Buitenland.

Duitsehland. De vergadering van Roomschen te Trier. Ongemerkt verdwijnen van Gereformeerde gemeenten.

Gelijk onzen lezers bekend zal zijn, werden in Pruisen de Meiwetten, die gemaakt waren om de macht der Roomsche kerk te fnuiken, zoo goed als afgeschaft. Maar toch zijn er enkele bepalingen van blijven staan en begrijpelijk is het, dat men die afgeschaft zoekt te krijgen. Daartoe behoort men slechts een goede gelegenheid af te wachten. Von Bismarck heeft de Meiwetten moeten afschaffen om de medewerking van den paus te verkrijgen en het centrum, d. w. z. de Roomsche leden van het parlement, er toe te bewegen om voor ettelijke wetten te stemmen, die hij noodig achtte voor het land. Wanneer Von Bismarck weder de hulp dier leden noodig heeft, zal hij opnieuw tot concessies bereid zijn.

Doch tevergeefs zoekt men èn bij de leiders van het centrum èn bij de Pruisische regeeiing "naar een beginsel, volgens hetwelk men wil regeeren. De kerk zal vrij zijn, wanneer zij die vrijheid weet af te dwingen; de staat zal de kerk overheerschen, wanneer hij het ongehinderd doen kan. Maar het beginsel van de vrije kerk wordt evenmin in Duitsehland bepleit als dat van de vrije school.

Dat is opnieuw duidelijk uitgekomen in de jongste vergadering van Roomschen te Trier. Dr. Windthorst, de talentvolle leider der Roomsche staatspartij, stelde daar den eisch, dat de staat zijn z. g. »Einspruchsreclit" bij benoemingen van pastoors moet laten varen, terwijl hij ook verlangde dat de school aan de kerk zou wedergegeven wordeni In Silezië is zelfs een partij opgetreden, die verlangt, dat geen priester zich naar een plaats zal begeven, wanneer de staat zich omtrent zijne benoeming heeft laten hooren.

De Reformirte Kirchenzeitung schijnt van oordeel dat men te veel aan Rome heeft toegegeven. Toch acht zij de uitingen die te Trier gehoord werden niet zoo gevaarlijk, als het stille werken der Roomschgezinden door middel van het oefenen van weldadigheid, waardoor zij zich bij de Protestantsche bevolking zoeken in te dringen.

Wij voor ons houden het er voor dat den Evangelischen het grootste gevaar dreigt, doordat zich telkens het gemis aan beginselen doet gevoelen.

Toen de Roomsche kerk verlost werd van knellende banden, luidde de vraag van Evangelische zijde: »Waarom krijgen wij hetzelfde voorrecht ook niet? " Het was, alsof men jaloersch was op hetgeen Rome had weten af te persen. Doch men vernam niet, dat men het beginsel van de vrije kerk was toegedaan.

Qok de Roomschen stellen dit beginsel niet; zij genicucu ^...uue de staatsgelden voor hunne kerk en zouden dan verder geheel onafhankelijk willen zijn in hun doen. en laten op kerkelijk gebied. Zoo is ook hun streven met betrekking tot de school. In de vergadering van Trier, waar Dr. Windhorst door den aartsbisschop »een aanvoerder in de oorlogen des Heeren" genoemd werd, stelde deze staatsman den eisch, dat de school aan de kerk moet worden teruggegeven. Dat] wil niet zeggen: er moeten vrije kerkelijke scholen gesticht worden, maar beduidt dit: de staat behoort voor de stoffelijke middelen der school te zorgen, . maar de kerk heeft de onderwijzers te benoemen en het toezicht op de scholen te regelen.

In den grond der zaak denken de conservatieve of Duitsche antirevolutionairen er wel anders over.

Het moderamen 'van den Gereformeerden bond, zond aan alle Gereformeerde gemeenten in Duitsehland eene uitnoodiging om de Conferentie te Detmold bij te wonen. Men schreef op het adres: aan den »Vorstand" der Gereformeerde kerk. Van Unna, Schwiebus en andere gemeenten kwam de brief als onbestelbaar terug, omdat eene gemeente, als op het adres genoemd werd, niet meer bestond.

Die Gereformeerde kerken waren dus verdwenen, het postkantoor wist niet aan wie men een brief moest geven, die aan de Gereformeerde kerk dier plaats gericht was. Hoe kon dit gebeuren ? Het kon niet doordat die gemeenten tot de Unie toetraden. Immers — volgens Kabinetsorde in 1834 — werd door toetreding tot de Unie de belijdenis der gemeente niet aangerand. Wanneer eene Gereformeerde gemeente als één man verklaart, dat zij niet langer »Gereformeerd" zijn wil, dan houdt zij op te bestaan; maar welke belijdenis heeft zij dan ? Er bestaat geen Unie-belijdenisschrift. Niets anders kan er daarom geschieden, dan dat zij eene Luthersche gemeente wordt. Zoo is het dan ook te Unna enz. geschied. De Gereformeerde gemeente ging tot de Unie over, de Geref. leer werd niet meer gehoord, de verschilpunten tusschen de Luthersche en Gereformeerde kerken werden als onwezenlijk voorgesteld en de kerk verloor, ook door de invoering van de agenda, die niets Gereformeerds bevat, van lieverlede haar Gereformeerd karakter. Eindelijk begon zij in te zien, dat niets aan eene vereeniging met de Luthersche kerk dier plaats in den weg stond. En daartoe kwam het dan ook.

Dit geschiedde alles zoo langzaam en zoo geleidelijk, dat het haast niet bemerkt werd. En zoo kon het geschieden dat de mannen, die in Duitsehland den strijd aangebonden hebben, om te trachten het Gereformeerd bewustzijn te doen herleven, dachten dat er Gereformeerde gemeenten te vinden waren op plaatsen, waar zij verdwenen zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen