Buitenland

Engeland. Dr, Lunn's voorgenomen reis naar Rome. Gladstone's gevoelen over de vereeniging van Kerk en Staat,

Dr. Lunn, voorzitter en ziel van de conferenties te Grindelwald, die ten doel hebben eene vereeniging van alle Engelsche' protestantsche kerken te bewerken, heeft de Engelsche protestanten dringend üitgenoodigd een pelgrimstocht naar Rome te ondernemen. Men zou dan het Paaschfeest in de St. Pieterskerk te Rome vieren, terwijl Dr, Lunn ook hoopt een audiëntie bij den paus te verkrijgen.

Het orgaan van de Waldenzesche kerken in Italië, de Getuige der valleien, is over dit voornemen alles behalve gesticht. Het roept alle protestanten die nog protestantsch bloed in de aderen hebben, op, om voor dat men eene kniebuiging voor den paus doe, na te gaan welk merkteeken van heidendom en ketterij de beroemde hoofdkerk van Rome draagt, en de plaatsen te bezoeken waar de belijders der waarheid in Italië zijn vervolgd en vermoord, die of bevolen, goedgekeurd of gezegend zij, door de toen regeerende pausen

Wij stelden de vraag, toen wij van het plan van Dr. Lunn hoorden, of deze voorganger der Episcopale kerk niet eene vereeniging met Rome in het schild voert? Zeker is het, dat wellicht tegen de bedoeling van vele Engelsche hoogkerkelijken, de terugkeer naar Rome wordt voorbereid.

Men heeft de vraag meermalen gesteld, hoe Engeland's eerste minister denkt over het bezoldigen van de predikanten der Engelsche Staatskerk uit de Staatskas. Men heeft meermalen gezegd, dat de heer Gladstone verklaard heeft: »de kerk van Engeland krijgt geen onderstand uit publieke fondsen". Eenige jaren later moet de grijze staatsman verklaard hebben: »De geestelijkheid van de kerk van Engeland wordt niet door den Staat bezoldigd." Toen hem gevraagd werd om in deze zijne bedoeling nader uiteen te zetten, antwoordde Gladstone, dat zijne inzichten omtrent de macht van den Staat ten opzichte van de kerk en van haar kerkelijk bezit, te vinden waren in de adviezen dat hij gegeven had toen et in het Parlement in 1864, 1868 en 1869 'gedebatteerd werd over de Icrsche kerk."

Men is toen in die adviezen gaan zoeken en heeft daarin het volgende gevonden: »Als ik gevraagd word wat ik, ~ als ik voor het tegenwoordige ijver om een einde te maken aan de bestaande vereeniging van kerk en staat, — voor de toekomst prijs geef, zou ik zeggen.... de poging om in verbinding met den staat, onder het gezag van den staat, of gesteund door de inkomsten van den staat of door middel van publieke of nationale goederen in welke vorm dan ook — eene gesalarieerde of gestipendieerde geestelijkheid te* handhaven.”

»De vereeniging van kerk en staat, is in theorie en doel, schoon en aantrekkelijk. Nochthans wat is hij anders dan eene toeeigening van publieke goederen, en eene toeeigening der vrachten van den arbeid en de bekwaamheid voor zekere doeleinden."

»De kerk van Engeland is eene staatskerk .... Het komt mij voor, dat de vrienden van de kerk van Engeland, indien ik ze zoo noemen mag, haar zeer verzwakken, die gewoon zijn haar toestand af te schilderen als zou deze zeer jammerlijk zijn, wanneer de kerk van staatsgeld beroofd werd."

Uit andere aanhalingen blijkt dat de heer Gladstone van oordeel is dat het goed der Engelsche staatskerk nationaal eigendom is. In 1890 heeft de groote staatsman dit zijn gevoelen nog nader uiteengezet. Ons dunkt dat als de heer Gladstone nog een tijdlang aan het bewind zijn mag, het privilege van de staatskerk wel verdwijnen zal.

Zwifseclünd. Een orgaan van dezg. nieuwe school verdwenen.

Er kwam uit Zwitserland eene goede tijding tot ons. Het blad van den predikant Chapuis: Evangile d Liberie zal niet meer verschijnen. Gelijk wij reeds mededeelden zocht het nu van het tooneel verdwenen blad met alle macht de beginselen van de z. g. nieuwe school in de gemeente ingang te doen vinden. De heer Chapuis redigeerde het blad sedert 12 jaren met talent; maar in de laatste jaren kwam het steeds meer aan den dag dat Chapuis en zijne mederedacteurs den weg van den Duitschen hoogleeraar Ritschl volgden. In het laatste nummer deelt de heer Chapuis mede dat zijn blad ophoudt met te bestaan, eensdeels uit gebrek aan ondersteuning van zulke personen, die een ander leerstellig standpunt innemen dan hg, anderdeels omdat het getal abonnés belangrijk ges'onken is.

Hieruit wordt toch openbaar, dat al zijn de meeste jonge predikanten door de nieuwe school medegesleept, men in de gemeente gevoelt, dat als men Chapuis volgt, het pad uiüoopt op de loochening der fundamenteele waarheden, die de kerk belijdt. Wellicht zijn veler oogen geopend, doordat een van de weinige beslist moderne predikanten uit de Waadilandsche Staatskerk, na een voordracht van den heer Chapuis voor de verzamelde menigte kwam verklaren, dat hetgeen hij altijd had voorgestaan, door zijn ambtgenoot nu ook verkondigd was Chapuis zocht wel zijne geestelijke verwantschap met het modernisme te ontkennen, maar het blijkt nu dat degenen die zijn woord hoorden, of zijne geschriften lazen, beter doordenken dan hij.

Rusland. Veranderde houding der Russische regeering tegenover Lutherschen en Joden.

Men meldt dat de keizer van Rusland eenigszins medelijden gekregen heeft met de vele Luthersche predikanten, welke door de rechtbanken wegens bele-ediging van de orthodoxe Grieksche kerk of wegens het bedienen van het Sacrament des H. Avondmaals aan leden der Grieksch-orthodoxe kerk tot gevangenisstraf veroordeeld zijn. Dat men zich zeer gemakkelijk eene veroordeeling als de Grieksche kerk te hebben beleedigd op den hals halen kan, is telkens in dit blad aangetoond. In de Luthersche kerken zijn steeds spionnen om te kunnen overbrengen of de Luthersche leeraars soms bij de vermaning om weerstand te bieden aan de Grieksche propaganda en getrouw te blijven aan de Luthersche belijdenis, een woordje zeggen, waaruit men eene aanklacht kan distilleeren. Ook wordt een Luthersch leeraar onverbiddelijk gestraft zelfs met verbanning naar Siberië gestraft die het waagt een persoon het heilig Avondmaal uit te reiken, die van de Luthersche tot de Grieksche kerk is overgeloopen, maar, daarna berouw kreeg van dien stap. De wet verbiedt aan Luthersche predikanten en aan andere dienaren van den godsdienst, om een Grieksch orthodoxe, van geboorte of een • prosehet, in hunne gemeenschap op te nemen. Wel hebben de popen der Grieksche kerk vrij spel om, alles in het werk te stellen, zelfs kunnen zij kerkgebouwen van Lutherschen in bezit nemen, om de lieden tot de Grieksch orthodoxe kerk over te halen.

Het schijnt dat de keizer aller Russen het toch we! wat al te erg vindt om leeraars, die den moed hebben om voor hun kudde op te komen, al worden zij ook met zware straffen voor de' betooning van hun ijver door de overheid beloond, in gevangenissen te laten opsluiten, waar te gelijk ook allerlei andere misdadigers zijn opgenomen. Daarom deelde onlangs de gouverneur van Lijfland aan het Luthersche consistorium van Lijfland mede, dat het 't verlangen van den keizer is, dat het consistorium eene geschikte filaats zal aanwijzen, waarin de veroordeelde Luthersche predikanten hunne gevangenisstraf kunnen ondergaan. Een gelijk keizerlijk bevel schijnt aan het consistorium van Estland en Koerland gegeven te zijn.

Hieruit blijkt dat men met de Luthersche predikanten wat zachter wil gaan handelen. In verband .hiermede is het opmerkelijk dat door de rechtbanken eenige beschuldigde predikanten vrijgesproken zijn. Zou dit eene aanduiding zijn, dat de invloed van den procureur der z. g. Heilige Synode Pobedonoszew, des keizers leermeester, die de drijver is van de vervolgingen tegen de Lutherschen in de Oostzee provinciën, aan het afnemen is ? Of zou Pobedonoszew onder den invloed der publieke opinie tot zachter optreden gestemd zijn?

Zeker is het, dat ook de verjaging van de Joden uit Russisch grondgebied niet zoo onbarmhartig wordt doorgezet dan dit sedert een paar jaren het geval was. Dit is te danken aan de geldkoningen de baronnen Hirsch en Rothschild, die het voor hunne stamgenootcn hebben opgenomen en gelijk bekend is, kon Rusland de hulp van die beheerschers der geldmarkt niet ontberen.

Volgens de Russische statistiek wonen 2, 855, 958 Joden op Ruslands grondgebied, zoowel in Azië als in Europa. Deze zullen nu in 25 jaren Rusland moeten ontruimen. Een comité waarvan baron Hirsch de ziel is zoekt te bewerken dat de Joden Rusland verlaten, voordat zij daartoe gedwongen worden. Een groot deel trekt naar Palestina, maar het grootste deel verhuist naar de Vereenigde Staten van Noord Amerika. Wel heeft het comité van baron Hirsch getracht ook Joden koloniën in de Argentijnsche republiek te stichten, maar deze poging is zoo mislukt, dat niemand op eigen risico meer daarheen durft trekken.Reeds is baron Hirschaangezocht om den stroom Joodsche landverhuizers uitsluitend naar Noord-Amerika te leiden, doch de Israëlitische baron wil op nieuw een poging tot kolonisatie van Argentinië v/agen. In de laatste 20 jaren zijn 300, 000 Joden uit Rusland naar Amerika getogen, die zich daar met verwonderlijke snelheid hebben weten te schikken in de nieuwe omstandigheden, waarin zij zich bevinden. Ook schijnt de Amerikaanache regeering de Joodsche landverhuizers niet ongenegen.

WINCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen