(Denk)beelden van God (3)

LEER EN LEVEN

Verschuivingen?

We zouden nog kijken naar de vraag of er wellicht onder ons sprake is van verschuivingen in beelden van God. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de nadruk die óf op de rechtvaardigheid óf op de barmhartigheid van God gelegd wordt, afneemt of juist toeneemt. Dat dergelijke verschuivingen een geweldige invloed hebben op prediking en geestelijk leven kan ieder wel inzien. Omgekeerd kan trouwens gezegd worden dat zulke verschuivingen zelf weer gevolg zijn van de prediking.

Wie de mening is toegedaan dat er inderdaad sprake is van bepaalde ontwikkelingen en veranderingen kan zich in zijn mening gesterkt zien door bijv. de resultaten van allerlei onderzoeken die gehouden worden. Zo konden we enkele weken geleden kennis nemen van de uitslagen van het E.O.-onderzoek De verlegenheid voorbij. Hoe voorzichtig we ook moeten omgaan met allerlei getallen en percentages, uit dit onderzoek komt toch wel naar voren dat er sprake is van een verschuivend godsbeeld bij velen. Wan'eer we gewend zijn om onze ogen en oren wat open te houden, zullen we wellicht willen opmerken dat de resultaten van dit onderzoek nog eens bevestigen wat we al waarnamen. We kunnen constateren dat hier en daar en op veel plaatsen het beeld van God wel erg "vriendelijk"wordt. Eigenschappen als heiligheid en toom raken nogal eens op de achtergrond. We weten er niet zo goed raad mee. Ze druisen op bepaalde punten zo tegen ons denken en ons voelen in. Deze tendensen zijn verbonden met en werken temeer door als er sprake is van een enorme nadruk op emotie en gevoel. En dat is inderdaad vandaag het geval! Gaat het bijvoorbeeld over het bestaan van de hel, dan wordt al gauw de reactie losgemaakt: "Ik kan me niet voorstellen, dat een God Die liefde is....".

Het is niet zo verwonderlijk dat in dit klimaat de moeite met de Psalmen groter wordt, het zingen ervan in ie- der geval minder aantrekkingskracht krijgt ten gunste van andere liederen. Ik noemde al de werkelijkheid van de hel als een struikelblok. Maar er is meer. Veel fantasie hebben we niet nodig om te bedenken, dat de prediking niet ongemoeid gelaten wordt wanneer onze godsbeelden verschuiven.

In 2 Corinthe 5 vinden we een van de duidelijkste getuigenissen van de verzoening met God door het werk van Christus. Van Christuswege wordt ons gebeden: Laat u met God verzoenen! Want Dien Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij zonde voor ons gemaakt. .. Het is opmerkelijk dat deze woorden over de verzoening verbonden zijn met het aangrijpende: Wij dan, wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot het geloof. Juist in de brief die zo nadrukkelijk de Hogepriester verkondigt, de Hebreeënbrief, lezen we de aangrijpende woorden over God Die een verterend vuur is. In onze Catechismus wordt gesproken van Gods rechtvaardigheid en barmhartigheid en zo komt het werk van de Middelaar en Verlosser op zijn plaats te staan.

Wanneer de aandacht voor de eigenschappen van God als rechtvaardigheid en heiligheid wegebt, kunnen we erop wachten dat er een verschuiving plaats vindt ten aanzien van het verzoenend werk van Christus. Op zijn minst zal het minder aandacht krijgen en minder centraal staan. Overigens zien we bij het andere uiterste, wanneer Gods barmhartigheid uit het zich verdwijnt, dat evenzeer het verzoenend werk van Christus van zijn centrale plaats ver­ drongen wordt. Zou dit alles voor ons een aanwijzing kunnen zijn dat een bijbelse prediking van Gods rechtvaardigheid en barmhartigheid niet zonder de verkondiging van Christus kan, en omgekeerd?

Waar komt het nu op aan?

Deze vraag kan na al het voorafgaande kort en bondig beantwoord worden: het komt er, persoonlijk en in het kerkelijk leven, op aan, dat de drie-enige God op de juiste wijze verkondigd én gekend wordt! Het gaat erom dat we op en onder de kansel onszelf niet overgeven aan allerlei gedachtespinsels, aan onze meningen en gevoelens over God, maar dat we onvoorwaardelijk buigen voor de Schrift. Wij hebben ons geen beeld te formeren van God, zo leert ons het tweede gebod, maar we hebben te horen naar wat God over Zichzelf zegt. Kennen we God in Zijn heiligheid, in Zijn toom over de zonde? Kennen we Hem in Zijn barmhartigheid in Christus? Van Calvijn is deze uitdrukking: "Het verstand van de mens is de werkplaats waar beelden van God op onze maat gemaakt worden". We zouden voor het "verstand" ook het "gevoel" mogen invullen. Onthutsende werkelijkheid! Heel gemakkelijk "verbeelden" we ons zoveel en daarom is en blijft ons nodig het onderwijs van de Schrift, waarin de Heere Zichzelf wil bekend maken.

Misschien is, al lezend, de vraag bij u wel klemmend geworden: leef ik niet met een (waan)beeld van God? Deze vraag is te meer klemmend omdat het hier zeker niet om een kleinigheid gaat. Wat hebben we het Woord en nog eens het Woord nodig, het onderwijs en de heerschappij van het Woord door de Heilige Geest. Juist temidden van alle klemmende vragen gaat het erom dat God God voor me is en steeds weer wordt. Anders gezegd, er zit in het geestelijk leven altijd weer een hunkering naar de rechte kennis van God. Als er één diep heeft nagedacht over God en over de deugden van God, is het Augustinus wel. Wat heeft hij God ontmoet in geloof en bekering, in de vreze Gods, in het ootmoedig buigen voor en het hartelijk vertrouwen op God. Wat heeft hij intens gesmeekt om en gezocht naar (meer) kennis van God. Meermalen heeft hij uitgesproken: ik begrijp U niet, maar geef dat ik U ken! In de levende ontmoeting met God sneuvelen mijn eigengemaakte beelden van God en vergaat mij de lust om Hem te willen doorgronden. Wat een zegen trouwens!

We komen nog een stap verder als we elkaar wijzen op het kennen van God in het aangezicht van Christus. Hij zei: Wie Mij gezien heeft, die heeft de Vader gezien. Hij wordt het Beeld Gods genoemd. Veelzeggend nu het gaat over (denk)beelden van God! Hier, in Hem, is het rechte Beeld van God. Nooit duidelijker dan in Hem heeft God Zijn rechtvaardigheid en barmhartigheid getoond. Zo rechtvaardig is Hij, dat Hij liever de zonde strafte aan Zijn eigen, lieve Zoon dan ze ongestraft te laten. Tegelijk zo barmhartig dat Hij in Hem de weg tot het behoud voor zondaren baande. Weet u een betere plek dan aan de voeten van Christus, de grote Profeet en Leraar? Weet u soms een plaats waar u beter God kunt leren kennen?

Nu we zijn terecht gekomen bij de kennis van God, wil ik in de komende weken en in aansluiting op onze artikelen over (denk)beelden van God nog in twee artikelen met u stilstaan bij deze kennis van God.

M. Goudriaan, Veenendaal

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen