De Franse Geloofsbelijdenis

GELOOFSLEER

Belijdenis van het geloof, met onderlinge overeenstemming gedaan door de Fransen, die wensen te leven overeenkomstig de zuiverheid van het evangelie van onze Heere Jezus Christus. A.D. 1559.

Art. 6: Deze heilige Schrift onderwijst ons dat in dit enige en eenvoudige goddelijk Wezen, hetwelk wij hebben beleden, drie Personen zijn, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. De Vader: eerste Oorzaak, Begin en Oorsprong van alle dingen. De Zoon: Zijn Woord en eeuwige Wijsheid. De Heilige Geest: Zijn kracht, Mogendheid en Werkzaamheid. De Zoon van eeuwigheid verwekt van de Vader. De Heilige Geest van eeuwigheid van beide uitgaande. De drie Personen niet vermengd, maar onderscheiden, en toch niet gedeeld, maar van éénzelfde Wezen, eeuwigheid, mogendheid en gelijkheid. Daarin erkennen wij wat is vastgesteld door de oude concilies en verfoeien alle sekten en ketterijen, die door de heilige kerkleraren, zoals de heilige Hilarius, de heilige Athanasius, de heilige Ambrosius en de heilige Cyrillus, zijn verworpen.

Deut. 4 : 12; 10; Matth. 28 : 19; Joh. 5 : 17, 19; Joh. 1 : 1 en 17 : 5; Hand. 17 : 25; Rom. 1; 1 Joh. 5.

Drie Personen

In de voorgaande artikelen wees de Franse Geloofsbelijdenis op de unieke bron voor ons kennen van God: e heilige Schrift. In art. 6 gaat de Belijdenis nader in op wie God is. Gelovig lezen van en luisteren naar de Schrift leert ons namelijk iets over God wat we door een nauwkeurig onderzoek van de natuur en van onszelf nooit zouden (kunnen) ontdekken, namelijk dat er in God drie Personen zijn. Alleen de heilige Schrift onthult dit heerlijk en heilig mysterie. God is niet eenzaam. Verre van dat. In Hem is een volheid aan gemeenschap en leven. Van eeuwigheid tot eeuwigheid is er in God een liefdevolle omgang tussen de drie Personen: e Vader, de Zoon en de Heilige Geest. In de heilige Schrift geeft God Zijn diepste geheimen prijs. Daar ontmoeten we Hem zoals Hij werkelijk is. Vooral het doopbevel uit Matth. 28 : 19 is in dit verband onthullend. Na Zijn opstanding geeft Christus Zijn discipelen namelijk de opdracht om te gaan naar de volkeren, die te onderwijzen in het Evangelie en te dopen 'in de naam des Vaders, en des Zoons, en des Heilige Geestes'. Maar niet alleen hier licht de heilige Schrift iets op van de sluier, ook op andere plaatsen bloeit dit heilig mysterie open. Alleen vanuit dit geheimenis laat de heilige Schrift zich goed lezen en verstaan. Op haar rotsvaste getuigenis lopen de onstuimige golven van Schriftkritiek en wereldwijsheid zich stuk. Wie naar de Schrift gaat om God te leren kennen, komt daar waar men de Vader, de Zoon en de Heilige Geest ontmoet. De Franse Geloofsbelijdenis is hier overigens aanzienlijk beknopter dan de Nederlandse. De laatste wijdt maar liefst vier artikelen aan dit machtige thema, de Franse volstaat met wat ze belijdt in art. 6.

Duidelijk onderscheiden

Art. 6 laat het niet bij de constatering dat er in God drie Personen zijn, maar neemt ons nog verder mee op z'n ontdekkingstocht. Er is over de drie Personen meer te zeggen. Elk van hen is voluit een Persoon en heeft bepaalde eigenschappen die alleen maar van één Persoon kunnen worden uitgezegd. Alleen de Vader is Vader, alleen de Zoon is Zoon, alleen de Heilige Geest is Heilige Geest. De Vader heeft van eeuwigheid de Zoon verwekt, niet omgekeerd. De Heilige Geest gaat van eeuwigheid van de Vader en van de Zoon uit, niet omgekeerd. Het spreken over God moet op de juiste manier gebeuren, anders verwarren we de drie Personen met elkaar. Bijbels spreken over God is de heilige kunst van het goed onderscheiden. Gebeurt dat niet, dan klopt de ketterij aan op de poort, iets wat de kerkgeschiedenis in bonte kleuren laat zien.

We mogen bijbels gezien de Vader belijden als de Bron van alles. Art. 6 noemt Hem 'eerste Oorzaak, Begin en Oorsprong van alle dingen'. De Vader heeft van eeuwigheid de Zoon verwekt en doet eveneens van eeuwigheid de Heilige Geest van Zich uitgaan. De Zoon wordt in de heilige Schrift het Woord en de Wijsheid van de Vader genoemd. Door Hem spreekt de Vader en in Hem spreekt Hij Zich geheel uit. Met de Westerse Kerk belijdt art. 6 aangaande de Heilige Geest dat Hij van eeuwigheid uitgaat van de Vader én van de Zoon. De Oosterse Kerk doet dit laatste niet. Dit verschil is een van de oorzaken van het grote en nog altijd bestaande schisma in de christelijke kerk. Art. 6 noemt de Heilige Geest verder de Kracht, Mogendheid en Werkzaamheid van de Vader. Hij geeft zijn en leven aan alles wat de Vader door de Zoon spreekt en onderhoudt al wat is.

Drie en toch Eén

Het gevaar is steeds weer acuut dat het bijbelse getuigenis aangaande God wordt verminkt. Helaas is dat al maar al te veel gebeurd. In de Vroege Kerk bijvoorbeeld ontkenden aanhangers van het zogeheten modalisme het zelfstandig bestaan van de drie Personen. Het rijke bijbelse getuigenis werd gereduceerd tot een manier van spreken over God, meer niet. Ook trad een zekere Arius op. Hij loochende dat de Zoon ongeschapen is. Hij hield Hem wel voor het hoogste schepsel, maar dan toch voor schepsel. Aanhangers van deze leer zijn er tot op de huidige dag. Ook had de Vroege Kerk te maken met pneumatomachen of Geestbestrijders. Zij loochenden het God-zijn van de Heilige Geest. Ook bestond - en bestaat - steeds weer het gevaar dat men vervalt tot een driegodendom. Dat komt omdat het bijbelse getuigenis niet met ons verstand is te bevatten dat de drie goddelijke Personen toch van één en hetzelfde Wezen zijn. De kerk heeft voor dit niet te doorgronden goddelijk mysterie zelf een term gesmeed: de Drieëenheid van God. Het woord zelf komt niet in de Bijbel voor, het verklaart ook niets, het geeft alleen een naam aan wat door ons niet is uit te zeggen. Het wil enkel verwijzen naar het zo heerlijke Godgeheimenis en behoeden voor allerlei uitglijders.

Art. 6 gebruikt het woord Drieëenheid weliswaar niet, maar het klinkt wel onmiskenbaar door in wat het over de drie Personen zegt: zij moeten wel worden onderscheiden, maar mogen niet worden gedeeld, want zij zijn 'van éénzelfde Wezen, eeuwigheid, mogendheid en gelijkheid.'

God is één en ook drie. God is drie en ook één. In God is niet meer of minder, niet eerder of later. Het bijbelse spreken over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest wil niet een rangorde, maar een volgorde aangeven. De Franse Geloofsbelijdenis neemt in haar belijden aangaande God dus voluit voor haar rekening wat de grote concilies van de Vroege Kerk, vaak na lange en hevige strijd, op grond van de heilige Schrift hebben beleden. Ze verwerpt en verfoeit hartgrondig alles wat tegen dit belijden strijdt en noemt met ere die heilige leraren der kerk die, soms met gevaar voor eigen leven, opkwamen voor de bijbelse leer aangaande God. Bisschoppen als Hilarius, Athanasius, Ambrosius en Cyrillus worden met ere vermeld. De belijdenis aangaande God is inderdaad van levensbelang. Hier komt alles op het spel te staan. Met haar staat of valt de kerk en heel het christelijke geloof. Wie namelijk niet gelooft dat God de Drieënige is, die kan niet zalig worden (Athanasius!)

P. Vermeer, Wilsum (D)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen