Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Buitenland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buitenland.

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

DuitsshSanil.

Actie tegen Naumann, In den laatsten tijd is in Duitschland de naam van den predikant Naumann schier op aller lippen. Reeds gaat het gerucht, dat de opperkerkeraad van de Pruisische Evangelische landskerk bezig is eene circulaire te schrijven, om den voortgang van de door Naumann gepropageerde denkbeelden te stuiten. Ook bericht men, dat de kerkbesturen aangeschreven zijn om een wakend oog te houden op die predikanten, die zich geneigd betoonen, om de beweging van Naumann te volgen, en dezulken die er reeds dO(jr werden medegesleept, terecht te brengen.

Wat is dan., het streven van den predikant Naumann ? Hij is leider van de geavanceerd Christelijk sociale partij in Duitschland en schrijft een blad dat den naam va.n Hilfe draagt. Onder den naam van het blad staat geschreven: j Godshulp, zelfhulp, staatshulp, broedershulp". Zelfs Naumann's tegenstanders moeten erkennen, dat op de eerste bladzijde van zijn blad eene warme, populaire, (in den edelen zin des woords) stichtelijke bijbelbeschouwing te lezen staat, waarbij het bijbelwoord, dat_ tot grondslag gekozen werd, op nuchtere wijze op de tegenwoordige levensverhoudingen wordt toegepast. Voorts roemen tegenstanders van Naumann diens vrijmoedigheid, waarmede hij de waarheid tegen hoog en laag, arm en rijk betuigt, niet het minst den geloofsmoed en het vertrouwen in God, dat in alles doorschemert. Maar voorts is volgens de meer conservatief getinte Christelijke pers, het blad van pastor Naumann vol van moderne sschwarmgeisterei". Wij zijn niet in de gelegenheid, om de beginselen door Naumann in zijn blad voorgestaan te toetsen; het kan zeer wel zijn, dat deze prediker zich op een verkeerd spoor begeven heeft. Maar dit is dan mede te wijten aan den opperkerkeraad, die voor vijf jaren de predikanten der Evangelische kerk uitnoodigde, om zich in den socialen strijd dezer dagen te mengen. Nu meent de opperkerkeraad, dat vele jongere predikanten gingen ijveren zonder verstand; en dan heeft dat lichaam zeker de dure roeping om daartegen te waarschuwen. Doch dan behoort men in de eerste plaats te erkennen, dat mede door de schuld van den opperkerkeraad, die verzuimde de richting aan te geven waarin de predikanten hadden te arbeiden tot oplossing der sociale quaestie. Ook baart het verwondering, dat hetzelfde kerkelijk bestuur dat het streven vanden predikant van Bodelschwing tegenwerkte, of liever verbood, om door het stichten van eene vrije theologische faculteit, de leeringen van de moderne hoogleeraren aan de Universiteiten te neutraliseeren, nu ook het streven van den predikant Naumann tegenstaat. Het heeft er al den schijn van, dat de opperkerkeraad het onderwijs van moderne professoren lang zoo gevaarlijk niet acht, als dat van een predikant, die in zijn zoeken naar leniging der sociale nooden, wellicht

buiten den kring der Christelijke beginselen is geraakt.

De s agenda met voorbehoud", zoo wordt de nieuwe agenda of liturgie voor de Pruisische landskerk in Ultramontaansche bladen genoemd. Dat deze bespotting wel verdiend is, blijkt uit het volgende:

> De nieuwe Liturgie is wel door de meeste gemeenten der landskerk aangenomen, maar te Berlijn en elders werd tegelijk met het besluit om de nieuwe agenda in te voeren eene resolutie aangenomen, waarbij men bij het gebruik der apostolische geloofsbelijdenis, zich voorbehoudt haar zelf uit te leggen. Dit beteekent, dat men anders denkt als men openlijk belijdt. Dit is een feit, dat de Evangelische kerk niet tot eer strekt. Wanneer hier de Evangelische bond zijn protest kon doen hooren, zou hij Rome meer afbreuk doen, dan door Ultramontaansche verklaringen. Maar juist omdat die Evangelische bond voor het grootste gedeelte bestaat uit liberale elementen, kan hij ten bate van de zaak der Evangelisten niets doen.

Schotland.

Het ontstaan van de Vrije Schotse he kerken.

De Schotsche kerk heeft tot geloofsbelijdenis en tot Catechismus die, welke op de vergadering te Westminster in 1643 werd vastgesteld. Tot 1712 was de Gereformeerde Schotsche kerk één, doch toen werd de acte van het Patronaat ingevoerd, waardoor de leden der gemeente niet meer hunne leden mochten kiezen, terwijl het recht om een dienaar des Woords te benoemen, gegeven werd aan den patroon of heer van die plaats. De predikant Eben Ezer Erskine, die daartegen protesteerde, werd afgezet, en met zeven andere predikanten vormden zij in 1733 de jsecession church." Niettegenstaande de vele verdeeldheid, die onder de gemeente der »secession" ontstond, nam zij toch zeer toe, en vereenigde zich in 1847 met de kerk van de sReUef', die zich in 1752 van de Staatskerk had afgescheiden met den predikant Gillespie aan het hoofd, ook ter oorzake van het Patronaat. Deze vereenigde kerken dragen den naam van de Presbyteriaansche Unie. Vergeleken met de Schotsche Staatskerk is zij betrekkelijk gering in aantal; zij heeft 610 predikanten en 190.000 leden. De Staatskerk telt 1700 predikanten en 600.000 Avondmaalgangers. In 1843 scheidde zich opnieuw een belangrijk deel van de Staatskerk af, omdat men niet wilde toelaten, dat de regeering zich met de aangelegenheden der kerk zou inlaten, welke inmenging haar oorsprong had in de geschillen, die er tusschen patroons en gemeenten ontstonden. 474 predikanten volgden Chalmers en vormden de Vrije Schotsche kerk, die thans 1100 predikanten en 350.000 leden telt. De predikanten voor de Vrije Schotsche kerk worden gevormd op drie colleges: te Edinburg, Glasgow en Aberdeen.

In 1874 werd het Patronaatrecht in de Staatskerk afgeschaft; evenwel, daar de meerderheid van de Vrije kerk van lieverlede overtuigd werd, dat niet de minste financieële band tusschen kerk en staat mocht bestaan, kwam er geen toenadering tusschen de Vrije kerk en de Staatskerk, welke laatste voor een groot deel door staatsgeld onderhouden wordt. Ook zijn de predikanten van de Schotsche Hooglanden sterke voorstanders van de vereeniging van kerk en staat, zoodat, nu de Vrije Schotsche kerk hare belijdenis door een ^Declaratory Act" verwaterd heeft, er weinig uitzicht bestaat, dat de scheuringen van de kerken des Heeren in Schotland zullen worden genezen.

Rusland.

Verademing voor de ver­ volgde Lutherschen.

Uit Rusland kwam een bericht tot ons, dat de hoop doet koesteren, dat een tijdperk van verademing voor de vervolgde Lutherschen in de Oostzee-provinciën zal aanbreken. Een Luthersch predikant in Lijfiand werd door de rechtbank uit zijn ambt ontzet. Doch de Czar trad tusschenbeide en schonk den veroordeelde gratie. Dit was nog nooit gebeurd. Wanneer iets dergelijks telkens weder plaats grijpt, zal men daaruit besluiten, dat Pobedonoszew het meende, toen hij verklaarde dat verdere vervolging der Evangelisch-Luthersche kerk in de Oostzee-provinciën niet noodig zou zijn. Men schijnt nu de Lutherschen tot de Grieksch-Orthodoxe kerk te willen overhalen door middel van zendingsarbeid. Daar is natuurlijk niets tegen, als men namelijk daarbij geheel afziet van de hulp van den sterken arm der overheid. Het bouwen van Grieksch-Orthodoxe kathedralen schijnt tot hiertoe weinig resultaat te hebben opgeleverd. Ook blijkt het, dat de Russische staatskerk al bitter weinig voordeel getrokken heeft uit de vervolging der Lutherschen. Wel heeft de Grieksche kerk jaarlijks een honderdtal zielen gewonnen, doch de Luthersche kerk is daardoor veel meer gezuiverd als verzwakt. Want het zijn de beste elementen niet, die zij moest missen. Denkelijk heeft men dit langzamerhand ingezien, en kreeg men in Russische kringen de overtuiging, dat men door vrije overreding verder zou komen. Of er echter in de Grieksch-Orthodoxe kerk genoeg overredingskracht gevonden wordt, om andersdenkenden tot haar standpunt, enkel door geestelijke middelen, over te halen, moeten wij betwijfelen. In elk geval zal het ons verheugen, wanneer mannen als Pobedonoszew gaan verstaan wat Gods woord bedoelt, wanneer er geschreven staat: s niet door geweld, maar door mijnen Geest zal het geschieden."

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 8 maart 1896

De Heraut | 4 Pagina's

Buitenland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 8 maart 1896

De Heraut | 4 Pagina's