Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Aan hetgeen we over

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Aan hetgeen we over

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

kerkgenootschap als „zedelijk lichaam" schreven, moet nog iets toegevoegd. Art. 1690 van ons Burgerlijk Wetboek bepaalt in den aanvang van den Titel over de zedelijke lichamen dit: „Behalve de eigenlijke maatschap erkent de wet ook vereenigingen van personen als zedelijke lichamen, hetzij dezelve op openbaar gezag als zoodanig zijn ingesteld of erkend, hetzij zij als geoorloofd zijn toegelaten, of alleen tot een bepaald oogmerk, niet strijdig met de wetten of de goede zeden, zijn saamgesteld."

Nu staat vast, dat er vóór 1816 geen „kerkgenootschap", dat als eenheid in rechten kon optreden en alle Ned. Gerefor­

ten kon optreden en alle Ned. Gereformeerde kerken omvatte, bestond.

De oorsprong van het zedelijk lichaam genaamd de „Ned. Herv, kerk" kan dus niet achter 1816 liggen.

Evenmin nam de rechter dusver aan, dat het in dat jaar ontstond. Dan toch had het óf op openbaar gezag moeten zijn ingesteld, en als zoodanig gold het Koninklijk Besluit van 1816 in het oog van den rechter niet, óf in dat jaar door de leden die het vormen zouden, zijn ingesteld, wat niet kon. " Immers een zedelijk lichaam is, naar luid van ons B. W., niet een vereeniging van kerken, maar van personen.

Bij deze onderstelling kon de rechter dus niet anders aannemen, dan dat het zedelijk lichaam genaamd de „Ned. Herv. kerk" eerst van lieverlee door de stilzwijgende toestemming, ipsis rebus et factis, van de gezamenlijke anderhalf niillioen leden der gezamelijke Ncd, Herv. kerken zijn beslag had gekregen.

Dan echter vloeit hier tevens uit voort, dat de wet dit zedelijk lichaam genaamd de Ned. Herv. kerk ook niet anders kent dan als eene „vereeniging van anderhalf millioen personen", die zich verbonden hebben aan een reglement; in casu het reglement van 1816/52.

Dit eenmaal aangenomen zijnde, is dus alle verder verweer doelloos.

Aan te nemen toch, dat de Ned. Herv. kerk eéne instelling is, die ais feitelijk uit het verleden opkomend, vóór de wet van 1853 door het Openbaar gezag erkend was, kan niet, overmits dan ware aa.n te tocnen, dat deze instelling als zedelijk lichaam reeds vóór 1816 onder een andere regeling bestond; en voorts, overeenkomstig de bepalingen van deze vroegere regeling, onder het reglementvan 1816/52 ware overgegaan; iets wat niemand aantoonen kan, eenvoudig, omdat zulk een Kerkgenootschap als eenheid VQÓÏ 1816 in rechten ontbrak.

Vandaar ons beweren, dat men met toe te geven: „Ds Ned. Herv. Kerk als eenheid is een zedelijk lichaam", feitelijk weg is.

Wil men zich dus op het standpunt dat kerken „; : edelijke lichamen" zijn, handhaven, dan zal men moeten uitgaan van deze stelling: De afzonderlijke plaatselijke kerken waren in 1815 zedelijke lichamen, als instellingen die de facto bestonden, en eeuwen lang door het Openbaar gezag erkend waren.

Deze kerken als instellingen of zedelijke lichamen leefden onder haar eigen regelingen.

Deze zedelijke lichamen konden niet ontbonden of opgelost worden, om door haar gezamenlijke leden een nieuw „zedelijk lichaam" ts laten vormicn, dan volgens de bepalingen waaronder die plaatselijke kerken leefden.

En overmits nu deze ontbinding en oplossing in 1816 niet heeft plaats gehad, bestaan die zedelijke lichamen nog, en hebben recht tot verweer in rechten.

Althans m.oet hem, die beweert bestuurder van het „zedelijk lichaam" de „Nederlandsche Hervormde kerk" te zijn, het bewijs opgelegd, op v/elke manier de oudtijds bestaande plaatselijke kerke», die als zelfstandige instellingen bestonden, zijn weggeraakt, en hoe door haar gezamenlijke leden een nieuw „zedelijk lichaam" kon geschapen worden.

Toch blijven we ook bij dezen stand der zaken ons beweren volhouden, dat de kerk van Christus niet tot haar recht komt, zoolang ze gedoemd blijft, om rechtens onder den Titel van „zedelijk lichaam" te bestaan.

Heel deze Titel van ons Burg. Wetboek onderstelt toch, dat er een vereeniging van personen zij, die allen in staat zijn om te oordeelen, en door hun wil richting aan het zedelijk lichaam te geven. Dit nu past niet op een kerk, die ook uit zuigelingen bestaat. Want wel heeft men ook de Burgerlijke gemeente onder dezen Titel laten optreden; maar natuurlijk ten onrechte, daar de stad Amsterdam niet bij openbaar gezag is ingesteld, noch ook eenvoudig erkend.

Een kerk behoort erkend te worden als eene instelling van eigen soort, die, gebonden aan de ordinantiën van Christus, haar Insteller, goederen bezit, die aan deze primordiale ordinantiën gebonden zijn. En overmits nu de Overheid dit niet onderzoeken kan, behoort zulk eene instelling hare belijdenis te presenteerea en moet ze haar goed aan deze belijdenis kunnen verbinden. En naardien de aardsche rechter geen geloofsverschil kan uitmaken, behoort ze tevens bij het overleggen van haar belijdenis, eene aanwijzing te geven, op wat manier c. q. deze belijdenis voor correctie of ampliatie vatbaar is; alsook op wat wijs, bij ontstaand verschil hierover, dat geschil moet worden beslecht.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 24 februari 1889

De Heraut | 4 Pagina's

Aan hetgeen we over

Bekijk de hele uitgave van zondag 24 februari 1889

De Heraut | 4 Pagina's