INGEZONDEN STUKKEN.

(Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie).

Gestichtsverpleging of gezinsverpleging voor zenuwlijders?

Sedert een drietal jaren is in de Vereeniging van Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders, de vraag aan de orde gesteld: Wat moet er gedaan worden ter verpleging van zenuwlijders?

Tot hiertoe is een voldoend antwoord op die vraag nog niet gevonden. Verschillende voorstellen werden van wege de bezwaren, waardoor ze gedrukt werden, tot hiertoe verworpen. In de vergadering van 5 Oct. j.l. te Kampen van bovengenoemde vereeniging, is die zaak echter een stap nader tot hare verwezenlijking gekomen. Het voorstel van het H.B. om de uitwerking dier taak aan eene afzonderlijke vereeniging op te dragen, is met bijna algemeene stemmen aangenomen. Vermelding hierbij dient de verklaring van het H.B., dat het zich aan die taak niet wilde onttrekken, maar door den zwaren last, die nu reeds door de administratie van drie gestichten op zijne schouders rustte, de vrijmoedigheid niet had, om eene dergelijke zware taak daarbij nog te aanvaarden. Het wenscht eene vereeniging te zien ontstaan, die op denzelfden grondslag rust, als de bovenstaande, en met haar in zusterlijke betrekking te staan. Om de vorming van zulk een vereeniging voor te bereiden, zal het daartoe eene commissie benoemen.

Wij hebben dus eenige hoop, dat die zaak eerlang in werking zal komen, en in dat vooruitzicht achten wij het niet ondienstig, reeds nu eenige bespreking uit te lokken, over de beste wijze van verpleging van zenuwlijders, en nemen de vrijheid daartoe aan onze medeleden eenige practische opmerkingen omtrent de Christelijke verpleging van zenuwlijders aan te bieden. Onbevoegd tot eene geleerde ot wetenschappelijke behandeling dezer zaak, bepalen wij ons strikt, tot wat de ervaring op dat gebied ons leerde.

Bij de behandeling dier zaak, wenschen wij hoofdzakelijk de vraag aan de orde te stellen:

Wat zal heilzamer vruchten dragen: Verpleging in gestichten, of in gewone gezinnen?

Vooraf echter een woord over ziekenverpleging in gestichten. Door de Christelijke filantropie is in de laatste helft dezer eeuw eene belangrijke verbetering aangebracht in de verpleging van kranken. Schoone inrichtingen zijn verrezen, waarin zij naar den eisch hunner ziekte konden verpleegd worden; vindingrijk was de liefde in het uitdenken van allerlei middelen, zelfs toestellen, om hun de zwaarte van hun lijden te verlichten en dragelijk te maken, en dat voor alle standen der maatschappij, zoodat zelfs de armste in die voorrechten deelen kan. Het is dan ook geen wonder, dat het toevlucht nemen tot ziekenhuizen al algemeener wordt. Meer en meer wint de overtuiging veld, dat de verpleging in zulke gestichten, zoo zorgvol, zoo geheel naar den eisch der krankheid geschiedt; over zulke heerlijke hulpmiddelen kan beschikken, dat de verpleging in eigen gezin daarbij moet achterstaan. Ontegenzeggelijk hebben dan ook die inrichtingen groote voordeelen. Waar in een gezin tegelijk met de verpleging van den kranke, allerlei andere zorgen en nooden zijn, waarin voorzien moet worden, is in het ziekenhuis de verpleging de hoofdzorg, bijna de eenige. Veel meer dan in een particulier huis kan alle stoornis vermeden worden. Alle middelen zijn steeds voorhanden. De verplegers i) zijn daartoe opgeleid geworden, en weten door oefening en ervaring, hoe het best en het gemakkelijkst de patiënten te helpen en te ondersteunen; en de verpleging zelve geschiedt volgens de regelen der medische wetenschap. Voeg hieraan nu nog toe, dat de hulp der doctors steeds bij de hand, en ten slotte die verpleging minder kostbaar is dan is het zeer verklaarbaar, dat bij ernstige ziekten, de blik al spoedig naar die inrichtingen heen gewend wordt.

En toch met allen lof voor de uitnemende inrichting van vele ziekenhuizen, ook wat liefderijke verpleging betreft, en met de erkentenis, dat vooral voor armen, wier woningen en levensomstandigheden geheel in strijd zijn met de behoeften der kranken, en ook bij ernstige operatiën de ziekenhuizen onvermijdelijk zijn, achten wij het plicht, het als onze overtuiging uit te spreken, dat van die inrichtingen alleen dan gebruik mag gemaakt worden, als het eigen gezin volstrekt ongeschikt is tot verpleging. De kranke behoort ook met zijn lijden te midden der zijnen. Naar onze overtuiging, is dat overeenkomstig Gods beschikking. Waar de Heere met krankheid bezoekt, bedoelt Hij niet alleen den patient, maar het geheele gezin, waarmede hij te saam een geheel uitmaakt. In den kranke wordt de geheele kring onder den druk gebracht, opdat het den zegen deelachtig worde, dien de Heere als vrucht der verdrukking bedoelt. Zijne bezoekingen met krankheid zijn toch vaak openbaringen zijner ontfermingen, waar zijne liefde meer dan lichamelijke genezing beoogt. Welk eene uitnemende gelegenheid tot betooning van-en oefening in liefdebetoon, waaraan in den gewonen sleur des levens soms zoo weinig gedacht wordt. Hoe treedt teederheid in de plaats van de schijnbare koelheid onder de leden des gezins; ja, hoe is krankheid niet vaak aanleiding, dat bestaande grieven en oneenigheden onder de leden des gezins verdwijnen, en hartelijke belangstelling daarvoor in de plaats komt. Krankheid in een gezin is ongetwijfeld een rijke leertijd in geestelijken zin. Niet het minst, wat het gebed betreft. Hoe drijft het bijwonen van de verschillende wendingen der ziekte daartoe niet uit; de zorg bij de verheffingen der koorts, de angst bij aangrijpende verschijnselen, het binnengaan van de altijd zorgwekkende nachten; hoe zijn al die omstandigheden niet gedurige en gezegende aanleidingen voor het gezin, tot het gemeenschappelijk vurig en innig zoeken' van het aangezicht des Heeren, en het inroepen van zijne Almachtige hulp. Is de zieke daarentegen uit den kring verwijderd, hoeveel van deze voorrechten worden dan niet gemist.

Daarbij moet ook de wensch, of wat nog meer zegt, de behoefte van den patient zelven in het oog gehouden worden. Juist in krankheid heeft hij' behoefte, om omringd te zijn door de zijnen. Vreemde gezichten zijn hem zelfs hinderlijk. En hoewel met dank aan God erkend moet worden, dat vele verplegers door ware Christelijke liefde groote teederheid betoonen, en zelfs den tact hebben, om veel met den patient mede te gevoelen, toch zullen en kunnen zij nooit de teederheid van echtgenoot, moeder of dochter evenaren. Het intieme van de banden des bloeds bepaalt zich uitsluitend tot het gezin. En dat eigenaardige kan de kranke niet dan noode missen. Hij moet uiting kunnen geven aan al, wat hem beklemt, niet alleen, wat als gevolg der krankheid op hem aanvalt, maar van zooveel zelfs, dat in gezonde dagen in het diepst van het hart besloten blijft. In krankheden komen soms zielsgeheimen openbaar, wier vertrouwelijke mededeeling nieuwe banden hecht om het familieleven. Daartoe moeten vaak krankheden dienstbaar gemaakt worden. Gewis, daar zijn momenten in den huiselijken kring bij krankheid, die rijk gezegende vruchten dragen voor het verdere familieleven niet alleen, maar zelfs voor de eeuwigheid. En het is om die verschillende redenen, dat wij gezinsverpleging verre verkiezen boven gestichtsverpleging, en deze alleen in onvermij delijke gevallen kunnen aanbevelen.

Toch is er ééne klasse van lijders, die van bovengenoemde voorrechten verstoken moeten blijven. Dat zijn onze arme krankzinnigen. Voor hen is gezinsverpleging onmogelijk; gestichtsverpleging onvermijdelijk, ja gebiedende eisch. Eerstens, omdat zij steeds bewaakt moeten worden. Ook de rustigste patiënt, dat leert de ondervinding, is nooit geheel te vertrouwen. Onverwacht kunnen zij overvallen worden door gejaagdheden, angsten, hevige zielsbenauwdheden, die hen den dood doen verkiezen boven het leven, en waardoor zij dus niet alleen gevaarlijk worden voor zich zelven, maar ook voor hunne omgeving. Hunne meestal zeer gedrukte stemming wijst op een inwendig lijden, dat bij sommigen tot hevige uitbarstingen aanleiding kan geven, en daartegen kan men in gewone gezinnen niet gewapend zijn, maar zijn gestichten noodig, die daarop geheel zijn ingericht. Daarenboven is er eene tweede, dieper liggende oorzaak, waardoor voor hen, vooral in eigen familiekring verpleging onmogelijk is. De krankzinnige moet beheerscht worden. Waar zij, óf willoos geworden lijn, d. i. de macht hebben verloren, om hun wil te bepalen en uit te voeren, óf wel hunne wilsopenbaringen, niet meer bepaald door redelijke vermogens, zoo abnormaal geworden zijn, dat die gekeerd moeten worden, moet een andere wil boven hen staan, waaraan zij zich hebben te onderwerpen. Dat nu is niet toe te passen in hun eigen kring. Denk u een vader in een gezin, helaas krankzinnig geworden; natuurlijk moet hem het beleid van zijn gezin ontnomen worden. Of vrouw en kinderen moeten zich boven hem stellen, hem leiden. Gelukt dat al eens een korten tijd, dat hij zich daarin schikt, men kan er op rekenen, dat het oude bewustzijn van vaderlijke macht hem soms zeer plotseling zal aandrijven om dat weer te handhaven. Zich onderwerpen aan degenen, over wien hij vroeger autoriteit uitoefende, duldt hij niet en tot welke onoverkomelijke moeilijkheden dat aanleiding kan geven, , laat zich haast niet denken.

( Wordt vervolgd.)

1) Kortheidshalve spreken we in dit betoog enkel van verplegers. Dat wij daaronder ook de verpleegsters bedoelen, aan wie in dien arbeid zeker niet het geringste aandeel is opgedragen, spreekt van zelf,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen