Dr. Wagenaar, predikant te Heeg

Dr. Wagenaar, predikant te Heeg, gaf zijn referaat van de Diaconale Conferentie voor Friesland in het licht.

Hij schreef er ten titel voor De Profundis, en leverde ons een woord zoo kloek, zoo diepgevoeld en bezield, dat ons de lezing er van het hart sterkt en den levensmoed verfrischt.

Schier ongelooflijk is het wat de kerken in doleantie nu reeds aan de bestudeering der Diaconale quaestir; een machtigen stoot hebben gegeven.

Van 1816—1888 deed heel het Ned. Hervormd genootschap nog niet de helft van wat nu reeds deze weinige kerken deden, om den Diaconalen dienst op te hefïen uit zijn vernedering.

De stellingen, waarmee hij besloot, en die we hier afdrukken, zijn de volgende vier en twintig.

De eenige macht, die Nederland voor de sociale revolutie behoeden kan, is — de kerk. En door de bediening des Woords 'èn door de betoon ing der barmhartigheid.

Reeds voor jaren heb ik in lezingen en in het toenmalig orgaan van Patrimonium, de nerkmansvriend, hierop met nadruk gewezen. Ik verheug mij het thans in deze vergadering op nieuw te kannen doen.

Barmhartigheid ga voorop en winne de harten voor het woord der vermaning naar den eisch van het vijfde gebod. Door barmhartigheid herovere de kerk haar eere; de liefde des volks, den imloed ten geede, ^die ze hebben kan en hebben moet op het geheele volksleven.

Allereerst prikkele zij tot particuliere barmhartigheid, waardoor de gegoede zich inleeft in de nooden van het proletariaat, en de werkman niet langer behandeld worde als werkkracht, maar als mensch, als broeder.

De Christelijke kerk heeft èn door de vernietiging der slavernij en der veelwijverij, èn door de verzachting en heiliging der ruwe en slechte zeden, èn door de invoering en handhaving van den wekelijkschen rustdag, èn door het vooropstellen van het broederschap aller menschen en in engeren kring aller heiligen, èn door de kweeking der barmhartigheid, onmiskenbare weldaden bewezen aan den proletarier, aan de niet-bezittende standen ; en nog is in dezen haar invloed een gedurige indroppeling in de wonden van olie en wijn.

De kerk doe, niet het minst door het orgaan van haar diaconaat, overvloediger en meer, en wende de volgende geneesmiddelen

I° Onvermoeid zette ze de boetbazuin aan den mond en roepe tot boete en bekeering ; ze leere weer in de ellende oordeelen zien en roepe tot verootmoediging. Slechts de zak en de assche kan Nederland redden — anders mocht met veertig jaren ook dit Ninevé vergaan.

2°. De kerk leere ook in de openlijke godsdienstoefeningen de smeekingen te vermenigvuldigen om van Gods genade redding af te bidden uit de maatschappelijke ellenden, waarin onze natie verzinkt, en bestrijde ook met name de drankzonde, die zoo vele personen en gezinnen rampzalig maakt.

3°. De kerk biede zedelijken ruggesteun aan den arbeid van «Patrimonium", dat Neerlands werklieden oefent in het wederstaan der socialistische verzoekingen en in godvreezenden weg betering zoekt.

4°. De kerk roepe onvermoeid op tot de beoefening der barmhartigheid en zette gedurig in het licht des Woords de rechte verhouding tusschen heer en knecht, huisgezin en boden, werkgever en werknemer; ze bestraffe alle muitzucht en geldzucht eenerzijds, maar ook de zelfzucht, tyrannie, onbarmhanigheden anderzijds met niemand sparende vrijmoedigheid.

5°. De diaconie, provinciaal en nationaal verbonden en wel georganiseerd, zette het hart op en moedige aan tot de bestudeering der sociale kwestie en der oeconomische verbeteringen, omdat zij als schutsvrouw der armeren alles heeft te zoeken, wat tot opbeuring uit de allermeest den nijveren arbeider drukkende malaise strekken kan.

6°. Deze diaconie wage het den voet te zetten, op politiek terrein, om waar ze ziet, dat de Zondagswet straffeloos wordt overtreden, herziening en handhaving te eischen; waar ze ontdekt dat vele werkplaatsen verwoestend zijn voor de gezondheid en verderfelijk voor de zeden en dat door overmatigen arbeid ziel en lichaam worden vermoord, verbetering te vragen door wettelijke bescherming; en als ze opmerkt, hoe de vreemdeling voorgetrokken wordt boven den landgenoot, dan zoeke ze in dergelijke wanverhoudingen verbetering te brengen. En om nu op de hoogte te komen van alle deze dingen, richte een centrale commissie met provinciale vertakking, die plaatselijk de voelhorens en oogen vindt in de diaconieën, een bureau van informatie op, zoo mogelijk met mannen van bekwaamheid in oeconomische zaken tot adviseurs,

7°. De diaconie zoeke verder, winste doende met dit bureau van informatie, ook door rechtstreeksche bemoeiing en kerkdijken invloed verbetering te brengen. Een goed woord vindt een goede plaats. Zeggen helpt. De herhaalde vriendelijke ernstige vermaning vermurwt.

8°. In de winterellende voorzie de diaconie door werkverschaffingen, opdat de arme zijn eigen brood moge eten, de ontzenuwende invloed der aalmoezen voorkomen worde en voor luiheid en lediggang, die 's duivels oorkussen is, onze werkbijen uit den maatschappelijken bijenkorf mogen blijven bewaard.

Ook tusschen de plaatselijke diaconale werkverschaffingen kome verband.

Als wijze van werkverschaffing zijn aanbevelenswaardig : a. vlasbraken; b. mattenvlechten; verder c. boonenschifting; d. touwpluizen voor scheepswerk ; e. klompmaken (van geel wilgenhout) ; /. bezemvlechten (Engelsch model) — bij de laatste drie is slechts klein kapitaal noodig, en is er goede aftrek voor de producten. Deze lijst moet worden aangevuld.

9". De diaconie sta naar voorkoming van armoede, door weduwen en ongelukkigen aan een broodwinning te helpen. Dit is goedkoo.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen