Officieele Berichten

(Met verkorting uit het Kerkblad van 21 Augustus).

Generale (leiierÉ Spde m i% GerÉriieeMe tóen ill IfleM te Middelburg.

Woetisdagmorgen 12 Aug.

3de Zitling.

Na het zingen van Ps. 119:33 en het lezen van Efeze 4: —16 wordt deze zitting met gebed door den voorzitter geopend.

De notulen van de vergadering, den vorigen dag gehouden, worden gelezen en met eenige wijziging goedgekeurd. Op voorstel van Ds. Bos worden de zittingsuren in zooverre veranderd, dat de morgensessie zal gehouden worden van 9—12 ure en de middagzitting van 1—4 ure.

Prof. Dr. H. Bavinck brengt in naam der daarvoor benoemde Commissie praeadvies en conclusiën uit betreffende alles wat in het Rapport, inzake de opleiding van aanstaande Dienaren des Woords, betrekking heeft op de Theol. fac. der Vrije Universiteit en op het verband tusschen de Geref. kerken en de Vrije Universiteit.

De korte hoofdlnhoud van dit praeadvies was, dit Rapport als onbevredigend en onaannemelijk ter zij'fle te leggen, en wel omdat ie het onderscheid tusschen aard ea doel van de Theol. School en de Theol. faculteit a/d Vrije Universiteit er wel eerst in erkend werd, maar niet gehandhaafd; 2e het beginsel van vrije studie er in wordt miskend; 3e de wijze van examinatie, die wordt voorgesteld in het Rapport, geen kerkelijke is; 4e het aan de wetenschappelijke eischen te kort doet; Je eene wijziging van Art. 2 der Statuten der Vereeniging voor hooger onderwijs op Geref. grondslag voorstelt die, hoe goed wellicht ook bedoeld, met het wezen der Vrije Universiteit niet overeenkomt, en 6e op zulk eene wijze verband vvil leggen, dat noch de kerken noch de Vrije Universiteit dit zoo mogen eischen.

De conclusiën op dit alles waren drie in getal:

ie. Den Deputaten dank te zeggen voor de bemoeienissen in dezen genomen;

2. Het Rapport, in zoover het betrekking heeft op het verband van de Gereformeerde kerken en de Vrije Universiteit, niet aan te nemen;

3. r)eze zaak aan de overdenking der kerken aan te bevelen; maar voor ditmaal niet weder tot de benoeming van nieuwe deputaten voor deze zaak over te gaan.

Thans wordt de discussie over dit Rapport der commissie geopend.

Dr. Franssen begint met de verklaring, zich niet met dit praeadvies te kunnen vereenigen en verdedigt het Rapport inzake Opleiding. Zoo ook Prof, Lindeboom, daarbij aantoanende, dat de opstellers zich wel degelijk gehouden hadden aan de opdracht in 1893 gegeven, nl.: meerdere gelijkmaking van studie en examina, alsmede dat het Rapport het beginsel verdedigt: De kerken moeten zelf beoordeelen wat voor hare aanstaande Dienaren des Woords vereischt wordt.

Prof. Rutgers merkt op, dat het verschil in studie en examinatie niet zoozeer bestaat in minder of meerdere vakken enz., maar het verschil in studietijd beheerscht deze zaak. Dit hadden de deputaten in hun Rapport voorop moeten stellen. Daarbij wilden deputaten blijkens hun rapport de Vrije Universiteit maken tot eene tweede Theologische School, alleen niet door de kerken onderhouden; voorts miskent het Rapport het secundaire doel der Vrije Universiteit, nl.: de practische vorming, de voorbereiding tot het ambt.

Prof. Rutgers verdedigt de stelling, dat de best wetenschappelijke tevens de meest practische opleiding is en adviseert ten slotte de conclusie der commissie aan te nemen.

Ds, Hulsebos sluit alsnu de morgen zitting.

Woensdagmiddag.

4de Zitiing.

In de voortgezette discussie wijst Ds, T. Bos er op, hoe er sprake is van een tweeërlei denkwereld, waarin de eene het best kan gezocht worden in den kring der Vrije Universiteit, de andere wordt meer aangewezen door de Theologische School.

Nu is niet de vraag: Hoe maakt ge die tweeërlei denkwereld één; maar wat zijn de vereischten voor de opleiding tot den dienst des Woords.

Ds. Bos legt er nadruk op toch goed toe' te zien, wijl er gevaar dreigt voor de Theol. School.

Dr, Van Goor toont aan, dat de deputaten zich bij de bespreking van de s examinatie" en de > wetenschappelijke ontwikkeling" niet aan hun mandaat hadden gehouden.

Nad-it Ds, Littooij er tegen op was gekomen, alsof de deputaten het beginsel der svrije studie" hadden aangerand of wilden vernietigen; Prof. Kuyper aangedrongen had om toch te zorgen, dat men niet slechts africhten zal, maar door zal dringen tot den wortel der dingen, en dat alleen dan het bestaan onzer Theologische School als eene wetenschappelijke inrichting gewaarborgd is, wan»eer men uit eigen beginselen de Theologie opbtuwt —; sprak Prof. Lindeboom zich uit over het wetenschappelijke onderwijs aan de Theologische School, over de onvoldoende opleiding aan de Vrije Universiteit, vooral wat de practijk betrof en over den noodzakelij ken waarborg, dat de professoren aan de Vrije Universiteit het Dortsch onderteekeningsformulier moesten onderteekenen.

Prof. Geesink wijst er op, dat er nog dieper beginselen achter de beginselen zijn, en dat die, ook moeten worden opgespoord.

Vervolgens wordt over de conclusiën en over de aangevoerde bedenkingen nog het woord ge voerd door Prof. Wielenga, Prof. Rutgers, Dr. .Franssen, Ds. Hulsebos en Ds. Feringa, waarna , de conclusiën in stemming worden gebracht en met 30 tegen 10 stemmen worden aangenomen.

Hierna wordt deze zitting door den voorzitter met dankzegging gesloten.

Donderdagmorgen 13 Augustus.

5de Zitting.

Deze morgen-zitting wordt door den voorzitter geopend en de korte notulen worden gelezen. Naar aanleiding daarvan wordt besloten, dat de scribae slechts zullen opteekenen de besluiten, die genomen zijn, en de motieven, die' daartoe geleid hebben.

Ds. J. V. Henten brengt namens de benoemde

commissie (bestaande uit Ds. A. M, Donner, Ds. J. V. Henten, Oud. Dingemanse, Oud. Rijpstra en de adv. leden: Prof. Bavinck en Prof. Rutgers) rapport en advies uit over het Rapport van deputaten voor de oefening van het verband met de Theologische faculteit der Vrije Universiteit.

Hieruit bleek, dat er naar het oordeel der deputaten geen aanmerking was op belijdenis, zoomin bij de hoogleeraren als bij de examinandi. Er wordt tevens een kort overzicht van den bevonden staat der zaken gegeven, aanmerking gemaakt op het preeken van vele studenten, zonder daartoe naar de bepalingen der vorige Synode bevoegd te zijn, en ten slotte verklaard, dat zij op het ingekomen bezwaarschrift van den kerkeraad van Bedura A hebben geantwoord, dat zij in dit bezwaarschrift geen oorzaak tot twijfel hebben gevonden aan de rechtzinnigheid van den hoogleeraar A. Kuyper, en daarom geen reden vonden handelend hierin op te treden.

Het prae-advies is: ie de zaak van het preeken der studenten nader te regelen; waartoe der Synode, volgens voorstel van den praeses, een concept-regeling door dezelfde commissie zal worden voorgelegd.

26 de deputaten onder dankzegging te dechargeeren.

Een voorstel van Ds. T. Bos, dat de professoren aan de Vrije Universiteit ook het Dorische formulier zullen onderteekenen, wordt in handen gegeven aan deputaten voor het verband met de Universiteit ter nadere overweging.

Ds. A. M. Donner brengt namens dezelfde Commissie praeadvies uit over het bezwaarschrift van den kerkeraad van Bedum A.

Het praeadvies is: dit stuk niet in behandeling te nemen, wijl de beschuldigingen niet helder en genoegzaam zijn gegeven, en eene ernstige behandeling van zoo gewichtige zaak daarom onmogelijk is.

Ds. Bos licht thans uitvoerig het optreden van den kerkeraad toe, waarna de morgenzitting eindigt.

Domkrdagtniddag.

6e Zitting.

De commissie van praeadvies licht, bij monde van Prof. Bavinck, de conclusie toe. Hij verdedigt het formeel juiste in het brengen van dit bezwaarschrift ter Synodale tafel, nadat de deputaten voor het verband der kerken met de Vrije Universiteit het hadden teruggezonden, als het bezwaar niet deelende.

Materieel echter was" de behandeling op de Synode niet wel mogelijk.

Prof. Bavinck wijst er op, dat het meer 't stempel draagt van een polemisch geschrift dan van eene aanklacht; het is gedrukt door het bezwaar, niet duidelijk genoeg aanwijzing te doen tegen welke uitspraken van Gods Woord en de Belijdenis Prof. Kuyper ingaat.

Dr. Van Goor heeft bezwaar tegen de voorstelling, dat het brengen van het bezwaarschrift formeel juist is. Hij wijst op Art. 7 van het contract der kerken met de vereeniging voor hooger onderwijs.

Prof. Lindeboom zou, waar hij zelf geen voorstel kan doen, wenschen, dat een lid der Synode het overnam in dezer voege:

»De Generale Synode, het bezwaarschrift van Bedum ontvankelijk achtend, verklaart dat zulk een bezwaarschrift, staande de vergadering, bezwaarlijk kan worden behandeld, en benoemt deputaten om dit bezwaarschrift te overwegen en dit rapport aan de kerken rond te zenden, met bepaling, dat indien twee provinciale Synoden het wenschelijk achten, voor het eind van het volgend jaar eene vervroegde Synode worde gehouden."

Prof. Kuyper, als adviseerend lid sprekend, doet de vraag, of we hier te doen hebben met een geding in eerste instantie, of met een geding in appèl.

Over het een en ander volgt nu eene uitvoerige discussie, waaraan deelnamen Prof. Rutgers, Dr. Van Goor, Ds. Oftringa, Dr. Wagenaar, Ds. Bos, Ds. Ncderhoed, Prof. Wielenga, Prof. Lindeboom en Prof. Kuyper.

Hiermede was de tijd reeds overschreden voor de middagzitting en werd deze met dankzegging door den praeses gesloten.

Vrijdagmorgen 14 Augustus.

7de Zitting.

Na de gewone opening wordt eerst voorlezing gedaan van een schrijven van het Curatorium der Vereeniging voor Gymnasiaal onderwijs op Gereformeerden grondslag te Zetten. Dienaangaande wordt het volgend advies der Commissie, bij monde van Ds. Donner uitgebracht, aangenomen:

> De Generale Synode, het stuk ontvangen hebbende, hoewel harerzijds in twijfel of er een aannemelijk voorstel zou kunnen gedaan worden, wil toch de gelegenheid openstellen de deputaten ad hoc te ontvangen op 18 Augustus 's middags, ten einde zij een voorstel hunnerzijds kunnen toelichten.

Voorts wordt besloten, in zake behandeling van de rubriek Zending, dat eerst voorlezing zal geschieden van het rapport en het advies der aangewezen Commissie en dat daarna stemming zal plaats hebben of het gedrukt zal worden of ter visie zal worden gelegd voor de leden der Synode.

Thans komt weder aan de orde het bezwaarschrift van Bedums kerkeraad. De commissie van praeadvies verklaart vooraf, dat zij eene aanvulling der conclusie heeft voor te stellen, nl. dat de Synode evenmin als hare deputaten voor de oefening in het verband, geen aanleiding vindt om handelend op te treden volgens art. 3 van het contract en zich te wenden tot de Directeuren der V. U.

Aan de bespreking namen deel Ds. Hulsebos, Prof. Bavinck, Prof. Biesterveld, Ds. Gispen, Ds. Feringa, Prof. Rutgers en Prof. Wielenga.

Vrijdagmiddag.

Sste Zitting.

Verschillende leden en prae-adviseurs spreken hun oordeel uit over de voorgestelde conclusie.

Behalve de hier bovengenoeraden, brachten kort en zakelijk de volgende broeders hun advies uit: Ouderling Vermeulen, Ouderling Kolkert, Ds. Dijkstra van Joure, Ouderling Fokkink, Prof. Noordtzij, Ouderling den Boer, Ouderling Dingemanse, Ouderling Van Bleek, Ouderling Kamstra, Ds. Bos, Ds. Offringa; terwijl eindelijk de tweede scriba voorstelde in de conclusie te voegen, de uitspraak van vertrouwen in Prof. Kuyper, en een der Zeeuwsche afgevaardigden, mede uit naam zijner medeafgevaardigden, er bij wenscht gevoegd te zien, de uitspraak van vertrouwen in allen, die ook aan de Theologische School als lioogleeraren aan de zijde van Prof. Kuyper staan.

Toen tot stemming werd overgegaan, hield met toestemming der Synode, een lid zich buiten stemming, en werd de aangevulde conclusie met 38 stemmen aangenomen.

Daarna brengt Prof. Kuyper rapport uit der commissie van praeadvies inzake de Zending, én wordt besloten dat dit rapport zal worden gedrukt.

De zittingen worden verdaagd tot Dinsdag 18 Augustus voormiddags 9 ure.

De voorzitter sluit deze zitting met dankzegging.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen