Op de Conferentie der Walsche kerken,

die ook dit jaar te Delft gehouden wierd, zijn twee referaten geleverd, het ééne door Ds. Rochedieu van Brussel en het andere door Mr. C.J. E. Graaf van Bylandt, die in de Revtie Chrétienne opgenomen, waard zijn in wijder kring bekend te worden.

Het referaat van Ds. Rochedieu is geheel van historischen aard en draagt ten titel: De l'origine des Égtises Watlonnes, Van meer actueel belang is het referaat van Graaf Van Bylandt (niet het Kamerlid) over Ie role des églises Wallonnes a notre époque (de roeping der Walsche kerken in onzen tijd).

We laten daarbij rusten wat Graaf Van Bylandt zegt over de gebiedende noodzakelijkheid, om deze kerken heur Fransche taal te laten behouden. In dit opzicht oordeelt hij allicht iets te rooskleurig. Maar van onbetwist gewicht is, wat hij schrijft over de geestelijke roeping dezer kerken.

Met het oog hierop toch verheelt hij geen oogenblik, dat deze kerken haar reden van bestaan zouden verliezen, zoodra ze ophielden een bolwerk voor de waarheid te zijn, gelijk die in Christus Jezus is.

Hij wil dan ook, dat de Walsche kerken negatief tegen Rome en tegen het Rationalisme zullen staan, en zich houden zullen buiten den strijd, die onder de Hervormden op kerkelijk terrein gestreden wordt.

Wat het eerste betreft, is hij echter geheel vreemd aan Antipapisme, en geeft veeleer toe, dat bij den tegenwoordigen stand van den geestelijken strijd de Walsche kerken nimmer vergeten mogen, dat ze met Rome nog steeds een fundament van waarheid gemeen hebben.

Hij zegt er van:

Vis-a-vis du catholicisme romain cette atti* tude me semble devoir ètre complexe. D!une part, nos Eglises ne peuvent manquer de s'abstenir, comme par Ie passé, de toutè transaction a vee les dogmes ro mains et de se souvenir qu'elles sont les mères des Eglises réformées de ce pays; mais, d'autre part, elles ne peuvent oublier non plus que, comme on l'a si bien dit, »long ou court, direct ou indirect, tout chemin est vrai qui conduit au pied de la croix"; elles ne peuvent oublier qu'en dépit des divergences profondes qui nous séparent, il y a entre nous un lien suprème qui triomphe de toutes nos divergences et de toutes nas luttes, VEglise chrétienne, notre commune foi en son Chef notre Seigneur Jésus Christ et la defense de cetle foi contre l'ennemi commun, l'incrédulité. ')

') Tegenover het Roomsch Katholicisme schijnt mij deze houding samengesteld te moeten zijn-Eenerzijds kunnen onze kerken niet anders dan zich, als door het verleden, van elk verdrag met de Roomsche leer stellingen ont'douden, en in gedachten houden dat zij de moeders "an de Hervormde kerken van dit land zijn. Maar, anderzijds, kunnen zij evenmin vergeten, dat, gelijk men zoo terecht gezegd heeft, «e|ke weg, die, lang of kort rechtstreeks of zijdelings, naar den voet van het kruis voert, de ware is". Zij kunnen niet vergeten, dat in spijt van het diepgaand verschil in meen'ngen, dat ons scheidt, er tusschen ons een hoo gèr band bestaat, die boven al onze verschilpunten en al onze worstelingen gaat, namelijk de Christelijke icrk, ons gemeenschappelijk geloof in haar Hoofd, - onzen Heere Jesus Christus en de verdediging van dat geloof tegen den gemeenschappelijken vijand, het ongeloof.

En even beslist spreekt hij zich uit over den strijd tegen het Rationalisme:

En face de eet ennemi commun, de quelque nom sonore que l'on vemlle Ie décorer, il n'y a, ce me semble, qu'une ligue de conduite permise, sinon possible, l'opposition irréconciliable, la lutte a outrance et sans transaction, non pas sans doute un combat qui exclut la charité, un combat avec des armes charnelles, mais par Ie maintien de cette foi au sumaturel, a la souveraineté divine et a la revelation sur laquelle toute religion se fonde, sans laquelle toute religion disparait, et qui force même un Voltaire a s'écrier:

Par dela tous ces cieux Ie Dieu des cieux reside. ')•

Terwijl hij eindelijk ten opzichte der Calvinisten verklaart:

Et que dire maintenant, en troisième lieu, du role de nos Eglises wallones en face de ce que je me permettrai de nommer Ie separatisme réformé de l'époque actuelle? Je crois que ce röle consiste, sinon en entier, au moins en grande partie, \ imiter nos ancêtres wallons, qui, ^ d'après Ie témoignage que je citais tout a l'heure, au plus fort des discussions ecclésiastiques dans les Pays-Bays au XVIIe siècle, ont SU éviter presque généralement Ie zèle trop acerbe et les idees trop exclusives. ")

Zij het ons geoorloofd, onze blijdschap uit te spreken over het zoo zeldzame feit, dat er eindelijk ook uit het praalgraf'onzer Walsche kerken eene stem ten leven is opgegaan.

Konden de Walsche kei ken aanstonds aan deze geestelijke roepstem gehoor geven, hoeveel schooner dageraad zou over haar grijze kerkgebouwen opgaan! Maar is tot het wekken van zulk een beweging, zulk een roepstem, als hier uitgaat, hoe goed bedoeld ook, niet te zwak.?

Als Graaf Van Bylandt .spreekt van een i^iOnversoenlijken strijd" tegen het Rationalisme, op hetzelfde oogenblik dat de meerderheid dezer kerken geheel door dit Rationalisme van het voorvaderlijk geloof zijn afgebracht, en hij er nochtans roem op draagt, dat Moderne en Groninger predidikanten zjo broederlijk en kameraadschappelijk met elkander verkeeren, — welke kracht kan er dan uitgaan van een vermaning, die den moed mist, om persoonlijk tegen de Moderne predikanten in het gelid te treden (p. 24).

Hij dringt er eenerzijds op aan, dat de Walsche kerken voor diw Heere heur Heiland zullen uitkomen, maar wenscht anderzijds, dat Moderne en geloovige predikanten toch nooit zoo van elkander zullen vervreemden, dat het tot een scheuring zou leiden (p. 24).

Hij breekt dus in zijn conclusie weer af, wat hij zoo schoon en zoo ridderiijk in zijn thetische uiteenzetting opbouwde.

Ons, Ned. Geref. en Christ. Geref., veroordeelt hij om het exclusieve onzer denkwijze en het overdrevene onzer inzichten, en zelf ontplooit hij over de Walsche kerk wel de banier der Waarheid, maar met de waarschuwing er bij, dat de triomf dezer Waarheid nooit zoo ver mag gaan, om de eenheid met de bestrijders der Waarheid te breken.

Metterdaad, aan de kerken als taak te geven: , ., 1'opposition irréconciliable, la lutte h outrance et sans transaction" tegen het Moderne ongeloof, en straks op blz. 24 te verklaren: dat er , ., mêmeparmi lespasteurs" mannen zijn , ., appartenant a des nuances tres diverses", nr.aar zoo dat „< : « divergeitces ne les empêchent pas de fraterniser cordialemenf'; en dat derhalve aller doel moet zijn : „travailler a ce que ces points de railliement se multiplient et se consolident au Heu de diminuer et de s'affaiblir, a ce que la division ne dégénère jamais en scission" — wat, zoo vragen we, is dit anders, dan nemen met de ééne hand, wat men met met de andere geboden had, en de banier der Waarheid weer vernederend strijken voor de zucht om met allen op voet van vrede te staan?

Hoeverre is deze maanstem aan de Walsche kerken nog af van de beslistheid waarmee profeten en apostelen, ja waarmee de Christus zelf den strijd aanbond: „Ik ben niet gekomen om vrede op aarde te brengen, maar het zv/aard."

Alleen wie dét aandurft, bezit metterdaad den heiligen moed ook der Waarheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen