Buitenland.

Duitschland. H o fpredikcrStöc ker over het doen van belij denis.

In 1897 had te Cassel den aSsten April de eerste vergadering plaats van de „vrije kerkelij k-sociale conlerentie".Sedert dien tijd heeft de conierentie nog vier malen vergaderd en steeds was üe be langstelling groot. De conferentie heeft ten doel op het standpunt van de reformatie licht te verspreiden over de quaesties, die het sociale leven in het leven roepen. Dit jaar kwam de conferentie te Erfurt samen en over hare vergadering wenschen wij het een en ander mede te deelen.

Opmerkelijk is het dat de vraagstukken, die het kerkelijk leven betreffen, op dit congres de meeste belangstelling trokken. De eerste samenkomst had ten doel om de schare duidelijk te maken welk kerkbegrip men zich moest vormen. Men sprak over de licht-en schaduwzijde van de staatskerk, terwijl de gewezen hofprediker Stöcker daarbij uitsprak, dat een staatskerk en een landskerlc inderdaad een volkskerk zijn.

Onder volkskerk verstaat men ook in Duitschland eene gemeenschap die geen belijdenis heeft, die een getrouw beeld oplevert van de geestelijke gedeeldheid van het volk, waarin zij optreedt. Stöcker sprak de hoop uu dat het geheele volksleven door den zuurdeesem van het Evangelie zou doorzuurd worden, maar van eene volkskerk wil hij niets weten. Hij sprak de' gedachte uu dat de kerk zich heeft te openbaren als de gemeenschap der geloovigen, wanneer zij rijpen wil tot een triomleerende kerk.

De zaal was tot de laatste plaats gevuld toen Stöcker het onderwerp ter sprake bracht, dat zoovele geesten in de laatste jaren bezig hield : de praktijk die tot, hiertoe in de confirmatie gebruikelijk was. Hij sprak hierbij de volgende gedachten uit:

„Ondragelijke misstanden zijn openbaar geworden. De christelijke persoonlijkheid lijdt schade, velen bezondigen zich in eene heilige ure doordat zij èn doen twijfelen aan de vertrouwbaarheid van hun persoon èn zich bezondigen aan de waartieid der geloofsbelijdenis. Zij krijgen het bewustzijn dat zij mondig zijn, zij beginnen te gevoelen, dat de kerk hun dingen opgedrongen heeft, die zij niet hebben wilden en daarom laten zij de kerk voor wat zij is, gelijk de kerk hen gelaten heeft, ' wat zij zijn. Wat moet men daartegen doenV Sommigen zeggen ; laat ons de belijdenis des geloofs op later leeftijd stellen, gelijk dit in Holland geschiedt; "Neder-land heeft veel zegen, vele Christelijk bevestigde persoonlijkheden doordat het regel is dat men op later leeftijd belijdenis doet. De godsdienstleraars aan de hoogere scholen wenschen dit ook. Ik houd het er voor dat een andere wtg gemakkelijker te bewandelen is, namelijn voor de groote massa van kinderen en deze is : losmaking van het heilig avondmaal, van de gelofte en van de belijdenis van de contirmatie. Dan blijft het kerkelijk onderwijs van het 12de tot het 14de jaar voortgaan: het wordt besloten met een kerkelijke inzegening. Waarom duren de bestaande misstanden voort ? Men wil het geloof, ik kan eigenlijk zeggen den waan, niet opgeven, dat wij nog een volkskerk hebben. Maar wanneer wij het woord van Paulus aangaande het onwaardig eten en drinken gelooven, moeten wij de gangbare praktijk veranderen. Onhoudbaar IS het volgende: de kinderen beloven en belijden op 14-jarigen leeftijd, wat zij meestal niet kunnen overzien, dikwijls reeds na korten tijd verbreken, en wanneer zij nu een tien of elf jaren later dikwijls onbeschaamde verachters des woords geworden zijn, heeft de man het recht aan alle werkzaamheden der gemeente deel te nemen en over haar wel of wee mede te beslissen! In Berlijn hebben herbergiers zich aaneengesloten tot een „comité van de liberale herbergiers" en zij hebben in zes gemeenten de overwinning behaald! Op geen enkel terrein van het leven waarop men iets dergelijks dulden zou. Het prijsgeven van de kerk aan onkerkelijke massa's is een gruwel. Eene scheiding moet plaats hebben. Men moet niet zeggen: maatregelen beduiden niets. Water zonder kanalen, ook wanneer het goed water is, verwoest de landerijen”.

Aldus Stöcker. Wij kunnen uit deze woorden opmerken, dat de gewezen hofprediker, die zich zulk een goeden naam in het Christelijk Duitschland verwierf, zich niet kan vinden in de toestanden gelijk die van lieverlede in de Pruisische landskerk geworden zijn. De kerk neemt op den leeftijd van 14 jaren jeugdige lidmaten aan, deze kinderen worden eenmaal meerderjarig en dan hebben zij in de gemeente stemrecht.

Dit zou zoo verkeerd niet zijn, wanneer er maar over de leden der kerk tucht uitgeoefend werd. Doch hofprediker Stöcker. noch een van zijne medestanders liet in zijn referaat de mogelijkheid om daartoe te geraken ook maar doorschemeren. Men schijnt in Duitschland te

denken dat men alleen bij het doen van belijdenis waken kan, dat de kerk des Heeren niet inwendig door vijandige machten verwoest wordt.

Bij d s discussie die op Stöcker's voordracht volgde wees Ds. Makling van Hamburg er op, dat de bevestigingspraktijk moest veranderd worden in den door spreker aangewezen zin en dit zoowel om der wille van de conscientie der kinderen als om die der predikanten, daarbij op de noodzakelijkheid wijzende om de zorg voor de opgroeiende jeugd tien, honderdmaal grooter te doen zijn dan tot hiertoe het geval was. De toestanden in Hamburg^ zeide de predikant Makling, schreien ten hemel.

Op de vergadering werden ten slotte een elftal stellingen aangenomen waarin werd uitgesproken, dat men de „confirmation" in de volkskerk moeilijk op later leeftijd kan doen plaats hebben, omdat die plechtigheid nu eenmaal samenvalt met het verlaten van de volksschool. Daarom wordt het noodig om deze bevestiging noch als een sacramenteele mededeeling des Heiligen Geestes, noch als een kerkelijke mondigheidsverklaring, noch als eene onmiddellijke toelating tot des Heeren avondmaal op te vatten, maar haar te beschouwen als een Kerkelijk-opvoedkundige plechtigheid welke ten doel heeft op te leiden tot persoonlijk geloof. Eerst wanneer later na persoonlijke bespreking de predikant den bevestigde daartoe rijp acht, zal hij tot het Heilig Avondmaal kunnen toegelaten worden.

Men ziet hieruit dat de jammerlijke toestanden die een staats-oif volkskerk wel moet mede brengen ook in Duitschland worden ingezien.

Wij houden het er echter niet voor dat er betering komen zal in den door Stöcker aangewezen weg. Men moet in Duitschland geheel breken met de gedachte, dat het verlaten van de school en het verlaten van de catechisatie om tot lidmaat te worden bevestigd móeten samenvallen. En dit geschiedt niet genoegzaam wanneer indien men de con firmatie-plechtigheidop 14 jarigen leeftijd laat bestaan, al zoekt men daaraan ook de beteekenis dier bevestiging te veranderen. Men krijgt alleen betere toestanden wanneer jongelieden die het lichaam des Heeren kunnen onderscheiden op belijdenis des geloofs worden toegelaten tot des Heeren Avondmaal en er daarna op de toegelatenen ernstige tucht wordt uitgeoefend èn over hunne leer èn over hunnen wandel.

Dit neemt niet weg dat wij de poging door Stöcker aangewend om beter wegen te banen, zeer waardeeren, al was het maar alleen wijl daardoor de vinger gelegd is op de wonde waaruit de landskerk bloedt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen