Buitenland.

Duitschland. Uit Berlijn. Een belangrijke vergadering.

In de St.-Paulskerk te Berlijn wil men geschilderde glazen ter herinnering aan den gosten geboortedag van den Keizer laten zetten. Voor dit doel is reeds zooveel geld samengebracht, dat men niet alleen de ruimte waarin het altaar geplaatst is, maar ook het schip der kerk daarmede versieren wil, ja zelfs voor het altaarbeeld een prachtige lijst koopen kan. De vraag is echter, of men dit geld niet nuttiger zou kunnen besteden. Ons dunkt, dat men veel beter deed, als men in de nieuwe buurten van die groote stad, welke elk jaar met zoovele duizenden inwoners vermeerderd wordt, eenige kerken bouwde. Wanneer men de zitplaatsen van alle Evangelische kerken bij elkander telt, dan zijn er zoo weinig, dat nauwelijks de dienstmaagden, die in die stad te vinden zijn, een plaats kunnen vinden! Welk goed huisvader denkt er aan, om zijn huis te versieren, wanneer hij het grootste deel van zijn volwassen kinderen geen onderkomen verschaffen kan?

Den 26sten April is eene groote vergadering van leden der landskerk te Berlijn gehouden, welke door meer dan zooo personen is bijgewoond. De scherpe toon, dien vorst Von Bismarck bij de tweede lezing van het voorstel van den afgevaardigde Von Hammerstein, waarbij aan de regeering meerdere middelen en meerdere vrijheid voor de Evangelische kerk gevraagd wordt, aansloeg, zou wel de rijen gedund hebben van hen, die met het streven van Von Hammerstein medegingen, — zoo meende men in liberale kringen. Doch de vergadering te Berlijn werd door zoo vele personen, |wier naam een goeden klank heeft, bezocht, dat de liberale pers, tegen hare gewoonte, over de beweging op eene kalme, bezadigde wijze is gaan spreken, welke zij tegenover de kerk niet gewoon is. Wel heeft het niet aan pogingen ontbroken, om de beteekenis van deze vergadering te verzwakken. In vele bladen kon men correspondentiën lezen, waarin het getal deelnemers op 6 è. 800 geschat werd, terwijl de geheele samenkomst een misstap genoemd werd. Twee nationaal-liberale bladen verzekerden, dat de vergadering alle beschuldigingen gerechtvaardigd had, die door liberalen tegen het streven van de orthodoxen ingebracht waren. Die beschuldigingen zijn, dat men eene politieke macht in den staat wil worden; terwijl toch bekend is, dat men van die zijde niets anders begeert, dan dat men op gelijken voet met de Roomschen zal behandeld worden.

Doch wij begrijpen deze heeren zeer wel; zij hebben gezien, dat doordien de Roomschen zich als staatspartij organiseerden, men ten slotte genoodzaakt geweest is, aan hunne wenschen te gemoet te komen. Immers Von Bismarck kreeg van lieverlede de hulp van die partij, het Centrum, noodig, doch zij bleef weerbarstig, totdat hij eindelijk den paus in den arm nam en al diens eischen "ten opzichte van de Roomsche keik in Pruisen inwilligde; en de Heilige Vader wist de leden van het Centrum wel te bewegen, daar nu Von Bismarck hem te gemoet gekomen was. Men wil nu voorkomen dat eveneens de Evangelischen zich als staatkundige partij organiseeren, teneinde hetzelfde te bereiken wat de Roomschen verkregen. Met een vast aaneengesloten partij, is altijd, vroeg of laat, te rekenen.

In den Pruisischen Landdag is dit jaar over het voorstel-Von Hammerstein niet gediscussieerd. Dit is niet te betreuren omdat, eer wij een jaar verder zijn, de kerkelijke beweging om meerdere vrijheid krachtiger zijn zal, dan op den huldigen oogenblik. De provinciale Synoden zullen zich zonder twijfel op het standpunt plaatsen, hetwelk in de vergadering van 26 April werd ingenomen.

Dit zal niet nalaten indruk op de regeering te maken. Bovendien is, nadat de Pruisische staat openlijk met den paus vrede gesloten heeft, de Roomsche propaganda ijverig aan het werk getogen. Voor den terugkeer der geestelijke orden wordt alles voorbereid. Tijdens den »Culturkampf', d. i. terwijl de Pruisische regeering hare Meiwetten handhaafde, zijn vele broeder-en zusterschappen naar de Vereenigde Staten verhuisd; men verwacht dat vele naar Pruisen zullen wederkeeren.

Het is te hopen, dat het eindelijk in Duitschland komen zal tot het vormen van eene antirevolutionaire pattij. Ons dunkt, dat een man als Von Bismarck tegenover de wenschen van Christelijke mannen omtrent Zondagsviering, de vrijheid der kerk enz, gansch andere positie zou nemen, indien hij wist te doen te hebben met eene partij, welke staan of vallen wil met een bepaald program. Het is voor de Duitsch-Lutherschen en Gereformeerden vernederend het te moeten aanzien, hoe de man van ijzer zich gebogen heeft voor Rome, terwijl hij slechts koele en harde woorden over heeft voor het streven van die Protestanten, welke hunne kerken op voet van gelijkheid met de Roomsche kerk wenschen behandeld te zien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen