Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een Oordeel uit den Vreemde.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een Oordeel uit den Vreemde.

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

In de Reformirte Kircltenzcitung No. 37 werd vrij uitvoerig de Universiteitsdag te Leeuwarden besproken.

In zake het geding van Lohman las men daarin het volgende:

Gods eere hooger dan eenige menschelijke naam of eenig aardsch belang, dat was ook de bezielende gedachte, bij de hoogst gewichtige beraadslagingen over de methode van onderwijs van den hoogleeraar in de rechten, A. F, de Savornin Lohman. Reeds op de vorige jaarvergadering, te Scheveningen gehouden, was eene klacht ingediend, inhoudende, dat het onderwijs van Professor De Savornin Lohman niet beantwoordde aan artikel 2 der statuten der Vrije Universiteit, m. a. w. dat zijn onderwijs zich niet hield binnen de perken der Gereformeerde levensen wereldbeschouwing. Daarop had men uit de bekwaamste mannen eene commissie van enquête saamgeroepen, om de zaak te onderzoeken. Deze commissie had in het afgeloopen jaar aan hare opdracht voldaan en stelde nu als resultaat van haar onderzoek aan de vergadering voor, de gegrondheid der ingediende klacht te erkennen, m. a. w. den aangevallen hoogleeraar te doen gevoelen, dat hij zijn ambt behoorde neder te leggen, indien hij zijn onhoudbaar standpunt bleef handhaven.

Om de beteekenis van deze daad naar waarde te schatten, moet men weten, dat De Savornin Lohman niet alleen tot de yoomaamste mannen, maar ook tot de aanzienlij kste.frechtsgelcerdeni des lands behoort, die in al zijn ambten, als minister, als rechter en als professor, hoog in eere stond. Wat het geding in quaestie aangaat, het is voor den onpartijdigen toeschouwer onmogelijk er een juist oordeel over te vellen; politieke aangelegenheden — de strijd tusschen conservatisme en democratie —-schijnen er een rol in gespeeld te hebben. In het afgeloopen jaar was er veel voor en tegen Lohman geschreven, die, door vriendschap van jaren, met Kuyper en vele andere voorname leden der Calvinistische partij verbonden was. Zonder tegenspraak kon de beschuldiging der commissie dan ook moeilijk blijven, maar de kalmte, waarmede de discussie gevoerd werd, was even bewonderenswaardig als de oprechte droelheid die uit de beraadslagingen sprak, droefheid, omdat scheiding van Professor Lohtóan, (wiens eere|a]s ; Christen ten volle gehandhaafd bleef), door de heiligheid der zaak waarvoor men streed, onafwendbaar geworden was. Deze vergadering van theologen, juristen, kooplieden, handwerkslieden, arbeiders en boeren leverde dus het bewijs, dat de Gereformeerden het verstaan de gewichtigste aangelegenheden van hun intiemer kerkelijk leven te behandelen zoowel met eenen ernst, die niets ontziet, als met eene ridderlijke zachtheid en liefde, die den persoon des tegenstanders weet teeeren. Bijna eenstemmig nam de vergadering de afkeurende conclusie van de commissie aan, er zich ten volle van bewust, dat de Universiteit hierdoor beroofd zou worden van eenen hoogen naam en van eene aanzienlijke kracht bij het onderwijs, ; ; waarvoor tot heden toe nog geen plaatsvervanger gevonden is.

En vraagt ge ten slotte: Hoe is het mogelijk, dat zulk een Universiteitsdag, waarop slechts ernstige, vaak zeer moeilijke aangelegenheden behandeld worden, een volksfeest zijn kon? Dit is alleen mogelijk, doordat deze schare zich weder hare heilige roeping bewust wordt, om eene woonstede des eeuwigen Gods te zijn; doordat zij levendig doordrongen is van de gedachte: wij 'zijn de bruid Christi; wij rusten ons toe om ons Hoofd te ontmoeten, dewijl wij olie in onze lampen hebben en alle onzuiverheid uit ons midden weg doen. Geve God, dat van de geestdrift en vastberadenheid van onze Hollandsche broederen nog eens een vonkje overvliege in Duitschland, opdat ook bij ons de Gereformeerden opwaken, om te leven voor de eere Gods. ')

Dit oordeel uit den vreemde is opmerkelijk.

Hier te lande begreep menig orgaan niet, hoe juist het Gereformeerd karakter van de Leeuwarder samenkomst uitkwam in het handhaven van de eere Gods boven alle menschelijke consideratie.

Dit nu begreep de vreemdeling zonder voor Prof. Lohman één.enkel hard woord

te bezigen, veeleer hem alle eere latende die hem toekomt.

De kalme, stille ernst van deze vergadering, waar al het volk eenstemmig voor het beginsel pal stond, en de oppositie door haar kleinheid en halfslachtigheid in het niet wegzonk, was metterdaad een teeken des tijds.

Geen bitter woord is er gehoord. Zelfs het heftige protest van Prof. Lohman heeft geen enkel woord van bitterheid uitgelokt.

Over het financieele is geen woord gerept. Uitsluitend voor het beginsel is men opgekomen.

En dit nuchtere feit thans ook in het Buitenland erkend te zien, is een teeken dat het waardig en degelijk optreden van het Calvinisme hier te lande, niet alleen in Amerika en Engeland, maar ook ia Duitschland indruk begint te maken.

•) Gottes Ehre höher als irgend ein menschlicher Name oder eine irdische üücksicht, das war auch der Gedanke, der die nun folgenden wichtigen Vcrhandlungen beseelte. Es handelte sich urn die Lehrweise des Professors der Jurisprudenz zu Amsterdam A. F. de Savorniii Lohman. Bereits a\if der vorigjahrigen Jahresversammlung zu Scheveningen war eine Klage eingereicht worden, Professor de Savomin's Unterricht entspreche nicht dem Artikel 2 der Statuten der Vrije Universiteit, d. h. halte sich nicht innerhalb der Schranken reformirter Lebens-und Weltanschauung. Damals hatte man aus den besten Mannern eine Enquêtekommission ïusammengesetzt, um. die SacHe zu prüfen. Dieselbe hatte sich im Laufe des Jahres ihrer Aufgabe entledigt und stellte als Resultat ihrer Verhandlungen^ an die diesmalige Jahresversammlung den Antrag, die Berechtigung der Klage anzuerkennen, mit anderen Worten den angegriffenen Dozenton zura Rücktritt vom Amt zu bewegen, falls er nicht widerriefe. Uni. die Sache recht zu würdigen, musz man wissen, dasz de Savornin Lohman nicht blos zu den vornehmsten Mannern, sondern auch zu den angesehensten Rechtsgelehrten des Landes ziihlt, der in allen seinen Aemtern, als Minister, als Anwalt und als Professor hohes Ansehen genosz. Was den Stveitfall selbst anbetrifft, so ist für den unbetheiligten Zuschauer die Beurtheilung immöglich, politische Momente — ob konsetvativ oder mehr d'ïmokratisch — scheinen eine wirksarce RoUe gesplelt zu haben. Wahrend des ganzen Jahres war viel tür und wider Lohman geschrieben werden, der mit Kuyper und manchen anderen hervorragenden Mitgliedern der calvinistischen Partei durch langjahrige treue Freundschafs verbunden war. Ohne Widerspruch konnte daher der Antrag der Kommission kaum bleiben, doch •war es bevvondernswerth, mit welcher Ruhe die Diskussion geführt wurde und getragen war von dem aufrichtigen Schmerz um die durch die Heiiigkeit der Sache aufgenöthigte Scheidung von Professor Lohman, dessen christlicher Charakter voll anerkannt wurde. Diese Versammlung von Theologen, Juristen, Kaufleuten, Handwerkem, Arbeitern und Bauern lieferte also den Beweis, dasz Reformirte ihre wichtigsten innerkirchlichen Angelegenheiten bei dem rücksichtslosesten Ernst mit ritterlicher 2^rtheit und Liebe, ohne persönlicho Zuspitzung zu erlcdigen verstehen. Mit an Einstimmigkeit grenzender Majoritat nahm die "Vereinigung das von der Kommission beantragte Tadelvotum gegen Lohman an, unbeirrt durch die Thatsache, dasz die Un'.versitat nun eines glanzvoUen Namens und einor gefeierten Lehrkraft belaubt werden wird, für die sich bisher noch kein Ersatz gefunden hat.

Wir fragen nun zum Schlusse: wie ist's moglich, dasz ein solcher Universitatstag, an dem nur ernste, manchmal recht schwierige Anliegen besprochen werden, zu einem Volks/est werden kann ? Es ist nur dadurch möglich, dasz den Gem-iinden wieder ihre heilige Berufung zum Bewusftsein komme, Wohnstattcn d.es ewigen Gottes zu sein, dasz sie lebendig durchdrungen werden voai dem Gcdanken: wir sind Christi Brautgemoinde, wir rusten uns, dem Haupte zu begegnen, indem wir Oei in unseren Lampen haben und alle Unreinigkeit von uns thun. Gott gebe, dasz von der Begeisterung und Entschlossenheit unserer hollandischen Brüder einmal ein Funke hineinfliege ins deutsche Land, dasz auch bei uns die Roformirten aiifwachen zum Leben für Gottes Ehre.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 20 september 1896

De Heraut | 4 Pagina's

Een Oordeel uit den Vreemde.

Bekijk de hele uitgave van zondag 20 september 1896

De Heraut | 4 Pagina's