Godsdienstige opvoeding, ook nu (2)

GEESTELIJK LEVEN

Huisgodsdienst

In de eerste bijdrage hebben we een aantal teksten doorgegeven waarin we opgeroepen worden om aan onze kinderen onderwijs te geven vanuit de Bijbel. Bij de heilige doop hebben we met ons ja-woord voor God en de gemeente beloofd onze kinderen 'in de voorzeide leer (-) te onderwijzen.'

Er is alle eeuwen door veel accent gelegd op de waarde van de huisgodsdienst. Uit de tafelgesprekken van Luther blijkt dat hij er elke maaltijd tijd voor nam om met het gezin en de gasten door te praten over de Heere en zijn dienst. Calvijn noemt het gezin: een kerk in het klein! De eerste nederlandse synode in 1574 in Wezel sprak uit: 'Dat elke huisvader schuldig is om huisoefeningen te doen.' De Dordtse synode van 1618/19 sprak uit dat ouders hun kinderen vlijtig moesten onderwijzen in de christelijke godsdienst, te bidden, de preken te bespreken, uit de Bijbel te lezen en dan te bespreken. Ouders die deze dingen nalieten, dienden ernstig vermaand te worden door de ambtsdragers.

Ridderus wilde ouders bemoedigen door te zeggen dat het ook niet teveel tijd hoefde te kosten: 'Een groot kwartier, net zoveel tijd als nodig is voor het afvegen van de kleren, voor het kijken naar de lucht welk weer het wordt, of voor het nuttigen van het ontbijt.'

Theodorus a Brakel schreef: 'Wanneer we niet alleen beginnen, maar ook volharden zal het gezin door God gezegend worden en zelfs het land tot zegen mogen zijn'.

De bekende schotse prediker

MacCheyne had dezelfde verwachting: 'Als we Schotland weer willen zien als een hof des Heeren, dan moet dit gebeuren door een hernieuwde opwekking in de besturing, de leiding van het huisgezin'.

Wat hoort erbij?

De godsdienstige opvoeding omvat: - het leren bidden; - het luisteren naar en lezen uit de (kinder)Bijbel; - het gesprek over wat gelezen is; - het gesprek over de preek; - het samen zingen, al of niet met instrumenten.

Bidden

Als we eerst letten op het bidden. Dan is van belang dat we hardop bidden. Zodat we ons met elkaar verbonden weten. Het Onze Vader, als voorbeeld gegeven door de Heere, kan gebeden worden. Een vrij gebed geeft de gelegenheid om de persoonlijke zaken aan de Heere voor te leggen. Ik zou willen pleiten voor afwisseling, zodat er geen sleur ontstaat, zodat je niet meer weet of er wel of niet gebeden is én niet eenzijdig worden in ons bidden.Voor we beginnen met het bidden kan er ook gevraagd worden waar we aan moeten denken in het gebed. Vergeten we niet om in de allereerste plaats de Heere te danken voor de vele zaken die we uit zijn Vaderlijke Hand mogen ontvan­ gen? ! Bovenal dat zijn Woord er is, als een lamp voor onze voet en als een licht op ons pad? ! En dat elke dag de dringende oproep tot ons komt: Geef Mij je hart! Ja, dat zwarte hart wil de Heere wit wassen in zijn dierbaar bloed! Is dat weleens een wonder? Als er kinderen zijn, is het van belang dat al heel vroeg de bidhouding voorgedaan en geoefend worden: Handjes samen en oogjes dicht. En dat een kindergebedje voor de maaltijd en na het eten geleerd wordt! Wat is dat vaak vertederend en van belang voor het leven! Datzelfde geldt als we onze kleintjes naar bed brengen en dan ook de gebeden voorbidden, voorzeggen, zodat ze het zelf gaan bidden: 'Heere, houd ook deze nacht over mij getrouw de wacht. Het boze dat ik heb gedaan, ziet dat om Jezus' wil niet aan!' Het gaat ook om een nieuw hartje bij onze kinderen. Als de kinderen wat ouder worden vinden ze het fijn om zelf het Onze Vader te bidden. Laten ze dat doen. Als ze gaan slapen en wij meegaan, zullen ze het geleerde gebed bidden en zelf er een aantal zaken aan toevoegen. Dat kunnen we ook stimuleren door vooruit te vragen waar we ook nog voor moeten bidden en danken. Zodat de kinderen ook zorg hebben voor de ander(en). Juist in onze leefsituatie is het van belang dat we genoeg tijd nemen om te bidden. Haast en gebrek aan eerbied, geeft onze kinderen de gedachte dat het allemaal niet zo belangrijk zou zijn! Het gebed is toch de ademtocht van de ziel? Wat zijn we zonder adem?

De Bijbel

De maaltijd en de dag zullen beëindigd worden met het lezen uit de Bijbel. Als je samen bent is het van belang om het gelezene kort samen te vatten, erover te praten. Gebruik daarbij b.v. de kanttekeningen van de Statenvertaling. Het is van belang om niet in de Bijbel te grasduinen, maar om een bijbelboek in het geheel te lezen. Op een nader moment zal er een dagboek gelezen worden, waarin het gelezen bijbelgedeelte toegelicht en de betekenis voor nu aangegeven wordt. Ook dan is het goed om kort samen de inhoud ter harte te nemen. Dat geeft weer stof voor het gebed!

Als er kleine kinderen zijn dan leren we ze om te luisteren. Dat gaat met vallen en opstaan, soms ook letterlijk. Laat de kinderen in elk geval merken dat de Bijbel het Boek van God is. Dat vraagt ook een eerbiedige houding.

Al vroeg kunnen we voor de allerkleinsten een bijbelgedeelte vertellen en/of een gedeelte lezen uit een kinderbijbel. Een kinderbijbel is bedoeld als een gids naar het Grote Boek (Anne de Vries). Een kinderbijbel, als hulpmiddel, maakt zichzelf overbodig, want het gaat erom dat de kinderen ook de Bijbel leren lezen. Lees de Bijbel elke dag! Vandaar dat het goed is dat kinderen ook aan tafel hardop leren lezen én we allemaal een Bijbel voor ons hebben! Het gesprek over wat gelezen is, is van groot belang. Dat betekent in de praktijk dat we niet te lange gedeelten moeten lezen.

Uit de kinderbijbel kan er gelezen worden als de kinderen naar bed gaan. Dat kan het gedeelte zijn dat aan tafel uit de Bijbel gelezen is. Dat kan ook de geschiedenis zijn die op school op die dag verteld is. Tussen haakjes: In de schoolkrant kunnen we zien welke gedeelte er verteld is! We praten er met elkaar over, zingen een bekende psalm of een lied en bidden.

Als de kinderen ouder worden vinden ze het heerlijk dat ze een eigen dagboekje hebben. Ze lezen de bijbeltekst, de toelichting en dan is het fijn om de gespreksvraag met elkaar te bespreken (Zie de series: Leren én Leven, Groen). Als ze ouder worden is het van belang dat ze naast hun dagboekje ook uit de Bijbel lezen.

Het geloof is uit het gehoor en het gehoor door het Woord van God! (Rom. 10:17)

Wat er vroeg geleerd en bijgebracht wordt (afgestemd op de leeftijd en situatie waarin we als gezin verkeren), is een belangrijke investering voor later! De voornaamste zegen is dat we van harte mogen belijden: k heb het zelf uit Zijn mond gehoord (Ps. 56 : 5 ber.).

Berkenwoude, drs. LA. Kole

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen