij veel betekend heeft voor David, soms in heel moeilijke situaties, valt ook niet te loochenen. Maar wat was hij verder hard, meedogenloos, vooral wel als hij vreesde voor zijn eigen positie. Abner, de generaal van het huis van Saul, kwam tot David om vredesonderhandelingen te beginnen.

Op een oprechte manier wilde hij zich tot David wenden, maar Joab doodde hem. Later wilde David Amasa in een hogere rang benoemen. Voelde Joab zich bedreigd? In ieder geval doodde hij Amasa. Bovendien doodde hij Absalom nog tegen het bevel van David in. David kermde: Absalom, mijn zoon, mijn zoon Absalom, was ik voor jou gestorven. Joab kan er niet mee zitten, zo krijgen we de indruk.

Hard is Joab, meedogenloos. Nu komt hij zelf in het nauw en grijpt de hoornen van het altaar aan. Heeft hij ook iets beseft van zijn schuld tegenover God en zijn naaste? Natuurlijk, lang niet alles staat in de Bijbel. Ook van Joabs leven wordt niet alles verteld. Toch is het naar alle waarschijnlijkheid niet ten onrechte, dat Joab in het algemeen gezien wordt als een meedogenloos mens, die zelf niet wist wat het was om te smeken om genade. Komen we ergens tegen dat hij er mee vastliep dat hij onschuldig bloed had vergoten? Nergens. Maar nu hij zelf in het nauw komt, wil hij zijn leven redden door snel naar de tent van de Heere te gaan. Hij wil zijn leven verzekeren, maar vraagt hij zich af of hij dat op de juiste manier doet? Vraagt hij zich ook af of dat kan zonder berouw en be­ kering? Dat is dan trouwens ook een hele les voor ons vandaag. Ook wij hebben ons af te vragen of er behoud kan zijn voor ons buiten de weg van levend geloof en bekering. De Schrift is er duidelijk in. De Heere Jezus Zelf is er duidelijk in als we Hem horen spreken in het Evangelie.

Joab wil zijn leven redden. Hij neemt dan nog wel uiterlijk de toevlucht tot het altaar, maar wendt hij zich ook in berouw tot de levende God? We merken daar in ieder geval niets van! Dat moet ons vandaag nog wel be- , zighouden, de vraag: als ik behoud van mijn leven zoek, doe ik dat dan op de juiste, bijbelse manier? Als ik beschutting wil vinden, is dat dan op de weg die de Heere in Zijn Woord wijst? Het Evangelie wijst ons op Hem Die zegt: Ik ben de Weg. De eeuwen door leren zondaren in zelfveroordeling het leven zoeken in Hem en... worden niet uitgeworpen. Joab komt in het nauw, maar belijdt hij ook zijn schuld? Heeft hij ook erg in het Woord van de Heere, dat wie moedwillig zijn naaste gedood heeft van het altaar afgetrokken moet worden? Joab, maak jij wel echt ernst met het Woord?

Wij worden opgeroepen in alles te vragen naar het Woord. Zeker wel als het gaat over de weg van het behoud!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen