Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Buitenland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buitenland.

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Duitschland. Hofprediker Stöcker. Verbetering van eene drukfout.

Tot onze groote spijt is in het nummer van de //'«/'< z«/Tan enkele weken geleden iets omtrent den hofprediker Stöcker gedrukt, wat wij niet geschreven hebben. De zetter heeft ons eene part gespeeld, die de geachte corrector niet heeft verhinderd. Er stond gedrukt: s Volgens ons heeft de keizer van Duitschland, door o. a. een man als Stöcker in zijne omgeving als hofprediker te duldeh, meer kwaad gedaan, dan in jaren kan worden goed gemaakt." Wij hadden geschreven niet te dulden, doch dit is door den zetter over het hoofd gezien. Wij durven dit zoo pertinent zeggen, omdat de copie voor het stuk in quaestie door iemand is nagezien, die zich zeer goed herinnerde, dat wij niet er bij gezet hadden.

Wat meer is: steeds is door ons met groote waardeering over Stöcker geschreven. Wij hebben het meermalen in ons blad uitgesproken, dat wij de daad van den Duitschen keizer, waardoor hij hofprediker Stöcker ontsloeg, betreurden, vooral om de redenen, die daartoe aanleiding gaven; zijn strijd tegen onbeschaamde lastering van het Christendom door Joden hebben wij met belangstelling gevolgd; wij hebben onze verontwaardiging uitgesproken over de laffe serviliteit der Pruisische Generale Synode, toen deze Stöcker niet als lid van de permanente commissie benoemde, alleen omdat door den keizer was te kennen gegeven, dat die verkiezing hem niet aangenaam was. In zijn strijd tegen het opperste bisschop zijn, of sum-episcopaat, van den Pruisischen koning over de Evangelische landskerk, had Stöcker onze geheele sympathie. Juist omdat Stöcker dat sum-episcopaat wilde afgeschaft zien en de Duitsche keizer het wilde handhaven; juist omdat dus de hofprediker meer vrijheid en zelfstandigheid voor de Evangelische kerk verlangde, werd hij door zijn monarch ontslagen.

Ook als ijveraar op het gebied der inwendige zending hebben wij Stöcker liefgekregen. Zijn s-Stadt-Mission" waardoor hij vooral diegenen in Berlijn zoekt te bereiken, die door hunne bezigheden verhinderd worden de godsdienstoefeningen bij te wonen, als bijv. spoorwegconducteurs, tramkoetsiers, enz, , heeft veel nut gesticht. Niet het minst als debatter tegen de sociaal-democraten en als forraator van een Christelijk-sociale partij, hebben wij ook in dit blad Stöcker geëerd. Hij, de man uit het volk, die tot de hooge positie van hofprediker gekomen was, heeft van zijn kennis van de lagere klassen der maatschappij gebruik gemaakt, om eene poging te wagen, ten einde deze te rukken uit de macht der sociaal-democratische leiders. Daartoe ging hij naar vergaderingen van socialisten en weersprak de mannen, die daar het woord voerden. Ontzaglijk veel verguizing was daarvoor zijn deel van de zijde van Joden en sociaal-democraten.

Dit alles hebben wij meermalen 'm. A& Heraut zwart op wit gegeven, - Wij deelen dit mede tot geruststelling van hen, die uit ons artikel over Duitschland, voorkomende in No, 902 van dit blad, hadden afgeleid, dat we het voor eene ramp hielden, dat Stöcker eenige maanden keizer Wilhelm's hofprediker gebleven was,

Eén bezwaar hadden en hebben we nog tegen Stöcker, En dit is, dat hij op kerkelijk gebied behoort tot de parlij van de z, g, «Positive Union, " Deze partij aanvaardt de unie tusschen de Gereformeerde en Luthersche kerk in Pruisen tot stand gebracht, waardoor de verschilpunten tusschen Lutherschen en Gereformeerden voor onwezenlijk worden verklaard. Wij zagen Stöcker liever strijden aan de zijde van de meer confessioneele mannen. Maar nu in Duitschland de strijd in deze dagen gaat over het apostolicmn^ of de twaalf artikelen van ons algemeen ongetwijfeld Christelijk geloof, en al wat de Christus belijdt, zich keert tegen de pogingen van de Ritschliaansche school, om de kerk des Heeren van deze hare eerste belijdenis te berooven, nu meenen wij, dat in de huidige omstandigheden het kerkelijk standpunt van den gewezen hofprediker en Christen-staatsman, geen schadelijken invloed uitoefent.

Frankrijk. Père Hyacinthe over den Islam.

De bladen van Parijs bevatten dezer dagen het volgende stuk, geteekend door den gewezen karmeliet Hyacinthe Loyson, Het draagt tot titel; sProfession de foi" (geloofsbelijdenis).

Ik ben een Christelijk priester, maar als overtuigd discipel van Jezus, geloof ik Hem niet te beleedigen, door in Mohammed den profeet der Arabieren te erkennen. Het is niet zonder eene goddelijke inspiratie, dat hij dezen_ groeten godsdienst van den Islam heeft gesticht, dieover de tijdelijke en geestelijke belangen van zoovele millioenen Algerijnsche Arabieren en over zoovele millioenen menschelijke schepselen van allerlei ras en uit verschillende streken, den voornaamsten invloed uitoefent.

Bonoparte, die niet alleen een groot veldheer was, maar die ook op zijn manier somtijds als profeet optrad, heeft in zijn bekende proclamatie van Cairo uitgesproken : sDe Franschen zijn de ware Muzelmannen." Wij zullen het allen worden, terwijl wij Christenen blijven, of liever door betere Christenen te worden, dan wij tot hiertoe geweest zijn. Door een politieke alliantie van Frankrijk met den Islam, zullen wij eene militaire macht vormen, met welke de wereld zal moeten rekenen; door een godsdienstige alliantie van het Evangelie _ met de Koran, zullen wij voor de zielen een licht laten schitteren, zooals zij nog niet hebben gezien.

De beroemde emir, die, terwijl hij de Franschen bestreed, geleerd had hen te achten, Abdel-Kader, heeft deze woorden geschreven:

Indien de Muzelmannen en de Christenen naar mij wilden luisteren, zou ik hunne oneenigheid doen ophouden, en zij zouden uit-en inwendig broeders worden, maar zij zullen naar mij niet hooren, omdat het vooruit is vastgezet in de wetenschap van God, dat zij zich niet in eenzelfde denkbeeld zullen vereenigen; de Messias alleen zal hun antagonisme doen verdwijnen, wanneer Hij zal nederdalen."

Ook wij wachten de wederkomst van den Messias, maar wij weten niet wanneer nochhöe deze zal geschieden. Evenwel kan de Geest van Christus, die licht en liefde is, zich van heden af van de harten met nieuwe kracht en zuiverheid meester maken, om onder broeders, die zoo lang vijanden waren, dé verzoening te

bewerken, die boven hunne eigene krachten gaat.

Laat ons Christenen van d'fen Islam en Muzelmannen van het Evangelie zijn.

Eerst heeft men geiTitend, dat dit stuk, door F den ex-patér gt'.'^^kend^, een ondergeschoven stuk k is, opgesteld met h'èt doel, om hem voor het o groote'publiek belachelijk te maken. Maar, Hy-h acintlie heeft aan geen enkel blad, die het op­ s nam, doen weten, dat hij er de verantwoordelijkheid niet van dragen wil. Hieruit mogen h wij besluiten, dat hij werkelijk de steller er van is.

Zeker zullen nu de Roomschgezinden in de handen klappen van vreugde, omdat de beroemde redenaar, die de Hiërarchie den rug toekeerde, om in de Roomsche kerk eene reformatie tot stand te brengen, tot zulke dwaasheden gekomen is. Het is dan ook een jammerlijk schouwspel, wanneer men iemand de Roomsche kerk ziet verlaten, om ten slotte broederschap te zoeken met de volgers van den valschen profeet.

Ook zullen die Fransche protestanten, die een tijd lang de hulp van den gewezen pater zochten tot Evangelisatie onder de Roomsche bevolking, nu tot de treurige ontdekking komen, dat zij daarmede zich zelven en hun werk hebben gecompromitteerd.

Engeland. De pauselijke encycliek.

De paus heeft in een encycliek hetEngelsche volk uitgenoodigd, om zich onder de schaduw der Roomsche kerk, of liever onder het opperherderschap van den paus van Rome te stellen. Wel hadden sommige leden der Roomsche hiërarchie in Engeland het den paus afgeraden, om zich nu tot het geheele Engelsche volk te wenden, doch de paus beroept er zich op, dat hij met Engelschen dikwijls samen sprekingen had, welke van de vriendschappelijke gezindheid der Engelschen voor hem persoonlijk getuigenis aflegden en ook een bewijs leverden voor hunne zucht tot vrede eu eeuwig heil door de eenheid des geloofs; en dit schijnt hem vrijheid gegeven te hebben, om tegen dit advies te handelen.

De brief wijst op het verleden van Engeland, en herinnert, hoe het van\iit Rome het Christendom ontvangen had. Het land was wel in den tijd der reformatie van Rome afgevallen, maar er is toch onder het volk een diep godsdienstige zin bewaard. De paus prijst ook den ijver van Engeland, om door rechtvaardige en liefderijke wetten, den toestand van breede volkskringen te verbeteren. Hij geeft ook den geheelontiiouders, eu iu|het algemeen den bestrijders van het gebruik van alcoholische dranken den lof, dat zij met grooten ijver arbeiden. Eindelijk ka: n de paus ook niet nalaten het in de Engelschen te loven, dat zij zoo gesteld zijn op een gestrenge viering van den dag des Heeren en over het algemeen den Bijbel zooveel achting toedragen. Maar juist daarom te meer wenscht de paus, dat Engeland zich weder met den apostolischen stoel vereenige. Aan het eind van zijn brief dringt hij er op aan, dat de Roomschen van Engeland de heilige maagd voor het werk der wedervereeniging zullen aanzoeken, waarin paus Leo zelf het voorbeeld geeft. sWij roepen daarom deemoedig de voorspraak in van den heiligen Gregorius, dien de Engelschen altijd gaarne als den apostel van Engeland aangeduid hebben; den heiligen Augustinus, zijn leerling en afgezant en al die heiligen, die door hunne deugden en groote daden Engeland recht gaven op den titel van «eiland der heiligen"; den heiligen Petrus, den heiligen George, Engelands beschermheilige, en boveual de allerzaligste moeder Gods, die de Heiland van het kruis af aangeduid heeft als moeder der menschheid, en aan welke uwe voorvaderen uw koningrijk eenmaal opgedragen hebben onder den roemrijken titel van: «bruidschat van Maria." Aan alle deze bidden en smeeken wij, dat zij onze voorbidders mogen zijn voor Gods troon, opdat Hij den roem van het verleden hernieuwe." Het gebed tot Maria, dat door den paus den Roomschen voor Engeland aanbevolen wordt, begint met de woorden: sO! gebenedijde'maagd Maria, moeder Gods, Koningin en moeder, zie in ontferming neder op Engeland, uw bruidschat."

Opmerkelijk is het, hoe de Roomsche stoel toont het Engelsche volk te willen vleien, door het te wijzen op en het te prijzen wegens zijn strenge Sabbaths viering en zijn liefde voor den Bijbel. Romes sympathiën zijn in geenen deele voor een Engelschen Zondag en nog minder voor de liefde tot den Bijbel, gelijk die zich in Engeland door Bijbelverspreiding in het land en daarbuiten openbaart! Dit is politiek. Maar het is de vraag, of de paus wel verstandig gedaan heeft, om zoo plomp aan het einde van zijn schrijven met de heiligsnvereering voor den dag te komen. Diplomatisch achten wij dit niet gehandeld. De heiligenvereering komt er bij de I^ngelsche Episcopalen wel van lieverlede in; voor eenige jaren werd er een Maria-beeld in de St. Pauls kerk te Londen geplaatst! Doch het komt ons voor, dat het denkbeeld, om godsdienstige vereering toe te kennen aan de heiligen, nog niet genoeg wortel geschoten heeft bij de Roomschgezinde Episcopalen, om er nu zoo openlijk mede voor den dag te komen gelijk de paus deed. Het kon wel gebeuren, dat zij, die overigens aan het denkbeeld begonnen te gewennen, om zich met Rome te vereenigen, nu afgeschrikt worden door de onomwonden manier, waarop de heiligenyereering door den paus in toepassing is gebracht. Wellicht weerklinkt althans bij een groot deel van het Engelsche volk opnieuw de »no popery", en werkt de pauselijke encycliek juist het tegenovergestelde uit, wat men er op het Vaticaan mede heeft beoogd.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 19 mei 1895

De Heraut | 4 Pagina's

Buitenland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 19 mei 1895

De Heraut | 4 Pagina's