Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Blijvende actualiteit

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Blijvende actualiteit

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

In 'De Wekker' (Orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland) van 23 februari j.l. is een tweede artikel opgenomen over de actualiteit van de Heidelbergse Catechismus. De schrijver ds. G. van Roekei, predikant te Putten, gaat daarin expliciet in op de betekenis van de Heidelberger voor onze tijd. Hij schrijft daarover het volgende:

Vervolgens is de vraag: kan deze Catechismus in onze tijd nog steeds functioneren als leerboek voor de (jongeren van de) gemeente? Naar mijn stellige overtuiging kan het antwoord op deze vraag alleen maar positief zijn. In de Heidelbergse Catechismus is de waarheid van het evangelie essentieel en existentieel verwoord. Met essentieel bedoel ik dat vanuit het heilswerk van Christus het hart van heil op een kernachtige wijze wordt verwoord in een specifieke eenheid van leer en leven, belofte en geloof, kennis en vertrouwen.

Met existentieel bedoel ik dat de Catechismus in een levende relatie staat met het leven van de gemeente en de enkeling in die gemeente. Zeker, de bron van de Catechismus ligt niet in de gemeente maar in de Schrift. Maar van daaruit zoekt het leerboek wel de relatie met de gemeente. Vooral door de warme en persoonlijke taal van de bevinding te gebruiken, dat is ervaring van het geloof die het heil op een existentiële manier leert kennen. Nu, vanwege deze essentiële en existentiële vertolking van de prediking van de Schrift is de Catechismus als leerboek voor de gemeente van blijvende waarde zowel voor de prediking als voor de catechese.

Allereerst iets over de Catechismus in de prediking. Ik pleit voor een catechismusprediking die recht doet aan drie dingen:1. aan de Catechismus zelf; 2. aan opvoedende karakter van de Catechismus; 3. aan de situatie waarin wij vandaag het evangelie horen.

Allereerst hebben we een catechismusprediking nodig die recht doet aan de Catechismus zelf. Dat is een prediking die a. laat zien dat de leer van de kerk uit de Schrift genomen is; b. zijn centrum vindt in de liefde van God in Christus, die verzoenend de zondaar inwint om te geloven en hem in dit geloof wil versterken en c. die gericht is op de opbouw van de gemeente.

Soms functioneert de Catechismus in de prediking alleen als 'opstapje'. Het thema wordt dan aan de Heidelbergse Catechismus ontleend, maar in de uitwerking wordt aan de inhoud van de Catechismus voorbijgegaan. Aan de andere kant is er een catechismusprediking die alleen maar bestaat in het herhalen en verklaren van de oude woorden. In beide gevallen wordt geen recht gedaan aan de Catechismus.

Vervolgens hebben we een catechismusprediking nodig die recht doet aan het opvoedende karakter van de Catechismus. De Heidelbergse Catechismus is leerboek voor de gemeente, maar dan vooral als opvoeder tot geloof. En dus komt bij de catechismusprediking nadrukkelijk de jeugd van de gemeente in beeld. Wat biedt dit leerboek veel handreikingen om met Gods Woord de jeugd van de gemeente te bereiken.

Werkelijk, goede catechismusprediking is niet saai en dor, maar juist praktisch en persoonlijk.

Tenslotte pleit ik voor een catechismusprediking die recht doet aan de situatie waarin wij vandaag het evangelie horen. Dat is: actuele en concrete catechismusprediking. Zoals de opstellers tegen de achtergrond van hun situatie en hun tijd de waarheid van het Evangelie vertolkten, zijn wij vandaag geroepen de lijnen door te trekken naar ónze situatie en ónze tijd. Laten de dienaren van het Woord waken voor tijdloze catechismusprediking. Maar juist vanuit de genade, die in de Catechismus beleden wordt, ingaan op de werkelijkheid van het leven in deze postmoderne tijd.

Dan over de Catechismus in de catechese. Vergeleken bij de ontstaanstijd van de Heidelbergse Catechismus is er in het onderwijs veel veranderd. De huidige pedagogische methode maakt gebruik van andere middelen en mogelijkheden. Toch blijft de Catechismus ook voor de catechese van waarde.

Allereerst omdat het leerboek ons laat zien waar het naar gereformeerde opvatting in de catechese om gaat: om essentieel en existentieel (weer gebruik ik die woorden) bijbels onderwijs aan de gedoopte jeugd van de kerk opdat de leerling onder Gods zegen gebracht mag worden tot het belijden van Jezus Christus. Catechese geven is naar gereformeerde opvatting meer dan uitleg geven over de leer van de kerk of het creëren van een ontmoetingsplaats waar jongeren over Bijbel en geloof kunnen praten. Het is - zo leert ons de Heidelbergse Catechismus - de waarheid van het evangelie communiceren met een jongere generatie op een manier die principieel én pastoraal, persoonlijk én praktisch is.

Hoe de Heidelbergse Catechismus vervolgens een concrete plaats krijgt in het onderwijs van de kerk zal sterk afhangen van de methode die voor de catechese gebruikt wordt, van de persoon van de catecheet en van het ontwikkelingsniveau van de catechisanten. In ieder geval zijn er mogelijkheden genoeg om de Catechismus in de catechese te laten functioneren. Laten catecheten die gevarieerd gebruiken.

Dit warme pleidooi voor een blijvend gebruik van ons oude leer-en troostboek in onze kerkdiensten en bij de catechese aan onze jongeren is ons uit het hart gegrepen. De Heidelberger boet nimmer aan actualiteit in, omdat zij zo diep is geworteld in de heilige Schrift. Met recht kan men zeggen, dat de oude Heidelberger de eeuwige jeugd heeft. Het valt daarom diep te betreuren dat in menige gemeente de catechismusprediking niet (meer) functioneert. Laten we toch, naar een woord van Kohlbrugge, vasthouden aan de eenvoudige Heidelberger. Ze is een betrouwbare gids om het bijbelse spoor vast te houden.

P. Vermeer, Wilsum (D)

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 maart 2007

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's

Blijvende actualiteit

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 maart 2007

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's