Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het rijke leven.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het rijke leven.

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

V.

Toch is het ook bij de schier vorstelijke giften, die kerkbouw en bouw van „Colleges" in Amerika doen bloeien, niet alles goud wat er blinkt.

De soms wel wat scheeve verhouding, dat een „€ollege" of „Seminary" reeds verder was met zijn bouw in steen, dan met zijn bouw in wetenschap, laten we daarbij voorshands rusten. Het is begrijpelijk, dat in een zoo snel opbloeiend land de financieele krachtsontwikkeling de intellectueele vooruitschreed. Er is dan ook niets OJJ tegen, dat-men in de jaren van overvloed ruim gaf en sierlijk bouwde, Geld op die wijs besteed, moedigt studie aan. In elk geval spreekt er geestesadel in, dat de geldwinner om wetenschap roept. En bovendien, de nieening die nog bij velen in Europa heerscht, alsof de wetenschappelijke studie in Amerika nog zoo droevig laag zou staan, is een verouderde opinie. Dit moge vóór een halve eeuw nog waar zijn geweest. Thans is Amerika dat eerst achterlijke standpunt reeds voorlang te boven gekomen. Niet alleen aan de Universiteiten, maar ook op vele Seminariën wordt thans wel terdege wetenschappelijk gearbeid.

Neen, het kwaad waarop we doelen, is van heel andere natuur, en wordt allicht het best in deser voege geformuleerd, dat de hooge voet van het financieele kerkelijk leven aan de geldbezitters grooter overwicht op kerkelijk gebied geeft, dan liet tvezen der kerk gedoogt.

Men heeft het gezien aan het minary te New-York.

Dit invloedrijke en geldelijk machtige e Seminarie diende de Fresbyteriaansche kerken, en deed dit veelszins op treffelijke wijze. Zij slechts herinnerd aan Dr. Shedd, wiens poging om tegenover Edward's „new-england"school, wat hij noemde „the elder Calvinism" te doen herleven, we zeggen niet in elke uitkomst, maar principieel dan toch zelfs Hodge's poging te boven ging.

Maar men weet wat sinds geschied is.

Dr. Briggs, een der hoogleeraren, tastte in de autoriteit der Heilige Schrift, en in de afgeleide autoriteit der Formulieren.van Eenigheid, den grondslag der Fresbyteriaansche kerken aan, en deze kerken hadden den moed, om dit op haar kerkelijke vergaderingen te veroordeelen.

De strijd was hevig. Dr. Briggs had veel medeschuldigen die het voor hem opnamen. "Veel anderen stonden wel niet waar hij stond, maar zongen den lof der „verdraagzaamheid." En het verraste bijna een ieder, toen ten slotte toch de groep, die pal stond, won.

Naar recht en reden had het Seminarie Dr Briggs dus moeten loslaten. Doch zie, dat wilden de Directeuren niet. En liever dan zich van Dr. Briggs los te maken, maakten ze het Seminarie los van de kerk.

Union-SG.mma.xy trad uit den Presbyteriaanschen kring en ging op zichzelf staan, en het kon dit doen, omdat het geldelijk onafhankelijk was.

En hier nu geldt het ex ungne leonein. D. w. z. al kwam in dit ccne geval nog slechts even de klauw van den leeuw te zien. de leeuw zelf, die elk oogenbhk uit kan schieten, zit er achter.

Niet bij de geheele geloovige gemeente, maar in hoofdzaak bij een kleine groep bijzonder gefortuneerde mannen, berust feitelijk de beschikking over het groote kerkelijk goed.

Dit gaat natuurlijk niet overal door. Tal van kleine kerken kunnen geen week buiten de opbrengst der collecten, en geen jaar buiten het plaatsgeld, en voor zulke kerken dreigt het gevaar veel minder.

Maar de groote, sierlijk uitgebouwde [•cerken en seminariën, die machtige kapitalen representeeren, zijn van deze kleine inkomsten zoogoed als onafhankelijk. In onderscheidene heeft zelfs geen collecte voor de kerken, soms ook niet voor de armen, plaats. Ze hebben fondsen te over. En als er meer geld noodig is, en men b.v. 50, 000 dollar voor een bibliotheek noodig heeft, dan haalt een invloedrijk man dat in een paar dagen bij enkele mannen van fortuin op.

Gevolg hiervan i.s, dat de kerkmeesters n de directeuren der seminariën bijna uitluitend tot de rijkere klasse behooren, en at deze klasse aldus de beschikking over erken en scholen in handen heeft.

'Ware nu in het burgerlijk recht de positie der kerken, gelijk dit behoort, afzonderlijk geregeld, en hierdoor het kerkegoed aan de belijdenis der kerk gebonden, zoo zou hierin minder gevaar schuilen. Doch dit is niet zoo. Het burgerlijk recht heeft uit Duitschland het collegiale systeem voor de kerken overgenomen, zoodat ze niet anders dan als „body incorporated, " voor den rechter kunnen komen. Kerkmeesters en directeuren zijn in het oog van den rechter dientengevolge de gezaghebbenden die te beschikken hebben. Er wordt recht gesproken naar de acte van „incorporation." En de bepalingen van „incorporation" worden door kerkmeesters en directeuren zei ven vastgesteld en c. q. gewijzigd.

Toen dus de Directeuren van Unioneminary te New-York besloten, ter wille an Dr. Briggs, den band met de Presbyriaansche kerken door te snijden, viel er iets aan te doen. Rechtens maakten ze an ^z& w andere bevoegdheid gebruik dan ie hun toekwam.

Dat het hierin schuilend kwaad dusver nog niet verder voortwoekerde is dan ook alleen daaraan toe te schrijven, dat de meer gegoede klasse in Amerika, heel anders dan in Europa, nog én kerkelijk én, nu in groven zin genomen, nog belijdend is.

Zoowel de „haute finance" als de rijke industrieele kooplieden, zijn niet zooals ten onzent, meest onkerkelijk en ongeloovig geworden, maar houden nog, zij het ook op zekeren afstand, aan de godsdienstige traditie vast, en hebben voor de kerken geld over.

Maar niet mag voorbijgezien, dat dit geen duurzame toestand is.

De neiging om het geloof meer op het sentiment, dan op de openbaring te doen rusten, en meer in practische milddadigheid dan in een opkomen voor den Naam en de 'Waar­ heid des Heeren, zich te doen uiten, wint hand over hand veld, en de school van Ritschl, die ten onzent bijna geen invloed won, heeft veel waardoor ze op Amerikaansche toestanden past.

'Vandaar toenemend gevaar, dat de meer gegoede klasse, allengs en ongemerkt, met deze nieuwe strooming afdrijft, en weigeren zal de kerken te steunen, zoo dikwijls ze oordeelen voor het welzijn der kerk tegen dit ondermijnen van den grondslag der kerk te moeten opkomen. En dan staat het te duchten, dat de kerken die doorzetten, haargoed verliezen, en veel meer nog, dat kerken, die dit niet aandurven, den moed zullen missen om voor de waarheid pal te staan.

Calvijn waarschuwde zoo diep ernstig tegen het malum bene positum non movere, d. w. z. tegen de neiging, om een kerkelijk kwaad, dat in het goud vastzit, niet aan te durven. En er zal in de kerken van Amerika rijke geloofsgenade en rijke geloofsmoed door den Heiligen Geest moeten worden uitgestort, om, bijaldien het kwaad te sterk voortkankert, het op poene van verlies van gebouwen en traktementen, toch te durven uitsnijden.

Het vrijwilligheidsbeginscl is kostelijk, mits het de kerk doe rusten op de offervaar dig heid van. de b ree de schare der geloovigen. Maar treedt hiervoor in de plaats de kleine groep der meer gefortuneerden, dan wordt de toekomst der kerken in handen gegeven van weinigen, en wel van dezulken voor wie de strijd tusschen den dienst van Mammon en Jehova vaak het zwaarst is.

Dit is dan ook de dieper liggende oorzaak, waarom men in de Amerikaansche kerkelijke wereld zooveel minder dan bij ons van een bewuste actie tegen het insluipend ongeloof merkt.

Men weet wel, dat er drie partijen zijn, ouderwetsch-geloovigen, moderne geloofverzakers, en mannen die van twee wallen eten, maar de collegiale eenheid belet voorshands, dat men elkander het kerkelijk terrein anders dan bij benoemingen betwist.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 12 februari 1899

De Heraut | 4 Pagina's

Het rijke leven.

Bekijk de hele uitgave van zondag 12 februari 1899

De Heraut | 4 Pagina's