Met blijdschap mag geconstateerd,

Met blijdschap mag geconstateerd, dat het besef van geestelijke saAmhoorigheid zich zelden zoo sterk als thans onder de Gereformeerden in ons land gevoelen deed.

Het kaste-leven behaagt en voldoet niet meer.

Men heeft genoeg en te over van dit hokken in kring bij kring, en begint weer smaak te krijgen in dien breederen grondslag die voor alle kerkelijke eenheid zoo vanzelf en zoo natuurlijk geboden ligt in de gemeenschapppelijke belijdenis.

Wie één in het belijden zijn mogen niet gescheiden leven, dan voor zoover plaatselijke afstand of stoffelijke aangelegenheid hiertoe noodzaakt.

Vandaar dat men thans mannen tot elkander ziet komen, die vroeger nimmer elkanders aangezicht zagen, en het nu vrijuit bekennen, dat alleen de Synodale Hiërarchie tot dusver scheiding had gemaakt tusschen zonen van hetzelfde huis.

Vooral van de zijde der gescheidene broederen ontmoet men thans zeer hartelijke waardeering.

Niet vah allun; dit spreekt vanzelf; aan i den buitenzoom van hun kerkelijk leven wandelen zelfs nog enkele sombere figuren van verdachte zielsuiting om. Maar als geheel genomen gaat bij deze groep van het volk des Heeren, de liefde voor de stamverwante belijders boven de prikkelbaarheden, die elke eigen huishouding met zich brengt.

Ook docent Wielenga gaf van deze uitnemende gezindheid weer blijk in zijn jongste rectcrale oratie, die natuurlijk wel een pleidooi (hoe kan het anders) voor eigen, standpunt was, maar wat de kern der zaak aangaat beslist en kloek, en even miJd als ruim, op hereeniging van alle Gereformeerde belijders aandringt.

Over de vraag, door hem opgeworpen, of de historische naam van doleerende wel juist door ons is toegepast, zullen we dan r ook geen water troebel maken.

Die toepassing wierd sinds 16 December een feit; en tot de ia het leven roeping van dit feit, is niet ondoordacht en niet zonder advies van ten deze kundige mannen besloten.

zij Natuurlijk niet in dien zin, dat hiermee een houding wierd aangenomen die nu als twee droppelen water geleek op de houding van onze vaderen in de 17e eeuw; maar zoo dat toen en nu gehandeld wierd naar den eisch v-an hetzelfde zedelijk beginsel.

Ook de heer Wielenga weet zeer wel, hoe alle reformatoren er steeds nadruk op leggen, dat de Hervorming der i6e eeuw niets anders bedoelde dan om de gesteldheid der Apostolische kerk als model te kiezen; en hij zal ook weten, hoe de bisschoppen ook destijds, en stellig met nog meer recht, hen gedurig aanvielen op de historische ongelijkheid van beide toestanden.

Toch sloeg dit onze reformatoren niet uit het veld.

Dat er onderscheid van tijden en toestanden was wisten ze ook wel; maar ze weigerden volstandelijk daarom de eenheid van geestelijke gedraging voorbij te zien, die in beide evolutiën van het kerkelijk leven lag.

Laat ons over woorden dus niet twisten. Tusschen het standpunt door de gescheidenen, niet in 1834, maar later ingenomen, en het standpunt, waarop wij staan, ligt buiten kijf een verschil van inzicht.

Zij hadden op den kerkdijken toestand een ander oog dan wij, en bewogen zich daarom op andere wijze.

Maar tegenover dit niet te miskennen verschil, dat men over en weer eerbiedigen moet, en boven dit verschil staat een zoo bijna volstrekte eenheid in belijdenis en Kerkenorde, dat het noch wijs noch geestelijk ware, te veel te recrimineeren over het verleden.

Slechts cp één punt dient blijvend de aandacht gevestigd, en dat is op het Statuut of Reglement dat in iSög/'/o door de Christelijke Gereformeerde kerken naast de Kerkenorde geplaatst is, en waarin men niet met een inzicht, maar met een rechtsband te doen heeft.

Nu echter almeer blijkt, dat de meeste tolken onder de gescheiden broederen, hier zoo weinig aan hechten, dat ze eigenlijk zelfs bevireren, dat die band niet be.staat, nu mag de hope gekoesterd, dat men aan geen hereeniging der broederen in den weg zal treden ter v/ille van iets, waaraan men zelf schier alle waarde ontzegt.

Naar den eisch der Gereformeerde be-' ginselen mag er geen kerk als instituut naast of boven de onderscheidene plaatselijke kerken bestaan. Wanneer noch de Synode, noch de Classes vergaderd zijn, kan de Overheid dus met geen alle kerken omvattend genootschap iets uitstaande hebben. En geheel op den goeden weg zal men dus dan eerst wandelen, als dit Statuut er weer afgaat; naast de Kerkenorde geen reglement langer gelding hebbe; en elke plaatselijke kerk voor wat haar stoffelijke belangen aangaat, zonder eenige tusschenkomst van derden, uit eigen hoofde, en niet als behoorende tot een soort algemeen genootschap en deel daarvan, burgerrechtelijk door den Staat bevoegd worde verklaard volgens art. i van de wet van’53.

Zeiden nu de gescheiden broederen: „Neen, 200 moet het niet. Het moet juist één genootschap met deelen zijn", dan ware er voor strijd aanleiding en oorzaak.

Nu daarentegen én zij én wij saAm zeggen : „Zóó moet het"; en al ons verschil hierover loopt, dat zij oordeelen: „Eigenlijk bedoelt ook ons Statuut het zoo", terwijl o. i. dit Statuut aan dien eenig goeden toestand, hoe weinig merkbaar dan ook, in den weg staat, nu kan er o. i. zelfs geen sprake zijn van een struikelblok.

Er is hoogstens sprake van een onverschillig steentje, dat men straks, door liefde voor den broeder gedrongen, met de zool van zijn schoen opzij schuift.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen