Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Buitenland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buitenland.

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Frankrijk. Neemt in Amerika het Roomsche element toe? Dr. Kuyper in Amerika.

De heer Brunetière, die in de Revue desdaix mondes voor een drietal jaren een artikel schreef over het bankroet der wetenschap, die daarna deed uitkomen, dat hij de kerk van Rome hoog schat, omdat zij bij het bankroet van de wisselende meeningen, op het terrein der wetenschap, een pilaar der vastigheid zijn kan, is nu in hetzelfde bekende tijdschrift voor den dag gekomen met eene studie over de ontwikkeling van de Roomsche kerk in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika in de laatste eeuw.

Hoe is het mogelijk, dat zij, die voor 25 jaren, iets meer dan één honderdste van de bevolking uitmaakten, 30 a 40, 000 inwoners op 3, 000, 000 zielen, nu gekomen zijn tot een zevende, 9 a 10 miljoen op een zielental van 65 miljoen.

In 1789 was er in de Vereenigde Staten nog maar één Roomsche bisschop, op het oogenblik telt men er 88; toen waren er slechts 30 priesters, er zijn er nu 8000; toen waren er jo kerken, er zijn er nu 6000.

Op de tegenwerping, dat de landverhuizers, die in de Vereenigde Staten een tweede vaderland zochten, voor het meerendeel Roomsch waren, zoodat wanneer allen die als Roomschen in de nieuwe wereld kwamen, Roomsch gebleven waren, de Roomschen aldaar een getalsterkte van 25 miljoen zouden hebben, antwoordt Brunetière, dat er in een 20-tal jaren 2, 410, 000 emigranten van Roomschen oorsprong waren en circa 2, 235, 000 van Protestantschen huize. Waarheid schijnt het te zijn, dat als men een 50 a 60 jaren teruggaat, de verhouding voor de Roomschen wat gunstiger is. Maar volgens de cijfers van Brunetière waren er in 1870 in de Vereenigde Staten 6 miljoen Roomschen, terwijl er van 1773 tot 1870, door het annexeeren van Louisiana, de Mexicaansche provinciën en door emigratie in de Unie 6 miljoen Roomschen zijn gekomen. Volgens de opgave van Brunetière zijn er sedert 1870 3 miljoen Roomschen inde Vereenigde Staten gekomen, zoodat de 9 miljoen die er thans zijn, bewijzen, dat de Roomsche kerk in Noord-Amerika zooveel zielen verloren heeft, als er in den loop van een eeuw kinderen geboren zijn in Roomsche gezinnen. Er blijkt uit dat de Roomsche kerk in de Vereenigde Staten niet tiert.

Dit verhindert De Brunetière niet om te spreken van een wonderdadige providentieele vermeerdering van de Roomsche bevolking in de Vereenigde Staten!

Hij tracht die wonderdadige toeneming te verklaren uit de overeenstemming van de Roomsche kerk met den geest van het Amerikaansche volk.

Wanneer men eenmaal de noodzakelijkheid van een souvereine autoriteit, die gevestigd en erkend is, aanneemt, moet een volk, dat vóór alles prestint is, er toe komen, aan die middelen den voorkeur te geven, die dat gezag op de kortste en snelste manier uitoefenen. De Amerikanen willen spoedig weten wat zij gelooven moeten. Ook geeft de Roomsche kerk den indruk van macht, en dit is naar het hart van de Amerikanen, die van machtsvertoon houden. Het verbod van echtscheiding, in een land waar de misbruiken van de echtscheiding meer dan elders in het oog springen, werkt ook daartoe mede.

Ook is Brunetière van oordeel dat de apologeten of verdedigers van de Roomsche kerk in Amerika grooten invloed uitoefenen.

Wij houden het er voor dat de heer Brunetière den geest van het Amerikaansche volk volstrekt niet kent.

Immers die geest is niet voor centralisatie maar voor decentralisatie. De geest van den Amerikaan moge praktisch zijn, maar er vloeit te veel Gereformeerd bloed door zijn aderen om gemakkelijk aan te nemen dat 'smenschen geestelijke belangen in orde kimnen gebracht worden door tusschenkomst van den priester.

In Amerika leeft de overtuiging dat de religie eene persoonlijke zaak is, en juist dit sterk individueele is in zeker opzicht een schaduwzijde, die de openbaring van de kerk als het lichaam des Heeren wel in den weg staat.

Ook moet men niet uit het oog verliezen, dat de Roomsche kerk in de Vereenigde Staten heel iets anders is als die van de oude wereld. De paus moet heel wat politiek gebruiken om de Amerikaansche bisschoppen onder zijn herderstaf te houden. Ook de Roomsche Amerikaan laat zich veel voorstaan op zijn vrijheid en onafhankelijkheid, zoodat de nieuwe wereld aan het Vaticaan al heel wat hoofdbrekens gekost heeft. Zoo nu en dan hoort men dan ook van Roomsche priesters, die het juk der pauselijke hiërarchie afwerpen en die door een groot deel hunner gemeente gesteund worden.

Dit alles in aanmerking genomen verwondert het ons niet, dat Dr. Kuyper's optreden in de Vereenigde Staten met zooveel geestdrift is begroet. Wij vonden nu weder een verslag in de Hope omtrent zijn verblijf in Cleveland. Wij laten het hier volgen tot bewijs van hetgeen we hierboven schreven: „In den avond van 15 Nov. trad Dr, Kuyper ook op in Cleveland in de Old Stone Church (Presbyteriaansch) aan de Square, Een Comité bestaande uit twee Amerikaansche en de drie Holl, predikanten, spaarde geen moeite of kosten om den gevierden Hollander een goede ontvangst voor te bereiden. De Chairman hiervan, Prof. Hulbert, heeft een ijver en toewijding aan den dag gelegd, die ons deed vragen of er geen Hollandsch bloed ook in zijne aderen vloeide. De dagbladen werden van tijd tot tijd voorzien van bijzonderheden aangaande den te verwachten spreker; 1500 keurig uitgevoerde programma's met kostbare photogravure van Dr. K. werden gedrukt en per post verspreid; een prachtige PloUandsche vlag 9 X iS voet groot werd speciaal vervaardigd en naast de Amerikaansche geplaatst; en een ieder rekende het zich een voorrecht iets met deze gelegenheid te doen te hebben.

Bij een vluchtig bezoek aan de kerk verzekerde Dr, K, ons dat het lokaal ongeveer half gevuld zou worden, omdat, naar zijne ondervinding, Amerikanen niet dan met moeite naar zulk een lecture als afgekondigd was, te bewegen zijn, Hoe groot was zijne verwondering en genoegen toen een gehoor van 1000 personen (waarvan de helft Hollanders waren) de kerk tot de laatste plaats bezet had, en bovendien nog stoelen ingebracht moesten worden.

Rev, S, Hogenboom opende de vergadering met gebed. President C, F, Thwing, D. D. LL, D, , van de Western Reserve University alhier, die met groot genoegen het voorzitterschap der vergadering op zich genomen had, en zich voor twee-derden der onkosten verantwoordelijk gesteld had, stelde den spreker voor in woorden die het Neêrlandsch bloed sneller deed vloeien.

Daarna trad Dr, Kuyper op. Eerst richtte hij, op uitdrukkelijk verzoek der Amerikanen, eenige woorden in 't Hollandsch tot zijn stamgenooten, en leeraarde toen in 't Engelsch met kracht en klem over: „De Politieke Beginselen van het Calvinisme." Niettegenstaande deze lezing bepaald „vaste spijze" was en anderhalfuur duurde, werd het geduld der toehoorders op de proef gesteld en de orde uitnemend bewaard. Daarna sprak Rev. Dr. Sutphen, leeraar der Tweede Presbyteriaansche kerk een kort woord in 't Engelsch, en alhoewel hij zich een Dutchman noemde van 250 jaren oud, bleek hij dit degelijke element in zijn levensbestaan beter bewaard te hebben, dan menigeen die, ja, in Nederland geboren is. Ds. Van den Heuvel bracht in gepaste bewoordingen in 't Hollandsch aan Dr.

Kuyper den dank der vergadering en nazingen besloot Ds. H. E. Dosker de samenkomst. Honderden kwamen toen nog naar voren om den geachten spreker de hand te drukken.

Onze stedelijke dagbladen hebben Dr. K.

„interviewed" en omslachtig zijne beschouwing over den Spaanschen oorlog, de Philippijnen, Europeaansche politiek, het Germanizeeren van Amerika, enz., medegedeeld. Het was noodig dat Dr. Kuyper buiten Nederland meerbekend werd. Cleveland deed haar deel, en wij schaamden ons niet met onzen Dutchman voor den dag te komen. Zijn verschijning deed een ieder ontzag voor hem gevoelen."

Oostenrijk. De kerkelijke beweging in Oostenrijk.

Omtrent de kerkelijke beweging in Oostenrijk wordt het volgende uit Bohemen aan een Duitsch blad geschreven: „De beweging heeft nationale en godsdienstige oorzaken; de leerstellingen der Roomsche kerk van de laatste eeuwen, het daarin gemengde bijgeloof, de veruitwendiging der religie enz., hebben velen tot de erkenning gebracht, dat deze dingen met het hiërarchisch streven der Roomsche kerk om over den staat te heerschen, niets met waar Christendom uitstaande heeft.

Zij die deze overtuiging verkregen, zullen tot het protestantisme overgaan wanneer zij daartoe een stoot ontvangen, en deze stoot wordt gegeven door de doorgaande houdmg der Oostenrijksche regeering welke aan de Duitsche elementen vijandig is. De Slaven (Czechen en Polen) en adelijken hebben zich verbonden om het Duitsche element te verdringen. Wel hebben de vooruitstrevend Jong-Czechen tegen het verbond met de clericalen; maar het komt er op aan om den gemeenschappelijken Duitschen erfvijand te bestrijden, terug te dringen, alles Slavisch te maken, aan te sturen op de autonomie der Boheemsch-Czechische landen; daarom strijdt men gaarne aan de zijde van de anders niet geliefde Ultramontanen. Dat .het slavendom en het Clericalisme zóó tot uitbreiding hunner macht konden komen is de schuld mede van de vroeger aan het roer zijnde Duitsche liberale partij. De verdienste der radicale Duitsch nationale partij, die tot nadeel van de liberalen steeds meer veld wint, bestaat hierin, dat zij het regime waar tegen men zich verzet, door oppositie en obstructie het leven zuur maakt.

Deze partij heft ook de leus aan: „los van Rome." Men wil in plaats van propaganda makende Czechische priesters In Duitsch-Boheme Duitschers; men wil dat de godsdienstoefeningen zullen gehouden worden in de taal des volks, een godsdienstgemeenschap zonder papenheerschappij in den geest der waarheid en des Evangelies. Hoe ver is nu die beweging gekomen? Er hebben feitelijk vergaderingen van Duitsche partijgenooten in Teplitz plaats gevonden en er volgen anderen.

Over de daar genomen besluiten moet voorshands gezwegen worden. Alleen mag gezegd, dat de beweging op verblijdende wijze het Luthersche protestantisme ten goede komt; in de Alpenlanden ten deele ook het oud-Catholicisme.

Wij zullen niet al te groote verwachtingen koesteren op de overgangen in massa van vele duizenden ; doch het is niet te voorzien, hoe de toe komst zijn zal wanneer de steen eenmaal aan het rollen komt."

Wij voor ons houden hel er voor, dat er uit deze beweging geen geestelijke winst voor het Protestantisme zal te voorschijn komen. Waar men eene kerk zoekt afbreuk te doen om een staatkundig of nationaal doel te bereiken, daar ontbreekt de geestelijke kracht om een zuiverden openbaring van de kerk des Heeren in het leven te roepen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 11 december 1898

De Heraut | 4 Pagina's

Buitenland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 11 december 1898

De Heraut | 4 Pagina's