Buitendland.

Fraukrijk. Een monument voor De Coligny. Een belangrijke uitgave.

Dezer dagen is Ie Parijs een standbeeld onthuld ter gedachtenis van den admiraal De Coligny. Wij dachten daarbij aan het bouwen van de graven der profeten en het versieren van de grafteekenen der rechtvaardigen, waarvan de Heere Jezus in Matth. 23 : 29 spreekt.

De Coligny is een der edelste vertegenwoordigers van het Fransche Calvinisme geweest. In de Parijsche Bloedbruiloft was hij de eerste dieop de schandelijkste wijze vermoord werd; want men wist, dat hij de man was, die door zijn ongeveinsde vroomheid en wijs beleid het hoofd der Hugenoten geworden was.

In 1878 werd het plan om voor De Coligny een standbeeld op te richten geopperd door den Parijschen predikant Bersier. In den tuin der sOratoire", de grootste kerk der Gereformeerden te Parijs, is het monument thans opgericht; die kerk is gelegen in de wijk, waarin De Coligny eertijds gewoond heeft. Het heeft 135.00a francs gekost, waarvan 107, 000 door vrijwillige bijdragen zijn verkregen en het overige door den Staat is bijgepast.

Wij zijn nog niet in 't bezit van berichten omtrent de plechtigheid der onthulling van het standbeeld, dat den admiraal voorstelt met . Het beeld van het vaderland aan zijn rechter-, en dat van den godsdienst aan zijn linkerhand.

Maar de voornemens voor die feestviering (? ) zijn allertreurigst te noemen. Men wilde haar namelijk tot een feest voor alle Protestanten maken, niet door allen gelegenheid te geven er aan deel te nemen, maar door alle richtingen daarbij het woord te geven. Het plan is opgevat, om na de onthullingsrede van den heer Fallièrés de Protestanten van alle kleur per stoomboot naar Charenton te doen varen, om aldaar in een nieuwe kerk eene godsdienstoefening bij te wonen, waarbij eene reide door een rechtzinnig prediker en eene rede door een liberaal spreker zou gehouden worden.

De Eglise-Libre voegt daar het volgende aan toe: »Laat ons hopen, dat niets in den weg kome om dit edele denkbeeld tot werkelijkheid te doen komen, dat, naar het schijnt, van den predikant Bersier is uitgegaan."

Wij kunnen weinig »edels" aan dit denkbeeld vinden. Het kan aan geen twijfel onderhevig zijn, dat de godvreezende De Coligny nog grooter afkeer zou gehad hebben van de den Christus geheel verloochenende leer der tegenwoordige Fransche modernen, die zich nog met den naam van Protestanten versieren, dan van de Roomsche leer. En het er dan op aan te leggen, dat er tot het eeren der gedachtenis van dien rechtvaardige gesproken worden zal door een man, die in De Coligny niet anders zien kan, dan een voorlooper van de helden der Fransche Revolutie waar gaat dat heen?

Het ontbreekt het Fransche Protestantisme niet aan getuigenissen omtrent een beter verleden. Onlangs is het derde deel van de »Kerkelijke geschiedenis der Gereformeerde kerken in het koninkrijk Frankrijk" verschenen

Aan de uitgave van dit werk, dat bij Fischbacher verscheen, heeft de hoogleeraar Baum veertig jaren en daarna professor Kunitz vele jaren gearbeid. Vóórdat het derde deel was verschenen, overleed prof. Kunitz, doch zijn arbeid werd voortgezet door den heer R. Reuss, zoon van den bekenden hoogleeraar van dien naam. Na twee jaren aan een bibliographische inleiding gearbeid te hebben, is in dit jaar het werk voltooid. Van welk een omvang het is, kan men opmaken uit het feit, dat het naamregister 200 bladzijden beslaat.

Deze sKerkelijke Historie" is steeds aan Beza toegeschreven. Doch de heer Reuss is door zijne studiën er toe gekomen, om te stellen, dat op last van de Algemeene Synode van Lyon in 1563 door de kerken van Frankrijk van 1563 tot 1565 al hunne stukken, memoriën, verslagen enz, enz., naar Geneve zijn gezonden. Zestien jaren later heeft men daaruit , een Kerkelijke geschiedenis opgesteld en uitgegeven, toen dit noodig gekeurd werdj om de kerken te sterken in de aanhoudende vervolging, waaraan zij blootstonden, door haar den strijd der vaderen opnieuw voor oogen te stellen. Volgens den heer Reuss heeft Beza dien arbeid niet verricht, maar hij bestuurde hem en deed hem uitvoeren door mannen als Simon Goulart of Nicolas des Gallars, of anderen, die ook door hun letterkundigen arbeid den bloei der kerken zochten te b? ^orderen. Beza heeft er zeker onderscheidene hoofdstukken omtrent de dingen, die hijzelf had doorleefd, als het twistgesprek te Poissy, den slag bij Dreux, het beleg van Orleans, aan toegevoegd. Hij schreef er waarschijnlijk het voorbericht voor en eindelijk verscheen in 1580 van de Geneefsche persen de »Kerkelijke geschiedenis van de Gereformeerde kerken in Frankrijk", die reeds lang was toegezegd.

Mochten uit deze «Kerkelijke geschiedenis" de Fransche Gereformeerden eens leeren, hoezeer zij van de wegen der vaderen zijn afgeweken. Als men de Revolutie van 1789 hoort verheerlijken; wanneer men bemerkt, hoe in de z. g. officieuse synodale organisatie hiërarchische elementen zijn besloten; als men gewaarwordt, hoe men in alle stukken der leer van de Gereformeerde religie afwijkt, komt de wensch bij ons op, dat de Gereformeerden in Frankrijk mochten terugkeeren tot datgeen, wat de kracht der vaderen uitmaakte. •

DuitSCbland. Vrije Lutherse he gemeenten in den Elzas.

Er zijn 'in Duitschland van lieverlede vrije Luthersche kerken ontstaan. Tot hiertoe leefden deze gemeenten wel niet van elkander gescheiden, maar er ontbrak een ofiicieele band. Er waren drie groepen van kerken; deze zijn echter dezer dagen met elkander in verband getreden. Hoe groot het aantal dier van den staat geheel onafhankelijke gemeenten.is, weten wij niet; wel is ons bekend, dat zij door 22 predikanten bediend worden. Het orgaan van Dr. Luthardt getuigt, dat de kleine vrije gemeenten een belang weten in te boezemen, gelijk kerken, die aan den staat verbonden en viermaal grooter zijn, niet kunnen afdwingen.

»In elk geval openbaart zich in deze koene ondernemingen een energie en offervaardigheid , die de hoop rechtvaardigen , dat, ook door misstappen en dwalingen heen, uit haar iets groeien kan. Degenen die voor de onafhankelijke kerk strijden, zijn overtuigd, dat de heilsgoederen der gemeente alleen in haar ongedeerd kunnen bewaard blijven. In elk geval moeten de confessioneelen in de landskerken haar*van harte een voorspoedige reis toewenschen, " zoo zegt de All. Ev. Luth. Kztg.

Waartoe het in eene landskerk komen kan, *is nog onlangs in'den Elzas gebleken. Het Opperconsistorium moest zich in zijne vergadering voor Pinksteren bezighouden met de vraag, hoe de predikanten in de landskerk moeten verkozen worden. Van 1852—72 heeft een comité van 5 leden, uit kerkelijke besturen gekozen, de benoeming van predikanten in handen gehad, zonder dat de gemeenten iets daarbij hadden in te brengen. Dit comité, «Directorium" geheeten, handelde gansch willekeurig; daarom werd in 1872 den gemeenten het recht gegeven een woordje bij de benoeming van een predikant mede te spreken. Aanvankelijk werd door het bestuur aan den kerkeraad enkel gevraagd, tot welke kerkelijke richting hij verlangde, dat hun predikant zou behöoren; later vroeg men ditzelfde ook aan enkele «notabele" leden der gemeente en eindelijk kwam men er toe om het consistorium, dat van 5—8 gemeenten onder zijn beheer heeft, over de keuze van een leeraar eener gemeente binnen zijn ressort, te raadplegen. Dikwijls richtte men van uit de gemeenten verzoekschriften tot het directorium, om den een of anderen leeraar benoemd te krijgen; doch ten slotte bleef de benoeming altijd bij het directorium. Dit college heeft dus een groote macht en haast geene verantwoordelijkheid; want het kan die steeds of op den kerkeraad, of op het consistorium, of op de verzoekschriften uit de gemeenten schuiven.

In dezen toestand heeft het kerkelijk liberalisme groot behagen. Immers feitelijk wordt de staatskerk nu beheerscht door een klein getal moderne predikanten. Dezen hebben hunne vrienden overal heen verspreid en men weet daardoor de verkiezingen naar hun zin te doen uitvallen. Nu staat hun dat natuurlijk vrij. Maar dat die leidslieden overal mannen van hunne richting plaatsen in die gemeenten, waar het maar eenigszins mogelijk is, wekt bij velen ergernis. Alleen wanneer een kerkeraad zich eenstemmig voor een rechtzinnig Luthersch candidaat uitspreekt, durft het directorium geen modern man benoemen. Maar waar zijn de eenstemmige kerkeraden te vinden en waar treft men gemeenten aan, waarin men op een verzoekschrift om een liberaal predikant geen handteekeningen verzamelen kan?

Wanneer vele gemeenteleden eischen, dat hun een rechtzinnig predikant gegeven worde, opdat de gemeente bij Schrift en belijdenis gehouden worde, dan kan men er zeker van zijn, dat toch een modern man benoemd wordt. En wat is dan gemeenlijk het gevolg? Dat er eene »protestgemeente" gesticht wordt; men bouwt dan een lokaal, beroept een rechtzinnig predikant en stoort zich niet aan de benoeming van het directorium. Zoo is onlangs te Geudertheim de vierde protestgemeente gesticht. Al wil de regeering in dezen toestand ook verandering brengen, het is haar tot hiertoe niet gelukt. Het Opperconsistorium verwierp onlangs een voorstel, dat eenige verbetering had kunnen aanbrengen. Wanneer zal men ook in Duitschland gaan inzien, dat alleen de vrije kerk een einde maakt aan jammerlijke toestanden als in den Elzas en elders gezien worden ?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen