Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Uit de Pers.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Uit de Pers.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Kostelijk is de herinnering van Ds. Tazelaar in de Bazuin aan de manier waarop onze vaderen met den Staten-Bij hel omgingen.

Hij zegt er van: Onze vaderen hebben dien Bijbel «Iken dag gebruikt. Des morgens bij het ontbijt, na het noenmaal en aan den avonddisch sloeg de huisvader het heilig Boek open, en las zijn gezin eerbiediglijk een gedeelte er uit voor.

Dikwijls sprak hij naar aanleiding van het gelezene de kinderen en de huisgenooten eenige woorden toe. Daarna werd deze plechtige ure met psalmgezang en gebed besloten. Wat ook werd nagelaten, de huiselijke godsdienstoefening verzuimden onze vaderen nooit. Bij het begin van den dag verzamelde zich heel het huisgezin rondom het heilig Woord van God. En aan den avond was datzelfde Woord weer het middenpunt, dat allen vereenigde.

Na het geruisch van de vele stemmen der aarde, klonk dan de henielstem in aller oor, die het hart des huisvaders stem.de tot het gemeenschappelijk gebed, waarmee de dag, vóór men ter ruste ging, gezamenlijk werd besloten. De Bijbel was voor hen het huisboek, waarvan een leidende en bewarende macht uitging tot allen. Hij was hun handboek,

waarnaar zij hun leven schikten en richtten; hun dagboek, hun leerboek, hun rekenboek. Hun troostboek in dagen van smart, en hun feestboek in tijden van vreugde. Daarom nu, wijl zij dien Bijbel gebruikten tot een lamp voor hun voet en een icht op hun pad, was hij hun het sieraad aller sieraden, waarvan een vriendelijk schijnsel afstraalde in hun hart, en dat een lichtglans wierp over heel hun leven.

De Staten-Bijbel was ook het groote familieboek ; de heilige bewaarplaats der huiselijke zegeningen. Men had toen de kostelijke gewoonte vóór in den Bijbel zijn eigen familie-register aan te leggen. Daarin teekenden onze vaderen aan, waar en wanneer ze geboren v/erden; door wien ze waren gedoopt; met wien ze in het huwelijk traden, en ook de namen der kinderen, met welke hun echt werd gezegend. Alle belangrijke feiten, alle ingrijpende toestanden werden in dat register opgenomen; zoowel de dagen der vreugde als die der rouwe.

Een geslachtsregister dus, 't welk de geschiedenis van eigen huis en familie bevatte, en geplaatst in verband met het heilig Woord van God. Want de groote gedachte, die door al die feiten heen zich uitsprak, was ook de diepste gedachte der H.

Schrift. Van uit het boek Gods straalde het licht over, in en door het boek van eigen hart en huis en familie.

Dat geslachtsboek gaf bij den vrome den Bijbel in de praktijk des levens te zien. Het sprak van den troost der Schrift in smart en rouw; van de ootmoedige vreugde der Schrift bij de zegeningen; van de onderwijzing en leiding der Schrift in al de vele en gansch verschillende omstandigheden des levens.

Hierom was deze Bijbel het groote erfstuk der familie, dat met heiligen eerbied van het eene geslacht aan het andere werd overgedragen.

Als wij, bij de herinnering van wat de .Staten-Bijbel voor onze vaderen was, nu letten op wat hij

is voor het geslacht, dat nu leeft, dan valt ons een scherpe tegenstelling in 't oog. Zooveel als hij door onze voorgeslachten is gebruikt, zoo weinig wordt hij nu ter hand genomen.

Lang niet elk Christelijk gezin bezit een Staten-Bijbel. En waar men er een heeft, doet hij veelal dienst als een pronkstuk. Men vindt hem daar dan ook in de »mooie kamer" maar niet in het woonvertrek. Dikwijls ziet gij hem prachtig gebonden, op een sierlijk tafeltje liggen, met een fijn borduur-of haakwerkje er over heen. Alles zoo prachtig, dat men haast bevreesd is, het aan te raken.

Van dagelijksch gebruik is hier zelfs geen sprake.

Daardoor zou immers al die schoonheid te zeer worden besmet! En terwijl men een prachtigen folio-Bijbel tot pronk heeft, behelpt men zich in de huiselijke godsdienstoefeningen met een kleine uitgave. Somtijds zelfs gebruikt men daartoe slechts een Nieuw-Testament met de Psalmen, dat vaak ook nog niet in volgorde, maar slechts bij stukken wordt gelezen.

Hoe gansch anders dan bij onze vaderen! Ook hierin wordt de geest destijds openbaar. Het leven is zóo druk; de maaltijd geschiedt zóo haastig, dat er van huiselijke godsdienstoefening nauwlijks sprake kan zijn. Dien grooten Bijbel te nemen, en daaruit de opschriften bij de hoofdstukken te lezen, of de ophelderende aanteekeningen aan den raad, dat is al te veel omslag. Daartoe heeft men geen tijd! Dat dit bij velen niet altijd kan geschieden, willen wij wel gelooven. De eene mensch heeft kalmer levensloop dan de andere. Maar dat hiertoe nooit tijd zou zijn; dat men daarvoor het altijd te druk heeft, gelooven wij nooit. Waar een ernstige wil en een hartelijke begeerte is, wordt ook hier tijd en wijze gezocht en gevonden.

Toch zijn er nog wel huisgezinnen, waar, in navolging der heilige en gansch voortreffelijke gewoonte onzer vaderen, een uitnemend gebruik van den Staten-Bijbel wordt gemaakt, 't Ware te wenschcn, dat zij in al onze gezinnen weer ingang vond. Dat zou ongetwijfeld tot rijken zegen zijn.

Wie een Staten-Bijbel bezit, maar niet gebruikt, veronachtzaamt een rijken schat. Deze toch bevat in de Kantteekeningen, die vooral den Bijbel door en met den Bijbel verklaren, een uitnemenden commentaar. Die aanteekeningen op den rand der bladzijde bieden u een korte uitlegging der Schrift voor eenvoudige en ernstige lezers. Zij bevatten een schat van juiste aanhalingen, geschiedkundige herinneringen, treffende opmerkingen over het verband en den gang der redeneering. Zonder groote schade wordt haar onderzoek niet verzuimd. Daar­

schade wordt haar onderzoek niet verzuimd. Daarentegen waar men ze recht waardeert, zal de kennis verhelderd, en het inzicht in de waarheid verdiept worden.

Het aandachtig nagaan van de Kantteekeningen kan een middel zijn om den lust tot een meer oordeelkundig lezen der Schrift op te wekken. De huiselijke godsdienstoefening zou er weer door opleven.

Er zou rijker zalving en wijding van uitgaan tot dien huisvader, om, als priester in zijn gezin, met meerder trouw, dan nu vaak het geval is, heilige dingen te bedienen.

Dat toch deze goede gewoonte weer krachtig opleefde, vooral onder ons. zonen van Gereformeerden huize. De geschiedenis zegt ons, welk een kostelijke vrucht zij heeft gedragen voor het huisgezin, voor school en kerk, en voor al de verhoudingen van het maatschappelijk leven.

Uit gezinnen, waarin Gods Woord lang in eere was, zijn de groote mannen der 17e eeuw voortgekomen, die als lichten hebben geschenen, waarvan de glans nog niet is gedoofd.

Indien door het trouw gebruik van den Staten-Bijbel, de huiselijke godsdienstoefening werd gesterkt, en toenam in geestelijke diepte, zou er zegen van uitgaan over heel ons huisgezin.

Een zegen voor man en vrouw; een zegen voor ouders en kinderen; een zegen ook voor de dienstbaren.

Inzonderheid voor onze kinderen zou het een uitnemend middel te meer zijn, om ze voor de ijdelheid en den lust dezer wereld te behoeden, en vooral ook om ze, van kindsbeen af, in al den wille Gods, in Christus Jezus, te onderwijzen; voor heel het gezin zou het een leidende en bewarende macht zijn. Een hechte omtuining, waardoor de scherpe noordenwind van ongeloof en revolutie' voor een goed deel werd afgeweerd. En aan niets heeft de jeugd van onzen tijd meer behoefte dan aan een krachtige beschutting tegen den verderfelijken geest der eeuw.

In verband met de hoofdgedachte van dit artikel verwijzen v/ij nog naar den Bijbel, kortelings ter Flakkeesche Drukkerij verschenen.

Hoe uitnemend de Staten-overzetter der 17e eeuw ook is, het kan niet worden ontkend, dat hij voor ons een schaduwzijde heeft. Wij hebben in vele opzichten een andere manier van spreken en schrijven dan onze vaderen. Er komen in den ouden Bijbel woorden en uitdrukkingen voor, die thans geheel. in onbruik zijn. Reeds lang bestond behoefte aan een Bijbel, die ten aanzien van taal en stijl de billijke eischen van onzen tijd bevredigde. Zulk een Bijbel nu is in de kostelijke uitgave der Flakkeesche Drukkerij ons gegeven, 't Is een nieuwe uitgave van den ouden Bijbel. De verduisterde Staten-Overzetting verhelderd en overgebracht in verstaanbaar Nederlaudsch uit onzen tijd. Dit nu was dringend noodzakelijk. De Bijbel, het levende Woord Gods, moet tot ons spreken in de levende taal, in de ta.al onzer eeuw. Alle bezwaren over het moeilijk lezen van den ouden Gothischen druk, of van de fijne vaak onduidelijke letter der Kantteekeningen, zijn nu ten eenenmale vervallen.

Deze uitgave is inderdaad een doeltreffend werk, voor heel de kerk van de grootste beteekenis, en bij het wisselen der tijden van steeds toenemende waarde.

Moge de zegen des Heeren rusten op dien veelomvattenden en uitnemenden arbeid. Worde de eerbied voor Gods heilig Woord er door verhoogd.

Zij deze pi-achtuitgave een middel om onze huiselijke godsdienstoefening weer te doen opbloeien.

Vele jaren geleden hoorde ik op de catechisa.ie den leeraar eens zeggen, dat jongelingen niet tot een huwelijk mochten komen, voor ze een Staten-Bijbel hadden. Ik herinner mij, dat verscheidenen toen een glimlach om de lippen speelde. Maar later heb ik diep gevoeld, hoeveel waarheid in deze opmerking stak. Dat die uitnemende raad toch verstaan en betracht werd.

In dit woord ligt wijsheid.

¥uX is te veel bot lezen, te weinig lezen met een indringend oog. En de oorzaak hiervan ligt in traagheid.

De moeite om in wat men leest in te dringen, is voor velen te veel.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 mei 1898

De Heraut | 4 Pagina's

Uit de Pers.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 mei 1898

De Heraut | 4 Pagina's