Voor Kinderen.

OOSTËRSCH BROOD.

II.

Als er haast bij het werk is dan wordt, zooals gij begrijpt, het Oostersch brood ook wel eens niet gegist. Ziilk brood is dan het ongezuurde of ongeheveldc brood, waar wij in de Bijbel vaak van lezen en dat ook b. v. op het Paaschfeest werd gebruikt als aanduiding van den haast waarmee Israël uit Egypte trok. Zoolezen we ook hoe de tooveres te Endor, toen zij Saul wilde dwingen toch wat te eten, »zich haastte en zij nam meel en kneedde het en bakte daar ongezuurde koeken van."

Plet deeg, dat uit fijn meel bestond, werd gemaakt tot koeken, waarbij gij echter niet moet denken aan wat wij »koek" noemen. Zulke koeken bakte Sara voor de drie mannen die bij Abraham kwamen; van het meer grove meel maakte men de eigenlijke brooden. Deze hadden echter nooit het fatsoen van onze lange brooden, maar 't waren bollen of wel een soort van pannekoeken, gelijk de Joden nog op Paschen eten. Gij begrijpt nu ook wel dat men zulk brood heel goed breken kon. Bij onze tarwebrooden zou dat moeilijker gaan. Gij kunt L zulk brood nog zien in het museum van oudheden te Leiden; maar natuurlijk is het zeer oudbakken. H

d Wat nu betreft het bakken van dat brood, b dat gaat ook gansch anders dan hier. Dat S komt omdat velen het zelf doen en niet hun L brood bij den bakker halen. De Joden hadden echter bakkers, gelijk we uit den Bijbel weten en in het Oosten vindt men zulke nog. Evenals wij met de pannekoeken doen, zoo bakte men de koeken soms op een ijzeren plaat, die stond op gloeiende kolep of in de heete asch. Soms ook werd de klomp deeg op een rooster op het vuur gelegd. Evenwel was dat niet het zoogenaamde geroost koom, waar we van lezen. Want dat was eenvoudig koren, nog niet geheel rijp, dat in de felle zon werd gedroogd en dan zoo opgegeten, gelijk wij wel met gedroogde vruchten doen.

Eindelijk heeft men ook ovens, zooals reeds oudtijds, gelijk we zien uit Ex. 8:3. De ovens stonden vroeger niet op maar in den grond. Zij werden gloeiend gestookt gelijk bij ons en dan het deeg er in gedaan om gaar te worden.

Turf is het Oosten onbekend en steenkool ook. Men stookt, als men 't heeft, hout. Doch dat is soms schaarsch en dan gebruikt men gedroogd gras, stoppels, ook houtskool, ja, als 't niet anders kan, mest van dieren. In de woestijn, waar geen hout-of turfverkoopers wonen, is soms niets anders tot brandstof te vinden, ten einde het brood te kunnen bereiden. Ook de Joden deden dit soms. Aan den smaak van het brood hinderde het niet.

Op deze wijs nu wordt het gewone brood en ook allerlei gebak bereid, want van dit laatste had men al vroeg verstand. Denk maar aan den droom van den bakker uit de geschiedenis van Jozef. Toch betwijfel ik zeer of dat Oostersche brood ons smaken zou; ook wordt het gauw droog en hard. Maar ons brood smaakt ook weer velen vreemdelingen niet. En 't is in dat opzicht: »'s lands wijs, 's lands eer."

Gelijk ge reeds merkt is het maken van brood in 't Oosten niet zoo makkelijk. Het fijne brood heeft zelfs zulk zwaar deeg, dat het althans met de handen onmogelijk is te kneden. Vandaar dat men het oudtijds met de voeten deed gelijk nog niet lang geleden ook bg ons wel geschiedde en hier en daar misschien nu nog. In 't Oosten echter niet meer.

In sommige streken wordt een soort brood gemaakt dat ons bepaald geheel niet smaken zou. Er wordt volstrekt geen gist in gedaan. Men vermengt het meel eenvoudig met water, een beetje zout, en — als men 't heeft — een weinig olie. Zoo ontstaat een stijf deeg. Daarvan nu maakt men bollen of wel platte koeken. Deze worden dan geroost op heete asch of wel op zeer heet gemaakte steenen. Op die manier is men natuurlijk gauw klaar en de maag wordt ook spoedig gevuld. Want het is een zware kost, waar een goede teug water niet ondienstig bij is. Ge moet echter weten dat men zulk brood bakt in de woestijn, en dan is het te begrijpen. Want daar ontbreekt bijna alles; dikwijls zelfs het noodige water.

AAN VRAGERS.

Op een vraag die de verklaring betreft van Jeremia 36 vs. 22, zullen we maar kortelijk iets van heel den tekst zeggen.

We lezen daar: De koning nu zat in het winterhuis in de negende maand; en er was een vuur voor zijn aangezicht op den haard aangestoken.

Koning Jojakim [zat in het winterhuis. De Oostersche koningen hadden dikwijls op onderscheiden plaatsen huizen voor de verschillende jaargetijden. Het eene paleis was geschikt voor den zomer; het andere voor den winter; het eene zekerlgk ruimer en frisscher en het andere enger en warmer. Wij lezen in Amos 3 : 25: En Ik zal het winterhuis met het zomerhuis slaan."

De negende maand was die van het kerkelijk jaar; bij de Hebreen genoemd Chisleu en overeenkomende gedeeltelijk met onze maand November en gedeeltelijk met December.

Dat er een vuur op den haard voor het aangezicht des konings was, moet men zoo verstaan: De Hebreen hadden geen kachels of fornuizen zooals wij thans in onze huizen hebben. Zij hadden veelal op een plaats in het midden van dex. kamer een metalen vuurpot, waarin zij hout brandden. Daar het in 't Oosten niet zoo koud is als bij ons, was dat voldoende. Schoorsteenen kenden de oude volken niet; dus de Joden evenmin. Men zegt dat zij in die vuurpotten een soort kool branden, denkelijk om van den rook geen last te hebben.

CORRESPONDENTIE.

J. W. B. K. te U. We zullen gaarne binnenkort antwoorden, doch dan in een afzonderlijk schrijven. Daaruit zal u dan tevens duidelijk worden waarom een antwoord in deze rubriek zelf niet wel is te geven. f

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen