Buitenland.

BattscMand. Het vierde Evangelischsociaal Congres.

Te Berlijn werd den isten en 2den Juni het vierde Evangelisch-sociaal congres gehouden. Er kwamen op dat congres 560 personen samen, waarvan sommige slechts zeer vluchtig de vergaderingen bezochten. Dit congres is een vrucht van den arbeid van den gewezen hofprediker Stöcker. De meeste leden van 't congres zijn dan ook aanhangers en geestverwanten van Stöcker. Wel zijn er in het moderamen van het congres vels liberale elementen. Deze zouden echter generaal zonder soldaten zijn, indien niet Stöcker de ziel was van het congres.

Zoo is bijv. Prof. Harnock de Ritschliaan die dan strijd tegen de apostolische geloofsbelijdenis aanbond, lid van het bestuur. Stöcker heeft zich in den strijd om die XII artikelen zoo scherp mogelijk tegenover Harnock geplaatst. Velen meenden dat ook op het congres het diepgaand verschil tusschen Harnock en Stöcker zou aan den dag komen. Doch in de handelingen van het congres komt niets voor, dat ons er aan herinnert dat de vertegenwoordigers van verschillende richtingen in eene vergadering saam waren.

Het gemis van een program of van eene gemeenschappelijke belijdenis inzake de beginselen, was o. i. oorzaak dat men op het vierde congres bijna niets dan algemeenheden vernam, of dwaasheden verkondigde. Zoo hield Dr. Kaftan van Berlijn een referaat over 5> Christendom en maatschappelijke ordening", waarbij niets dan algemeenheden ten beste werden gegeven; niemand trad dan ook met de referent in debat als alleen de predikant Naumann van Frankfort aan de Main, die de curieuse stelling deed hooren, dat de reformatie schuld er aan had, dat de hedendaagsche sociaal-democratie zooveel zorg baarde. En waarom moest dit op rekening van de reformatie gesteld worden? Eenvoudig omdat deze het Chiliasme of de leer van het duizend-jarige rijk verworpen had! Dr. Harnaer protesteerde hiertegen, terwijl Stöcker opmerkte, dat de sociaal-democratie met het Christelijk Chiliasme reeds daarom niets gemeen heeft, wijl haar opperpriesters meest

Joden zijn. Men ziet het, de antisemiet komt telkens bij Stöcker voor den dag.

Practischer was de predikant Cronemeijer uit Bremerhavcn, die over het stichten van koloniën sprak.

Maar de vergadering werd bijna geheel in abstraction geleid, toen Dr. Brown sprak over »de toenadering van de verschillende standen." Naar aanleiding van de debatten, uit deze voordracht ontsponnen, deelde de candidaat Waugemann een en ander mede omtrent zijn ervaringen op zijne reis, die hij, als werkman verkleed, gedaan had op uitnoodiging van den heer Bodelschwing. Bijna overal werd hij onvriendelijk ja liefdeloos ontvangen; predikanten en Christelijk gezinde lieden, hadden hem afgestooten ja uitgeworpen.

Het pittigst was nog de voordracht van Stöcker over »de Zondags wet en de conflicten die deze in het volksleven doet onstaan." Hoeveel eerbied we hebben voor een man als Stöcker, toch moeten we zeggen, dat hij in zijn voordracht meer vraagde wat kan, dan wat moet volgens Gods Heilig Woord. Als men stoombooten en spoorwegen niet meer liet varen en rijden, zou men grenzeloos tegen de kerk verbitterd worden, beweerde Stöcker. Ook meende hij, dat de verhoudingen in de groote steden verhinderden dat eene regeling op dit gebied tot stand kwam, die bevredigend heeten mocht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen