Uit de Pers.

De svriend te Jeruzalem", die ook daarin Calvinist blijkt te zijn, dat sde zaken van Kerkf« Staaf' hem belang inboezemen, kreeg van Ds. Gispen de vorige week deze politieke overdenking onder de oogen.

De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft, in de Eerste Kamer, zooals men het noemt «verzamelen" geblazen, en de liberalen opgeroepen om één en onverdeeld aan de komende stembus te staan, ter bestrijding van het clericalisme en protec tionisme. Of aan die oproeping gehoor zal worden gegeven, moet de tijd leeren. Er zijn reeds verschijnselen, die aan het tegendeel doen denken. Want ook onder de liberalen is het aantal ongehoorzamenen ongedisiplineerden sedert lang groot. Ookzg worden langzamerhand te politiek ontwikkeld, om

één leider te volgen. Ieder ontwikkeld liberaal krijgt langzamerhand zijn eigen systeempje, en wordt zijn eigen leider, bijna even sterk als dit onder de

geloovige Protestanten het geval is. Men verwacht dan ook weder ten laatste eenige samenwerking van de minderheden op eene wet, die iiog groeit, of naar een program, dat bij de partijen in de maak is. Vooral de Roomschen zijn vol moed, dat zij, geleerd door de gebeurtenissen in België, ook van de kiesrecht uitbreiding in ons land, voordeel voor hun partij, dat is de Roomsche kerk, behalen zullen.

Feitelijk is nu reeds, in sommige gevallen, de Roomsche invloed overwegend, al zijn ze ook in getal nog in de minderheid. Wat zij niet willen, komt in vele gevallen ook niet tot stand. De vraag, hoe en door welke middelen zij tot hun doel komen, is voor hen van zeer ondergeschikt belang, als zij er maar komen. Zij weten alle staatspartijen te gebruiken, dan eens met deze en dsm weder met gene samenwerkend.

Zelfs de liberalen staan tegenover de Roomschen zwak. Nu zal de leus zijn: «Tegen het clericalisme!" Maar straks als zij de eene of andere wet er door willen hebben, zullen ze weder met de hulp der clericalen hun doel bereiken.

Het meest is echter te betreuren het droevig verschijnsel, dat onder hen, die noch Roomsch noch liberaal zijn, zoo weinig te bespeuren is van iets, dat op een beginsel gelijkt.

Rome heeft eene kerk, gelooft aan de Ambten, heeft eene Philosophie, eene Theologie, eene Roomsche letterkunde, kunstbeoefening, tal van vereenigingen, die geen complot tegen de kerk vormen maar aan het kerkelijk gezag zich onderwerpen, en dat alles in verband met machtige invloeden van de hoogste krmgen af tot de laagste toe, op elk terrein van het leven en der bedrijvigheid.

En wat heeft het Protestantisme daar tegenover te stellen?

Ach, wat heeft het meer dan woorden, klanken, grootspraak, spelen met de martelaarskronen der voorgeslachten, terwijl tienduizenden naar geen kerk meer omzien, en de marteling van eene preek aan te hooren eene te zware achten.

Maar, zult gij zeggen, het Protestantisme geeft immers den Bijbel, het Evangelie ? En de leuze van het (zooals ik het eens hoorde noemen) xgeloovig deel der gemeente" is en blijft immers: Tegen de revolutie het Evangelie! En tegen Rome het Evangelie!

O zeker, het Protestantisme heeft zulke klanken en leuzen, maar het is de zaken kwijt!

Het Protestantisme, in zijn geheelen omvang genomen, heeft geen Bijbel meer en geen Evangelie!

De wetenschap heeft den Bijbel van zijn bovennatuurlijk karakter en Goddelijke autoriteit ontdaan, en gaat voort dit te doen, altijd onderzoekende op welken en hoedanigen tijd de Bijbelboeken ontstaan zijn of ontstaan moeten naar het oordeel der geleerden, die in 1896, na Christus, leven.

Neen, het hedendaagsche Protestantisme heeft geen Bijbel meer, in den goeden en bekenden oorspronkelijken zin van het woord.

Er bestaat nog slechts eene Israëlitische letterkunde en eene oud-Christelijke letterkunde, waaruit de ontwikkeling der godsdienstige ideeën te leeren is, en waaruit geleerd wordt, hoe het geloof in Jezus als Zoon Gods en Zaligmaker der wereld is ontstaan, en wat waarde dat een en ander heeft voor het godsdienstig en zedelijk leven der Christenen in den tegenwoordigen tijd.

Zulke bolwerken beteekenen tegenover het geschut van Rome niet veel.

Feitelijk wordt de verdediging tegen Rome's macht dan ook in geheel andere dingen gezocht dan in het Evangelie.

En het mooist, of eigenlijk het droevigst van alles is nog, dat men elk en een iegelijk, die op een vast en belijnd standpunt van belijdenis en kerkelijk leven aandringt, het verwijt naar het hoofd slingert: gij zijt Roomsch!

Zoodra de Roomschen zich sterk genoeg gevoelen om alleen, zonder de hulp der liberalen, het land te beheerschen, zullen ze dat ook wel doen. Maar zoolang het uitzicht hierop nog niet gunstig is, zullen die beide staatspartijen, dan eens samen doen en dan weder heftig tegenover elkander staan, al naarmate het belang van het oogenblik de eene of andere gedragslijn vordert.

De grondgedachte van dit opstel kan niet open genoeg uitgesproken noch te dikwijls herhaald worden.

Het Protestantisme is een geestelijk versclaijnsel, dat moet wegsterven als het afgaat van zijn geestelijken wortel.

Rome wint niet door benoemingen of faveurs. Die neemt het op den koop toe. Maar Romes eigenlijke macht schuilt in het onverbiddelijk vasthouden aan zijn geestelijk uitgangspunt.

Daarin wortelt zijn kracht en zijn eenheid.

Op. Protestantsch terrein daarentegen zijn eerst de Groningers, toen de Modernen aan het loswrikken gegaan van het fundament waarop hun eigen huis stond.

En thans ziet men de Ethischen en Methodisten aldoor bezig om hetzelfde te doen, alleen maar zonder dat ze het zelf merken.

Vandaar ons gestadig roepen: Keer tot het Calvinisme terug!

Daarin, en daarin alleen schuilt voor de Protestanten in Nederland profetie van toekomst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen