Henri Arnaud.

e lehler der Waldenzen 'm 168».

I.

Het is dit jaar tweehonderd jaren geleden, dat de belijders van Christus, die onder den naam van Waldenzen in de dalen van Piemont (Italië) leefden, maar om het Woord Gods daaruit verdreven waren, daarheen terugkeerden onder veel strijd vanwege hunne vijanden, den hertog van Savoye en de Roomsche geestelijkheid. Het instrument, dat de Heere God gebruikt heeft om de Waldenzen terug te leiden, is Henri Arnaud geweest, over wien wij dezer dagen het volgende in een Duitsch tijdschrift lazen:

Uit Dauphiné (Frankrijk) zijn reeds in het begin der 13e eeuw Waldenzen in de dalen der Savooische Alpen komen wonen, ten tijde, dat Thomas I graaf van Sa voye was; zij werden door de heeren van Lucern gaarne opgenomen, omdat zij de hun toegewezen landen ontginden en bebouwden. Toch werden zij later gruwelijk vervolgd, niet slechts zoolang Savoye volgens het verdrag van Crispi aan Frankrijk cijnsbaar was, maar ook onder Emanuel Philibert, die door het verdrag van Chateau-Cambresis heer over de dalen werd (1561). Werden zij volgens het verdrag van Cavour geduld> toch hebben zij altijd om hun leven en hunne vrijheid van belijdenis moeten worstelen. Zij hebben dit met zulk een heldenmoed gedaan, dat hunne kerk vóór iedere andere Evangelische gemeenschap eene strijdende genoemd meet worden.

Tengevolge van gruwelijke vervolgingen steeds in aantal verminderend, sloten zij zich onderling steeds nauwer aan elkander aan, en binnen een steeds kleiner wordend terrein — de zoogenaamde valleien — samengedrongen, hebben zij daar eene dapperheid getoond, waarin zij noch toen noch later geëvenaard zijn. Oeze valleien liggen in het oostelijk deel der Cottische Alpen, die het Fransche Dauphiné van het Italiaansche Piemont scheiden. De bergen, die ze van Frankrijk scheiden, Mont Ollan, Pic des Aumes, Aiguille du Midi, Grand Peloux, hebben eene hoogte van omstreeks 4000 meter. Van hieruit strekken zich drie valleien, wier einden in elkander samenloopen, uit naar de Lombardische vlakte: van elkaar zijn zij weer door hooge en steile rotsruggen gescheiden. De noordelijkste dezer valleien is het dal van St. Martin, waar de Germanesque door stroomt, in welks noordelijkste punt het in de krijgsgeschiedenis der dalen zoo beroemd geworden Balsille ligt. Waar de Germanesque zich met de Cluson, een tak van de Po, vereenigt, begint het dal van Pelouze, eene voortzetting van het dal van Pragelas, hetwelk de Waldenzische valleien ten noorden begrenst. Het derde dal is dat van Lucerna. De Angrogne stroomt er door; aan haar ligt La Tour de Pelice, die in de geschiedenis der Waldenzen bekende stad, waar de »Table", de naast en met de Synode beraadslagende vaste commissie haar zetel heeft. Ten zuiden neemt de Angrogne, even beneden La Tour, de Lucerna op, die aan het geheele dal den naam geeft, waarna zij zich, aldus versterkt, voortspoedt naar de Po, met welke zij eenigen tijd gelijkloopt. Het zijn landen, die door den gewonen reiziger nooit bezocht worden. Met de lieflijke dalen van Opper-Italië zijn zij niet te vergelijken, want alleen de meest open \'allei van Perouse is voor de aanplanting van moerbeziënboomen geschikt; overigens brengen zij op de helft der hoogte koren voort, en in de hooger gelegen streken zijn zij woest en geven slechts een karige weide voor het vee. In deze streken is Henri Arnaud opgetreden.

Hij werd geboren in 1641 te Embrun in Dauphiné. Zijne ouders, Francois Arnaud en Marguerite Arnaud, geboren Gros, afstammelinge van een oude martelaarsfamilie, zijn waarschijnlijk, tengevolge van den reeds vóór de opheffing van het edict van Nantes droevigen toestand van de Gereformeerden in Frankrijk, naar Piemont verhuisd. De eerste indrukken, die hij in zijne jeugd kreeg, waren de dappere daden van Janavel, een Waldenzer, die, toen onder Karel Emanuel van Savoye de onder den naam van het Piemonteesche Paaschfeest bekende vreeselijke vervolging over de valleien gekomen was, de strijdbare mannen der gemeente verzamelde en tegen de door Fransche soldaten versterkte Savooische troepen een oorlog voerde, waarin de kleine schaar van Protestanten dapper en zegerijk stand hield tegen den honderdmaal sterkeren vijand.

Janavels voorbeeld wekte den heldenmoed, die in Arnaud sluimerde, op. In 1664 ontving hij zijn theologische opleiding te Bazel, en in 1666 ging hij naar Geneve, het bekende toevluchtsoord van de ballingen om des geloofs wille uit Italië en Frankrijk. Zijn eerste gemeente was Manul, in het dal van St. Martin gelegen, waarmee het door hooge, steile bergen daarvan gescheiden Marcel als filiaal verbonden was. Vervolgens toefde hij in het dal de Queyras in Dauphiné, dat hij, na de opheffing van het edikt van Nantes, den i8den October 1685 met zijn geheele gemeente verlaten moest, nadat hij reeds tevoren de bekende dragonades met haar had moeten dulden. Hij vestigde zich te La Tour in het dal van Lucerna, waar hij eens als knaap ter school was geweest. Slechts kort bleef hij hier, want i686 zou voor hem en zijne geloofsgenooten groote veranderingen teweegbrengen.

De jonge hertog van Piemont, Victor Amadeus II, had toegegeven aan den drang van den oppermachtigen Lodewijk XIV, koning van Frankrijk, en den 13 Januari 1686 een decreet uitgevaardigd, volgens hetwelk elke niet-Roomsche godsdienst in de valleien bij doodstraf en verbeurdverklaring der goederen moest ophouden, alle Gereformeerde kerken omgev.'orpen, de geestelijken en leeraars verbannen, alle kinderen Roomsch gedoopt en opgevoed moesten worden. Toen beleden de Waldenzen, nadat zij langen tijd geaarzeld hadden, dat het hier gold, Gode meer gehoorzaam te zijn dan den menschen, en zij besloten op Goeden Vrijdag 1686 met de wapenen zich te verzetten tegen deze onmenschelijk harde maatregelen, welker uitvoering de geheele vernietiging der kerk tengevolge moest hebben. Arnaud bad op deze vergadering als uit de ziel der aanwezigen: »Heere Jezus, die zooveel gedragen hebt en voor ons gestorven zijt, geef ons genade, opdat ook wij bereid mogen zijn voor Ü te lijden en zelfs ons leven blijmoedig op te offeren."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen