Welkom geschrift.

Bij W. van der Ploeg te Appingadam zond de heer H. Huisman in het licht: Eenige grondwaarheden der Christelijke godsdienst, en daarmede vergeleken de beschoutvingen van Dr. Kuyper.

Evenals we indertijd onze ingenomenheid uitspraken met de studie in gelijken geest door Ds. Bos van Bedum in het licht gezonden, zoo is ook dit ons een welkom geschrift ; en we rekenen het voor onze kerken een eere, dat een „leek", geen theoloog, zulk een geschrift opstelde. Dit immers toont, hoe er onder de leden onzer kerken nog altoos niet-gestudeerde personen worden gevonden, die zich op ernstige wijze in zulke onderwerpen indenken.

Ook moet den heer Huisman de lof worden gegeven, dat hij zich gespeend heeft aan al wat naar bitterheid zweemt, en dat hij zich de moeite heeft gegeven zijn beweringen met verwijzingen toe te lichten. Slechts mag het betreurd worden, dat hij het werk van wijlen den doctorandus Kramer niet onder de oogen kreeg. Inzage hiervan toch zou hem hebben getoond, dat hetgeen hem als zekere „nieuwigheid van Dr. Kuyper" voorkwam, in hoofdzaak, en soms tot in de bijzondere uitwerking, evenzoo bij die Gereformeerde schrijvers is te vinden, die niet leeraarden gelijk Brakel toen onze kracht reeds gebroken was, maar als de Gereformeerde Godgeleerdheid, toen deze nog in haar vollen bloei verkeerde.

Toch kan men dit aan een „leek" niet euvel duiden. Voor zijn doen deed de heer Huisman reeds veel, al snijdt het natuurlijk geen hout, als men zich ter aantooning van wat onze Gereformeerde vaderen leerden, zoo goed als uitsluitend beroept op zeer enkele mannen, die veeleer tot het nakroost dier vaderen behoorden, ook al werden ze als „vaders" geacht in eigen kring.

De eenige uitzondering hierop maakt nu en dan een verwijzing naar Calvijn, maar ook die verwijzing is gebrekkig. Nader onderzoek van Calvijn zou hem geleerd hebben, dat Calvijn niet stilstond, maar vooruitging. Dr. Kuyper toonde dat aan b. v. voor deSabbatsquaestie in zijn Tractaatvan den Sabbat, en de straks genoemde Doet. Kramer in zake Doop en Wedergeboorte.

Kracht van bewijs bezit zulk een geschrift dus zeker niet, maar wel kan het uitnemend dienst doen, om het verschil te leeren inzien tusschen de voorstelling, gelijk ze in de dagen van Brakel veld won, en de voorstelling die thans, nu er weer terugkeer tot de oorspronkelijke reformatie, en voorts verdere ontwikkeling van haar beginselen plaats greep, naar eisch der waarheid en in het belang der kerken, o. a. door Dr. Kuyper bepleit werd.

Niet, gelijk we reeds zoo herhaaldelijk uitspraken, alsof dusdoende aan de vroegere voorstelling, of ook aan een voorstelling die tusschen beide in staat, recht van bestaan in onze kerken zou moeten betwist worden; maar in dien zin, dat we in elk geval niet bij den persoon van Brakel kunnen blijven staan.

Ook de heer Huisman zal toch toestemmen, dat juist toentertijd, toen hier te lande de subjectief-verzwakte richting van Brakel al meer ingang vond, de verbastering onzer Gereformeerde kerken een aanvang nam, en haar kracht al spoedig was gebroken.

Onze Gereformeerde Theologie is toen doodgebloed, en dat sleepte het verval der kerken na zich.

En het is uit dit verval, dat o. a. Dr. Kuyper onze kerken zocht op te beuren door zich, gelijk Dr. Van Ronkel het uitdrukte, allereerst toe te leggen op de restauratie van de Gereformeerde Theologie, naar haar oudsten adelbrief.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen