Bnitenland.

Daitüchland. Een atheïst uit de Protestantenverein gebannen.— De beweging voor meer zelfstandigheid voor de Evangelische kerk.

Opmerkelijk is hef^, dat in Duitschland Dr.

Schwalb van Bremen genoodzaakt werd om voor zijn lidmaatschap van den Protestantenbond te bedanken. Hij had in eene voordracht het atheïsme gepredikt, en dit ging wat al te ver. De »Verein'' heeft deze gelegenheid aangegrepen om het den volke te'toonen, dat men toch met het naakt ongeloof niet wil medegaan. Men heeft den schijn aangenomen, alsof men de leer van Schwalb afschuwelijk vond, terwijl o. a. prof. Bender te Bonn lid van den bond blijven mocht, schoon hij dezelfde meeliingen toonde te koesteren als Schwalb, doch deze meer in wetenschappelijke termen uitdrukte. De liberalistische pers heeft van de zaak van Schwalb schier geen melding gemaakt; alleen het feit werd medegedeeld, dat deze atheïst uit den Protestantenbond was getreden.

Hieruit blijkt, dat men met den huichelachtigen handel van de leiders van den Protestantenbond medegaat.

Wat zal nu de Nederlandsche Protestantenbond doen? Zal men-voor de jaarvergaderingen van de Duitsche Verein afgevaardigden blijven zenden, schoon men hier te lande van oordeel moet zijn, dat men op Farizeeuwsche wijze Dr. Schwalb uit de synagoge wierp?

Hier worden atheïsten gaarne als leden van den Bond aangemerkt; men zou het met den vrijen Protestantschen geest in strijd achten, indien men de z.g. »ethische modernen" uitwierp. Zal men nu de Duitsche Verein nog blijven beschouwen als eene geestverwante ? — Wij leven in een opportunistischen tijd; beginselen worden over boord geworpen om den invloed of het gezag, dat men had, vast te houden.

Vandaar het periodiek vroom worden van de liberalistische bladen, als de verkiezingen op til zijn; vandaar de uitwerping van Dr. Schwalb.

Met belangstelling hopen wij ter gelegener tijd na te gaan of ten onzent de mannen van den Protestantenbond zich medeplichtig zullen maken aan de huichelarij hunner Duitsche geestverwanten.

De beweging voor »meer geld en meerdere zelfstandigheid" voor de Evangelische kerk is in den laatsten tijd tot stilstand gekomen; kan dus niet meer »een beweging" genoemd worden.

In de Rijnlanden, waar men voor bovengenoemde dingen het meest ijverde, heeft men bij de jongste verkiezingen z.g. Nationaalliberalen gekozen, die de meest besliste tegenstanders zijn van de zelfstandigheid der Evangelische icerk. Men deed dit onder voorwendsel, dat het niet aanging om een streven te begunstigen, dat moet uitloopen op een !> Evangelisch centrum." Men bedoelt, dat, om de vrijheid der kerk te verkrijgen, de Evangelischen zich evenzeer als partij zullen moeten organiseeren, als de Roomschen hun Centrumpartij vormden en daardoor Von Bismarck dwongen om de vrijheid aan hunne kerk te hergeven, door de befaamde Meiwetten zoo goed als af te schaffen. Daar wil men echter kennelijk niet heen. Toch zal het noodig zijn, dat het in Duitschland tot een scherpere partijformatie komt, zal de Evangelische kerk niet de gedrukte blijven en de Roomsche alleen zich bijna in onbeperkte vrijheid kunnen verheugen.

Jammerlijk is het op te merken, dat de beweging om rijkere middelen en meer vrijheid voor de Evangelische kerk te verkrijgen, voortgekomen is uit de zucht, om met Rome op gelgken voet behandeld te worden. Zoolang men de banier van het Koningschap van Christus over zijne kerk niet omhoog heft en men daarom het beginsel van »souvereiniteit in eigen-kring" op staatkundig gebied niet op den voorgrond stelt, zal het blijken, dat al het vragen om aan de Evangelische kerk vrijheid te geven en niet meer een aanhangsel van den staat te laten blijven, op niets uitloopt, ook al roept men vergaderingen van duizenden saam en al houdt een man als Stöcker daarvoor de meest klinkende redevoeringen.

In Duitsch-Luthersche kringen is men zeer ontstemd over hetgeen dezer dagen een Luthersch predikant is overkomen. Een jong predikant Nikolai von Ruckteschell, sedert 1879 predikant en rector van het Evangelisch Diakonessenhuis te St. Petersburg, had een vijftal jaren een Rus onder zijne toehoorders gehad.

Deze laatste, behoorende tot de Grieksche kerk, begeerde van den Lutherschen leeraar in den schoot van de Luthersche kerk opgenomen te worden. Lang wederstond hij dien aandrang; doch eindelijk kon de Luthersche prediker het niet langer, en liet den bekeerling tot het Heilig Avondmaal toe. Daarop ging hij na een smartelijk afscheid van zijne medearbeiders en arbeidsters en van zijne vrouw en vijf jeugdige kinderen, op reis naar Duitschland, waarheen men hem geroepen had. Aan het grensstation gekomen, ontving hij een telegram van de Petersburgsche overheid, houdend het bevel om naar de hoofdstad terug te keeren. Aanstonds gehoorzaamde hij daar aan; doch er vertoonden zich bij hem op de 'terugreis teekenen van krankzinnigheid. Het bljgkt nu, dat hij geheel van zijne zinnen beroofd is! Men moet weten, dat hij, die een Grieksch-orthodox overreedt, ' om zijne kerk te verlaten en tot een andere kerk over te gaan, tot dwangarbeid in Siberië veroordeeld wordt, terwijl hij uit zijn ambt ontzet wordt, die eenvoudig een Grieksch-orthodox, zonder hem daartoe te hebben aangezocht, tot het genot van de sacramenten toelaat Geen wonder, dat in Duitschland het jammerlijke lot van Ruckteschell verontwaardiging tegen de Russische regeering en sympathie voor den vervolgde wekt.

GngelaBd. Pogingen tot vereeniging van de Vrije Schotsche en de geünieerdePresbyteriaansche kerken. — Afval onder studenten en verval in de gemeenten.

Men spreekt erin Schotland opnieuw over om eene vereeniging tusschen de Vrije kerk en de geünieerde Presbyteriaansche kerk tot stand te brengen. Menschen, die heC*kunnen weten, spreken als hun gevoelen uit, dat de 'vereeniging der twee kerken door de groote meerderheid der predikanten en leden der beide gemeenschappen verlangd wordt. Doch de vereeniging wordt nog tegengeslaan door de aanhangers van den overleden predikant Begg, een der krachtigste karakters, die'den grond voor de Vrije Schotsche kerk hebben gelegd. Niet dan na hevigen strijd zou onder de tegenwoordige omstandigheden de vereeniging tot stand komen. De kerkeraad van Dundee heeft eene motie, de wenschelijkheid der vereeniging uitsprekende, afgestemd, eh dit heeft den ijver van menigeen, om zich ef vóór uit te spreken, gebluscht.

Bene deputatie van de Synode der geünieerde Presbyteriaansche kerk hield in 't begin van dit jaar eene samenkomst met de studenten van het college dier kerk, waaraan haar aanstaande dienaren worden opgeleid, en sprak bij die gelegenheid ook over de. scheiding van kerk en staat. Men kwam toen tot de onaangename ontdekking, dat onderscheidene jongelieden, die opgeleid worden voor den dienst des Woords in eene kerk, waarin het vrijwilligheidsbeginsel wordt gehuldigd, van oordeel waren, dat staatskerken lahg niet te verwerpen zijn. Dit feit is onrustbarend. Zou het daaruit voortkomen, dat deze jongelieden instinctmatig gevoelen, dat zij niet op denzelfden grondslag met de gemeenten staan, wat de belijdenis aangaat, en dat zij, om zich toch in de toekomst te kunnen handhaven, reikhalzend uitzien naar de staatsruif? Wij vreezen het. Dezelfde berichtgever deelt ons mede, dat de gevoelens, die in de Theologische Dispuut-Colleges van Edinburg door de studenten worden uitgesproken, de haren van rechtzinnige lieden moeten doen te berge rijzen. Helaas, de geest van een Robertson Smith heeft velen verleid.

De aandacht van allen, die de kerk liefhebben, wordt gevestigd op het feit, dat bijv. in Edinburg de kerken goed gevuld zijn, als er des voormiddags godsdienstoefening gehouden wordt, terwijl die der namiddagdiensten haast zonder hoorders zijn. De kerken schijnen ook in Schotland haar invloed op den lageren stand te verliezen. Sommigen, die de J-modern thought'' aankleven, zeggen, dat dit te wijten is aan het leerstellig prediken. Anderen lieweren, en volgens ons terecht, dat de kerk hare roeping, om het weggedrevene te zoeken, niet heeft vervuld. Reformatie is ook in Schotland noodig; dit blijkt uit alles.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen