Professor Dr. Schaff, van New-York

Professor Dr. Schaff, van Nevr-York, ook hier te iande door zijn bemoeiingen met de Evangelische AJiantie bekend, heeft onze leestafel verrijkt met een kostelijk boek, dat ten titel draagt: Church and State in the United States, or the American idea of religious Liberty and its practical effects, New-York and London, C. P. Putram & Sons, 1888, — v/at in onze taal zeggen v/il: Kerk en Staat in de Vereenigde Staten, of het Amerikaansche stelsel van godsdienstige vrijheid en zijn practiscke resultaten.

In dit helder geschreven boek wordt tegenover het oude Europeesche stelsel van volks-en staatskerken het Amerikaansche stelsel van vrije en zelfstandige kerken met talent overgesteld, en het eerste zoo in de schaduw gesteld, dat elk lezer het hart van verlangen voelt kloppen, om ook in dit oude werelddeel hoe eer hoe beter aan het oude en versleten denkbeeld van de volkskerk te ontkomen.

Toch heelt Dr. Schafif ongelijk, waar hij dit betere het Amerikaansche stelsel noemt. Het is eenvoudig het Gereformeerde stelsel.

Al wat Am.erika te dezen bezit dankt het aan de rijke ideeën en aan den krachtigen geloolsmoed en de wondere olïervaardigheid der eerste Pelgrimsvaderen, en deze mannen brachten uit hun Puritêinsche omgeving naar de nieuwe wereld niet anders over dan de vrij ontkiemde beginselen van de reformatie van Calvijn.

Calvijns reformatie heeft in Europa niet vrij kunnen doorwerken. Oude toestanden, waarmee te rekenen viel, stonden daarvoor in den weg, en de Overheid is er overal op uit geweest, om ook in Gereformeerdelanden de vrije ontwikkeling der kerk tegen te gaan.

Vandaar ten onzent allerlei gedrukte, vervalschte, onware toestanden, die den loop der kerk hebben belemmerd. Maar ginds in het vrije Amerika, waar geen overlevering noch overgeërfde hiërarchie aan den vrijen bloei dezer reformatie in den weg stond, ontlook de vrijheid lieflijk, en is de leugen in de kerk minder dan ergens elders. In Amerika heeft het stelsel der vrijheid en der vrijwilligheid volkomen getriomfeerd.

Niet opeens.

Want ook daar had men eerst Staatstraktement en Orerheidsbem.oeiing ingevoerd. En toen het er op aankwam, om deze Staatstraktementen af te schaffen, is er in Amerika geen mindere alarmkreet opgegaan over de bange gevolgen die uit dit geldverlies voor de kerken zouden voortvloeien.

De somberste profetieën waren in omloop. Schier nog somberder dan thans ten onzent dienst doen.

Alleen maar men was in Amerika wat minder bang; men had er wat meer energie ; men verheugde er zich in wat warmer geloof.

En toen is de proef gewaagd.

De krukken zijn weggeworpen.

En wat leerde nu de uitkomst.' Dat de kerken er verarmd, dat ze onder den voet gehaald, dat ze ineengezonken zijn?

o, Niets er van!

Integendeel, de uitkomst was heerlijk. En nu nog kan er met de cijfers aangetoond, dat in geen land ter wereld de kerken krachtiger bloeien; machtiger invloed op de maatsch sppij hebben; beter in financieelen doen zijn; milder haar leeraars bezoldigen; en guller voor de zending bijdragen, dan juist in dit vrijgemaakte Amerika, waar men alle Staatstraktementen heeft laten varen.

Doordien Dr. Schaff aan zijn werk alle documenten in afdruk heeft toegevoegd, die den gang der nieuwe idéé aantoonen, is nu elk kenner in staat zich een juist denkbeeld én van den stand van zaken én van den loop der ontwikkeling te vormen.

Iets waarbij we vooral de aandacht vestigen op de pogingen door onderscheidene Synoden aangewend, om de artikelen der Geloofsbelijdenis in overeenstemming te brengen met de gewijzigde denkbeelden over de roeping van den Staat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen