Dezer dagen vonden

Dezer dagen vonden we een pleidooi voor het vrij Hocger Onderwijs, waar mea dit het allerminst zou verwacht hebben, t. w. in het Studenten weekblad Minerva. Wel staat de heer Van Vredenburch, die in Minerva dit pleidooi voerde, lijnrecht tegen onze Vrije Universiteit over. Hij zegt er toch van:

De Vrije Universiteit in de hoofdstad is een stichting, heeft geen efTectus civilis aan de haai', o. i. ten onrechte onthouden, eventueele doctorstitels verbonden, maar.... het schoone ideaal wordt weder bedorven door drie leelijke woordjes achter haar naam: »0p gereformeerden grondslag." Wat dat feitelijk beteekent, is den lezers van Standaard en ^, fra? /< niet onbekend; maar wat beteekent dat voor de wetenschap? Dat deze, en dus ook haar onderzoek en hare methode, afhankelijk zijn van het subjectief geloof van hoogleeraren en studenten. De opvatting is niet vrij meer, de objectiviteit is niet aanwezig, en de resultaten van een partijdig onderzoek, kunnen dan ook niet onpaitijdig, d. i. wetenschappelijk zijn. Wanneer de waarheid op ieder gebied ons door bijzondere openbaring moet geworden, dan is een critisch onderzoek een dwaasheid, en is het lot van Galilei' het voorland dei wetenschappelijke geleerden, die echter ook tegenover de door bijzondere ) openbaring geïnspireerden zullen blijven roepen: »E pür si muove!" Deze woorden toch zijn de historische noodkreet der vrije wetenschap tegenover geloofsdwang en kerkheerschappij.

Nu over deze van het subject losgemaakte objectiviteit zullen we met den heer Van Vredenburch thans maar niet in discussie treden. Zijn illusie zij hem voorshands gegund, om later bij diepere studie van den „weg der kennis" voor nuchterder inzicht plaats te maken.

Maar hoewel tegenstander van onze Vrije Universiteit, is toch ook hij van oordeel, dat het Hooger Onderwijs op vrijer terrein moet georganiseerd. Hij is met öns voor de vrije corporatie. Hoor slechts:

Vrij hooger onderwijs bepleiten wij, en wij voegen er bij aan vrije universiteiten, d. w. z. aan stichtingen met eigen fondsen, onafhankelijke lichamen in het Rijk, wier bestaan evenwel geregeld behoort te worden door een wet waarbij toezicht, wij zouden zeggen: van wege de Koningin, werd gewaarborgd, o. a. bij de benoeming van hoogleeraren. De effectus civilis zon daarbij geheel van den wetenschappelijken doctorstitel gescheiden moeten worden, gelijk in Duitschland het geval is; zoo zouden staatsexamens de bekwaamheid van den ambtenaar, academische examens de kennis van den jongen geleerde toetsen.

Wat thans van regeeringswege bestaat is ook in zijn oog onhoudbaar.

Met name rusten de Nederlandsche Rijksuniversiteiten meer op een practischen, dan op een wetenschappelijken grondslag. »De studenten moeten voor de practijk gevormd worden." zegt men en deze opvatting is zoo ingevreten in de openbare meening, dat zelfs onder hoogleeraren stemmen opgingen, om in strijd met wat de wetenschap eischte, toch alleen op het practisch nut der academiestudie te letten. De effectus civilis aan vele doctorstitels verbonden heeft hun wetenschappelijke beteekenis benadeeld. Op juridisch gebied vroegen alle faculteiten in i88S, vragen thans ruim loo studenten in Utrecht om hervorming ten bate der wetenschap van het • doctoraal-examen. Het theoretisch staatsrecht is geen examenvak, en bijgevolg wordt er niet op gelet, dat deze tak in ons land aan de Rgksuniversiteiten slechts gedoceerdt wordt door professoren van dezelfde school; voor het conservatieve en kanonieke recht wordt men naar het buitenland, voor het antirevolutionaire naar de Vrije Universiteit verwezen.

Zijn denkbeeld is voorts dat geen enkele universiteit den ejff-ectus civilis voor zijn graden zal erlangen; maar een staatsexamen de qualificatie geven voor het ambt. Men ziet er is vooruitgang in den stroom der gedachten.

Zelfs in de Engelsche Fortnightly Review wierd onlangs de bede geslaakt, dat we van onze moderne universiteiten toch mochten verlost worden, om terug te keeren naar de veel vrijer en internationale corporatiën, die toen de universiteiten pas opkwamen, hebben gebloeid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen