Zending.

HET OOSTEN.

I. Vraagstukken.

Gelijk Israel een opgericht teeken, zoo is het Mahomedanisme een der groote raadselen in de geschiedenis van het Godsrijk als in die der menschheid.

Vóór twaalf eeuwen uit Arabië opgekomen, onverwacht en onvoorzien, breidde het zich uit met de snelheid van de wilde vaart, waarin het Arabisch strijdros zijn ruiter door woestijnen en over bergen voerde; zijn ruiter strijder voor het nieuw geloof en om de wereldheerschappij tevens.

Ten ware het Gode behaagd had, goedgunstiglijk de vingeren te sterken, waarmee hetstrijdtuig van Karel, den »hameraar", der Saracenen macht in 732 voor de poorten van Tours in Frankrijk verpletterde, het stoute plan om de Middelïandsche Zee te omkringen door een Islamietisch wereldrijk zou gelukt zijn. Herhaald werd het stoute pogen, toen later de Turk de heerschappij in 't gebied van den Islam verkreeg. Van de oostzijde werd het beproefd en nog slechts twee eeuwen zijn voorbijgegaan, sinds van de torentransen der Oostenrijksche hoofdstad de wachtvuren zichtbaar waren der Ottomansche strijders, die ter bedevaart tegen het Christelijk Europa optogen. En wederom was het de hand Gods, die, door den Polenkoning Jan Sobiesky een redding schonk, waard om nog in onze dagen te zijn herdacht. Twee malen was het gevaar afgekeerd van den storm, die het Christelijk Westen zou hebben weggevaagd, gelijk hij in het Oosten het licht van den kandelaar had gebluscht.

Sinds zonk de beteekenis van het Mahomedanisme als staatkundige, als wereldmacht sneller nog dan het was opgekomen. Doch niet alzoo zijn beteekenis in zedelijken en godsdienstigen zin, zijn heerschappij over de geesten der volken.

Integendeel door krachtige propaganda, door volijverigen zendingsarbeid, waarbij de vorm uiteraard veel, het wezen der zaak ondergeschikt was, behaalde de Islam de eene verovering na de andere. Zag hij zich westwaarts den toegang afgesloten, het oosten en het zuiden boden geopende deuren en de dienaren des profeten gingen binnen Indië. Oost-Indië en China getuigen er van. In het hart van Afrika telt Mahomed zijn volgers reeds bij duizendtallen.

Als wellicht het grootste raadsel der geschiedenis ligt de Mahomedaansche wereld, »het Oosten", tusschen het Christelijk Europa en het heidensch Azië. Doch insteê van een overgang, vormt het een vasten, nog niet doorgedrongen scheidsmuur. En waar het geplant wordt, wortelt het zich aanstonds vast, en betoont zich een macht, die als een wal tegenover het Westersch Christendom oprijst en tegelijk als phalanx steeds dieper boort in het heidendom.

Zoolang het Mahomedanisme een wereldmacht vormde, aanvallend optrad, ook met stoffelijke wapenen zijn geestelijk gebied steeds verwijdde, werd van de zijde der Christenheid uiteraard aan geen zendingsarbeid op dit gebied gedacht, 't Waren de dagen waarin men gelijk onze formulieren 't nog voorschrijven, bad »voor die onder den paus of onder den Turk vervolging lijden".

En ook toen later de macht van den Islam in stoffelijken zin werd gebroken, was het nog altoos zoo goed als onmogelijk den weiverschansten burg binnen te dringen. Althans weinigen bestonden het, nog minder slaagden, 't Was voor onze eeuw bewaard de eerste pogingen te zien doen, om den Islam op eigen erf aan te tasten en het «vernederd kruis" te herplaatsen in dat Oosten, 'twelk eens het eerst dat kruis als teeken der verlossing had begroet.

De grootste lof komt in dit opzicht onbetwistbaar toe aan de Amerikanen. Zij waren 't die 'teerst nu vijftig jaar geleden met een bepaald plan, met kracht en opoffering, een zending in het Oosten begonnen. Hoe hoog men ook wat door Schotten, Engelschen, Duitschers en Nederlanders ten deze gedaan is schatte, bij den eigenlijken Christelijken zendingsarbeid in 't Oosten staat Amerika vooraan.

En dit zegt veel, zeer veel.

In het algemeen loopt men bij eiken zendingsarbeid gevaar van opeens te veel te willen en op een snel verloop te wachten, welks uitblijven dan vaak teleurstelt, 't Is ons alsof, wijl wij voortgaan, anderen geheel stilstaan. Men vergeet, dat het zelfs in het Westen eeuwen heeft geduurd, eer volken en toestanden werden wat ze thans zijn. Bovenal heeft men zich voor dergelgke haast en drift te wachten, wanneer het geldt den arbeid in het conservatieve, vasthoudende, schijnbaar versteende Oosten, zoo onveranderlijk als de mummies zijner pyramiden of de steenen goden uit zijn puinen opgedolven.

Daarbij komt echter het geheel eigenaardige en eenige van het arbeidsveld, waarop hij treedt, die den Islam in zijn veste, het Oosten, zelf aantast, en die in 't algemeen tot alle volk van het Oosten komt, met het Evangelie der genade in Christus Jezus.

Toen de Amerikanen voor 't eerst den voet zett'en in de Levant, het Morgenland, vonden zij daar drieërlei geloofsrichtingen, waarmee te rekenen, waaronder te arbeiden viel. Het waren:1. Het algemeen heerschend Mahomedanisme.

2. Het Jodendom.

3. Een bedorven Christendom.

De Islam, roemend in zijn grootsch verleden, gevoelde zich sterk in 't vertrouwen op zijn meerderheid, en verzekerd van zijn vermogen om den aanloop der Westersche beschaving te weerstaan, gelijk eens de wapenen der Westersche kruisvaasders. Wat het Westen bracht zou 't zij overwonnen, 't zij den Islam dienstbaar gemaakt worden.

De Joden, teruggetrokken, tot afzondering geneigd, door de Mahomedanen en de Oostersche Christenen beide veracht, beantwoordden die verachting met een haat, verscherpt door eeuwenlange onderdrukking. Zij waren zoo goed als ontoegankelijk.

De Christenen, als met afgunst bewarend wat hun nog restte van de overwinningen eertijds door de kerk behaald, staarden met verachting op 't kroost van het barbaarsche Westen, dat hun onderwijs kwam geven in het Christendom! Veeleer leeraars dan leerlingen achtten zij zich.

Het groote vraagstuk van de zending in de Levant was vijftig jaar geleden, allereerst, hoe zich een plaats te verzekeren, hoe post te vatten, vasten voet te verkrijgen. Nergens zag men een deur geopend, een ruimte om zich in te bewegen. Die moesten allereerst gezocht. HOOGENBIRK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen