Generale Synode VAN DE Cereformeerde Kerken in Nederland.

Dinsdag 33 Augustus 1899.

Morgenzitting.

De praeses verwelkomt de adviseurs Ds. Fernhout. Ds. Goedbloed en Ds. Kropveld en deelt mede, dat ook de heer Huysing, vroeger predikant te Batavia, ter Synode aanwezig is. In plaats van sommige primi zijn enkele secundi opgekomen o. a. Dr. Hania in plaats van Ds. Bavinck Sr. Wordt gelezen de toespraak welke Ds. James F. Zwemer, afgevaardigde van „the General Synod of the Reformed church in America" zou gehouden hebben, wanneer Z.W.E. niet verhinderd was geworden naar Nederland over te komen. Dit schrijven is rijk aan inhoud. Het wijst op de geschiedenis der Reformed Church; de verkleefdheid aan de Gereformeerde Belijdenis, Liturgie en Tuchtoefening; de gezindheid om zusterlijk te leven met de Christelijk Gereformeerde kerk in Amerika; de uitbreiding der kerk; den Zendingsarbeid door haar ondernomen; ook op hetgeen geschiedt in zake opleiding tot den Dienst des Woords. Aan Ds. Lion Cachet wordt opgedragen Ds. Zwemer den dank der Synode over te brengen.

De Commissie van prseadvies in zake de Zending ontvangt 't woord. Zij stelt voor bij monde van oudl. N. Sluis: i. te voldoen aan het verzoek van Ds. J. H. Donner om ontslag als Zendings-Director, en wel om dit ontslag op de meest eervolle wijze te verleenen met dank voor alles wat Z.W.E. in 29 jaren in deze qualiteit heeft verricht, en 2. het archief van de Zending, (waarvan Ds. Donner een zeer volledigen catalogus heeft gemaakt), en het Museum over te brengen naar de Theologische School. Alzoo besloten.

Prof. Biesterveld leest voor 't prseadvies over 't Rapport van de Commissie van Advies. Het houdt in, dat deze Commissie herhaaldelijk van advies in Zendingszaken heeft gediend en stelt voor deze broeders met veel dank te dechargeeren. De Synode handelt alzoo.

Ds. Breukelaar deelt mede, dat de Commissie heeft gelezen 't Rapport van Deputaten door de vorige Synode benoemd, om de belangstelling in 't werk der Zending aan te vu ren en dat uit dit Rapport blijkt, dat door Deputaten met veel ijver is voldaan aan de gegeven opdracht. De Commissie van prae advies stelt voor, deze Deputaten met dank te dechargeeren. De Synode vereenigt zich hiermede.

Ds. Hessels brengt verslag uit over 't protest van den oud-Zendeling van Alphen en van een verzoek van de Gereformeerde kerk te Zaandam (A), op deze zaak betrekking hebbende. De Commissie stelt voor: i. te blijven bij hetgeen te Middelburg werd bepaald, aangezien in het protest geen nieuwe feiten worden genoemd, die aanleiding zouden kunnen geven om op het vroegere besluit terug te komen, en 2. de kerk van Zaandam (A) te verwijzen naar de Acta van de Synode van Dordrecht (1893) sii die van Middelburg (1896). Over deze conclusie ontspint zich eene breede discussie. Nadat gelezen is de correspondentie tusschen den Zendings-director en den Civielgezaghebber op Soemba den heer M. de Korte, stelt de prEeses voor, te besluiten de conclusie van de Commissie van prseadvies aan te nemen, aangezien in deze correspondentie geen feit voorkomt, dat aanleiding geeft om het be sluit van Dordt te herzien. Alzoo besloten.

Naar aanleiding van het rapport van Deputaten Synodi voor Soemba zegt Prof. Biesterveld, namens de Commissie van praeadvies, 't volgende: De missionaire predikanten hebben met veel ijver in de afgeloopen jaren gearbeid, zij (en vooral broeder Pos) krijgen steeds meer ingang bij de bevolking, e.i 't is broeder Pos zelfs mogen gelukken in 1897 een dreigenden oorlog tusschen Savoeneezen en Soembaneezen te voorkomen. Een onderzoek is ingesteld naar de wijze waarop het paganisme op Soemba optreedt. Dit onderzoek is echter nog niet geheel afgeloopen. Dr. De Bruyn, tot nu toe meer onder de Savoeneezen arbeidende, is voornemens nu ook den arbeid onder de Soemoa neezen krachtig aan te vatten. Voorts stelt de commissie voor, aan te nemen de voorstellen van deputaten Synodi, welke echter (zoo merkte Prof. Rutgers op) eerst kunnen behandeld na vaststelling van de Zendingsorde. De Synode vereenigt zich met enkele adviezen (aan de Dienaren des Woords op Soemba te verstrekken), betrekking hebbende op kerkelijke handelingen welke door de commissie van preeadvies aan de Synode worden aangeboden.

Middagzitting.

De Synode benoemt als commissie van prasadvies voor de uitvoering van Art. XIII der Kerken-Ordening en voor Hulpbehoevende kerken : Ds. Kouwenhoven, Ds. Langhout, Ds. Littooy, Ds. Van Schelven, Ds. v. d. Velden en de ouderlingen Brink, Hamming, Fukkink en Schreuders.

Dr. Hania wordt benoemd in plaats van Dr. V. Goor, die ontheffing hiervan verzocht heeft, in de commissie voor tucht en geschillen.

De Synode gaat voort met de behandeling van de adviezen aan de Dienaren des Woords op Soemba te verstrekken.

De Synode besluit dat deputaten zullen worden benoemd, die op de volgende Synode advies zullen uitbrengen over de vraag hoe een heiden, die in polygamie leefde, ten opzichte van zijn onderscheidene vrouwen heeft te handelen, wanneer hij tot het Christendom overgaat.

De Synode besluit, dat aan de Koninklijke Nederlandsche Pakketvaartmaatschappij eene dankbetuiging zal worden gericht voor de belangelooze wijze, waarop zij gelden naar Soemba overmaakt.

De Synode behandelt enkele protesten. Zij vereenigt zich met de adviezen namens de Commissie door Ds. De Geus, Prof. Noordtzij, Ds. Rudolph, Prof. Wielenga en ouderl. Mulder.

Op verzoek wordt nog meegedeeld, dat in de zitting van Vrijdag Prof. Lindeboom geadviseerd heeft, zich niet te vereenigen met 't voorstel van de Commissie van praeadvies, om den bestaanden toestand in zake de vereeniging van de beide opleidingsscholen te bestendigen.

Prof. Biesterveld rapporteert over de zaken rakende de betrekking tusschen kerk en Overheid

Op de vraag van de particuliere Synode van Friesland: „de Generale Synode spreke zich uit over de vraag, in hoeverre de kerken zich hebben neer te leggen bij hetgeen door de Overheid in ons land in zake huwelijk en echtscheiding is bepaald, " besluit de Synode niet in te gaan, aangezien geen advies over een bepaald geval wordt gevraagd.

Gelderland vraagt: „Van de Generale Synode ga een krachtig manifest uit tot de hooge Overheid des lands, tegen allerlei roepende zonden onder burgers en militairen, hoogere en lagere standen? " Zuid-Holland verzoekt: de Generale Synode spreke de wenschelijkheid der wederinvoering der doodstraf uit. De commissie van praeadvies stelt voor te verklaren, dat op dit oogenblik de toestand van ons volk niet van dien aard is om aan deze verzoeken te voldoen. Hiermede vereenigen zich niet de professoren Lindeboom en Wielenga, en evenmin Ds. Rudolph.

Dr. Honig stelt, rekening houdende met den wensch van de particuliere Synode van Utrecht, voor: De Generale Synode besluite dat de Deputaten voor Correspondentie met de Hooge Overheid eene audiëntie zullen aanvragen bij Hare Majesteit de Koningin om Hare Koninklijke Hoogheid met bescheidenheid maartevens met ernst te wijzen op het toenemen van allerlei roepende zonden onder 't Nederlandsche volk en op de wenschelijkheid van wederinvoering der doodstraf.

Besloten wordt dat de kerken in dezen zullen optreden. Over 't voorstel Utrecht zal nader worden beslist.

Woensdag 33 Augustus 1899.

Morgenzitting.

De adviseerende leden Ds. De Gaay Fortman en de heer W. Hovy zijn thans ook tegenwoordig.

Prof. Dr. H. Bavinck zond gisteren een schrijven in, waarin Z.H.Gel. meldt, dat hij door drukke werkzaamheden verhinderd is de Synode verder bij te wonen. Echter verklaart Z.H.Gel. zich bereid onmiddellijk te komen als de Synode voor eenige zaak zijn advies begeert.

Dr. Van Goor rapporteert namens de commissie van praeadvies voor de Zending,

Allereerst blijkt, dat de opstellers van de Zendings-Orde niet hebben bedoeld nu reeds eene definitieve orde te ontwerpen, maar slechts eene voorloopige, welke tot de volgende Synode gelden zou. Echter acht de Commissie 't beter nu slechts enkele hoofdbepalingen en dan op de volgende Synode eene Zendings-Orde vast te stellen. Over dit voorstel wordt 't woord gevoerd door Ds. Van Schelven, Prof. Wielenga, Prof. Rutgers, Ds. Bos en Dr. Van Goor, terwijl het daarna met algemeene stemmen wordt aangenomen.

Als zulke hoofdbepalingen stelt de Commissie aan de Synode voor:

I. De beroeping van een Dienaar des Woords, af te zonderen tot den arbeid der Zending, geschiede door ééne plaatselijke kerk.

II. De Synode wenscht de Zending te concentreeren op Midden-Java en wel op de residenties Djocjocarta, Bagelen en Banjoemas, terwijl zij de Zending op Soemba voortzetten en den missionairen arbeid der kerken te Batavia en te Soerabaja blijve steunen en voorts zooveel, r mogelijk in de andere behoeften van Midden-Java voorzie.

III. De samenvoeging van kerken, die voor de Zending wenschen saam te werken, geschiedt door die kerken zelve onder goedkeuring van de meerdere vergadering. Indien provinciën wenschen saam te werken en de Generale Synode niet vergaderd is, is de goedkeuring der Deputaten ad hoc noodig. En in ieder geval wordt bij uitzending door eene of meerdere kerken 't advies van Deputaten der Generale Synode gevraagd.

IV. De samenwerking van onderscheidene kerken in het werk der Zending en 't zeggenschap van die kerken wordt door die kerken zelve geregeld, onder goedkeuring van de meerdere vergadering. Werken provinciën samen, dan wordt de goedkeuring der Generale Synode vereischt en is deze niet vergaderd, dan die van hare Deputaten. Bij 't vaststellen van elke regeling wordt 't advies vai Deputaten-S ynodi gevraagd.

V. De kerken zullen gedurende deze drie jaren uit het door de Synode aangewezen Zendingsterrein hun arbeidsveld kiezen onder goedkeuring van de meerdere vergadering.

Is dit de Generale Synode, dan handelen de Deputaten ad hoc, wier goedkeuring voor elke keuze noodig is.

VI. De Synode besluite over de speciale opleiding tot den missionairen dienst nog geene regeling te maken en dat er tot vaststelling eener Zendingsorde nog niet worde overgegaan.

VIL De hulpdiensten worden onder leiding onder toezicht gesteld van die kerken, op wier zendingsterrein zij gelegen zijn, met dien verstande, dat deze kerken gedurende deze drie jaren dit doen als Gedeputeerden der Generale Synode.

VIII. Voor de finantieele administratie benoeme de Synode drie quaestores, waarvan twee te Amsterdam woonachtig moeten zijn.

IX. De Synode besluite gedurende deze drie jaren zoowel „het Mosterdzaad" als de „Heidenbode" te laten voortbestaan, (acta Middelburg bl. 95, art. 14).

X. De Synode benoeme voor den tijd van 3 jaren lo Deputaten voor de zaak der Zending, uit elke provincie één, aan welke in mandaat gegeven wordt:

a. de uitvoering van alles wat uit de genomen besluiten voortvloeit;

b. het ontwerpen van een Concept-Zendingsorde zooveel mogelijk in overeenstemming met de reeds aangenomen besluiten; het hooren over dit ontwerp van de kerken en missionaire arbeiders in Ned.-Indië en de toezending van het vastgestelde ontwerp aan de kerken in Nederland vóór I Januari 1902.

c. te zorgen dat de organen de „Heidenbode" en het „Mosterdzaad" gedurende de eerstvolgende drie jaren op denzelfden voet blijven verschijnen;

d. in urgente zaken te handelen namens de Generale Synode, met name wat aangaat de betrekking tot de Overheid. In dit laatste geval raadplegen zij met Deputaten voor de Correspondentie met de Hooge overheid;

e. het toezicht op de finantieele administratie, de machtiging van de quaestores tot het doen van uitgaven uit de algemeene kas en 't verstrekken van eene instructie aan de qu»stores, 't nazien der rekening en verantwoording der qusstores, 't advies van 3 deskundigen gehoord.

Om de deputaten te Middelburg benoemd tot 't ontwerpen van eene Concept-orde met hartelijke dankzegging voor den door hen verrichten arbeid te decharcheeren.

De Synode vereenigt zich met al deze voorstellen.

Ds. Lion Cachet zegt, dat hij zich heeft bereid op een speech van twee dagen, doch dat hij nu slechts 2 minuten noodig heeft; hij berust niet slechts in deze voorstellen, maar Z.W.E. stemt er ook ten volle mede in en hoopt aan de verwezenlijking daarvan zijne hem nog restende krachten te wijden.

Middagzitting.

Ds. Lion Cachet deelt mede een schrijven ontvangen te hebben van Prof. I. C. Mulder, afgevaardigde der Ned. Gereformeerde kerken van Zuid-Afrika naar deze Synode. Door bijzondere omstandigheden is Prof. Mulder op zijne reis herwaarts in Edinburg opgehouden en nu zou hij gaarne vernemen of de Synode ook nog in de volgende week zitting zal houden, zoodat hij de gewenschte gelegenheid moge hebben, aan zijn opdracht te voldoen. Aan Ds. Lion Cachet wordt opgedragen aan Prof. Mulder leedwezen te betuigen over de voorgekomen verhindering, dat de Synode thans niet bepalen kan of en dan tot hoe lang zij in de volgende week zal vergaderd zijn.

Ds. Klaarhamer brengt rapport uit over de handelingen van de Deputaten van de kerk te Batavia. Het volgende wordt hierin voorgesteld.

1. deputaten dank te zeggen voor hetgeen zij deden om de staatsrechterlijke positie van de kerk te Batavia beter geregeld te zien, al is het dat deze zaak nog niet tot het gewenschte einde is gekomen;

2. blijdschap uit te spreken over het feit, d^t de kerk te Batavia wel geïnstitueerd is en zooveel mogelijk leeft naar de Dordtsche Kerken-Ordening;

3-de kerk te Batavia als eene zusterkerk te erkennen, haar voorloopig in ons kerkverband op te nemen, haar als buitenkerk te voegen bij de classe 's-Gravenhage en haar voorloopig geldelijk te steunen uit de Zendingskas, aangezien de kerken in Nederland voor haar Zendingsarbeid zooveel belang bij deze kerk hebben;

4-aan Ds. Huysing een verlof van twee jaren toe te kennen en na verloop daarvan door De putaten Synodi te laten beslissen of Ds. Huysing andermaal naar Indie gaan zal.

Deze voorstellen worden aangenomen.

Had reeds tijdens de afwezigheid van Ds. Huysing Prof. Wielinga de verdiensten van Ds. Huysing herdacht, nu Ds. Huysing tegenwoordig is, brengt de preses in schoone bewoordingen aan Ds. Huysing den dank der kerken over voor den ijver en de toewijding, door Z.W.E. betoond, gedurende zijn verblijf te Batavia, terwijl hij hem algeheele herstelling toebidt. Ds. Huysing, hartelijk verblijd, dat hij na een zeventienjarig verblijf in Indië, weer eens eene Generale Synode mag bijwonen, spreekt zijne erkentelijkheid hierover uit en wekt de kerken in Nederland op denZendingsarbeid met kracht voort te zetten.

De Synode keurt goed de handelingen van de Deputaten voor de kerk van Batavia, in zake de beroeping van Ds. Weijers. s e

Ten opzichte van Soemba worden nog enkele besluiten genomen, door de Commissie van Preadvies bij monde van Prof. Biesterveld voorgesteld, ~ O. a., dat aan Ds. Pos zal toegestaan worden voor den tijd van een of twee jaren te repatrieeren, en dat te Wangapoe eene school . zal worden gesticht. e a R o m g o

In zake de herziening van de Kerken-ordening, door de particuliere Synoden van Friesland en Gelderland op de agenda gebracht, besluit de Synode, na eene uitvoerige gedachtenwisseling, waaraan deelnamen Prof. Lindeboom, Prof. Rutgers, Dr. H. H. Kuyper, Prof. Geesink, Dr. Wagenaar, Ds. Noordewier, Dr. . Van Goor, Ds. Bos, Prof. Wielinga, Ds. Notten, Ds. Van Schelven, Ds. Littooy en ouderl. Rijpstra, dat die slechts incidenteel kan ter hand genomen worden, wanneer bepaalde gravamina worden ingebracht.

(Wordt vervolgd.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen