Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zending.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zending.

12 minuten leestijd Arcering uitzetten

Belangrijk akker aan itzond : is een schrijven van D; ; . D. de kerk van Heeg, die hem uitzond :

Was het oorspronkelijke plan (in Holland eeds uitgesproksn) eerst Sadrachs kringen te ezoeken en daarna een voorstel te doen in sake de plaats van vestiging; zooals u bekend s zag ik bij mijn aankomst in Poerworedjo aarvan af. Ik oordeelde het beter, eerst een oorloopige woonplaats te zoeken om van daarit als eerste werk de dessa's van het Friesche endingsterrein, waar. Christenen waren, in e gaan.

Ik wist toen nog niet van het besluit om nze helpers niet meer te ontvangen. Nu-dit enomen is, acht ik het wenschelijk ook de ewijzigde plannen niet dadelijk uit te voeren. k wil mij liefst niet opdringen aan menschen, ie van de Geref. Zending niet gediend zijn, och het gevaar loopen bij de eerste kennisaking afgestooten te worden. Het is boven ien van het grootste belang, dat zich buiten adrach om zelfstandige kringen van Christeen vormen. Onder den zegen des Heeren wil k daarvoor allereerst mijn krachten wijden te eboemen, Karang Anjar en Gombang. Evenel zal ik tegelijkertijd trachten mel^Sadrachs ringen in aanraking te komen, om zoo mogejk aldaar ingang te vinden. Op welke wijze it geschieden moet, kan ik u moeilijk vooruit eggen, omdat dit geheel afhangt van de om standigheden.

Hing, naar wij (gij zoowel als ik) meenden e definitieve keuze van een Zendingsterrein auw samen met de Sadrachs-quaestie, nu is it m. i. niet zoozeer meer het geval. Het zou iet verstandig zijn nu de definitieve keuze af laten hangen van de vraag, of er op den uur nog zijdelingsche invloed uit te oefenen op Sadrachs kringen. Of ik dan reeds een oorstel te de^er zake wensch te doen?

Zooals ik u de vorige week schreef is ééne fdeeling, 't zij de afd. Wonosobo, 't zij de fd. Keboemen, Karang Anjar als arbeidsveld oor één, ja, voor twee Dienaren des Woords root genoeg.

Toch zou het niet goed zijn van één van eze beide afdeelingen afstand te doen, voordat ndere Kerken dan Amsterdam, Rotterdam, trecht en Heeg den Zendingsarbeid op Miden-Java ter hand nemen. Geschiedt de definieve keuze eerder, dan wordt zulk een prijsegeven afdeeling feitelijk afgesneden van het endingsterrein der Geref. Kerken, gelijk reeds geval is met Tegal en Pekal’ongan.

En dit acht ik gevaarlijk.

Wanneer Gij evenwel spoedig een definitieve euze moet doen zou ik u, naar 't licht dat ik deze zaak bezit, ongetwijfeld adviseeren de fdeeling Keboemen, Karang Anjar definitief te anvaarden.

Waarom ?

Niet, omdat Wonosobo geen allergeschiktste plaats van vestiging is voor een missionair predikant. Wanneer er meer Dienaren des Woords worden uitgezonden en Banjoemas, Zuid-Bagelen en Ojacja zijn eenigszins .bezet, dan is Wonosobo zoowel om zijn ligging als om 't klimaat de aangewezen plaats. Maar op 't oogenblik geloof ik niet, dat de tijd voor Friesland reeds gekomen is iemand daarheen te zenden.

Om de volgende reden:

1. De communicatie tusschen de afd. Wonosobo en de plaatsen op Midden-Java, waar de arbeiders waren, die gezonden zijn door de Geref. Kerken, is zeer moeilijk. Het zuiden van Bagelen daarentegen wordt in zijn gansche lengte doorsneden van de hoofdlijn op Java (Batavia Soerabaya). Hoe minder Dienaren alhier arbei den, hoe grooter de behoefte is, dat die weinigen ten minste gemeenschap met elkander kunnen hebben.

2. De afdeeling Wonosobo is veel minder talrijk en veel moeilijker te bereiken dan de afd. Keboemen, omdat de eerste geheel bestaat uit bergland.

3. In het zuiden van Bagelen, vooral in de afdeeUng Keboemen, zijn de Javanen veel vromer Islamraers dan in 't Noorden, 't Zuiden is een van de hoofdbolwerken van het Mohamedanisme op Java.

4. In de afdeeling Keboemen zijn ten minste enkele Christenen, die buiten den invloed van Sadrach staan; in 't Noorden worden ze tevergeefs gezocht. De keuze van Wonosobo zou gelijk staan met een prijsgeven van het kleine begin, dat in Karang Anjar en Gombang ontstaan is.

5. Eindelijk zijn aan de keuze van Wonosobo groote financieele bezwaren verbonden, die Friesland thans nog moeilijk zou kunnen dragen. Toen Ds. Adriaanse en ik er waren was er geen huis te huur. Bouwen is in 't Noorden ontzaglijk kostbaar.

Om al deze redenen stel ik voor om, mocht gij voor een spoedige keuze geplaatst worden, de afd. Keboemen, Karang Anjar definitief te aanvaarden, en aan anderen over te laten de bearbeiding van de afd. Wonosobo benevens de districten van de afd. Poerworedjo, die Utrecht niet aanvaardde.

In de afdeeling Keboemen, Karang Anjar is het stadje Keboemen verreweg de geschiktste plaats om zich voorloopig tef»> vestigen. Het ligt in het midden der afdeeling van de hoofdlijn an Java, staat bekend als gezond en heeft ver bindingswegen met de gansche afdeeling.

Ziedaar de voornaamste redenen, waarom ik n Keboemen .een huis huurde en daar den arbeid begon.

Toch geloof ik, dat, al keurt gij dit goed, het ltoos zaak is zooveel mogelijk den weg open te aten, dat de missionaire predikant zich later aat vestigen op een andere plaats.

’t Zij de arbeid in Keboemen slaagt, 't zij de ibeid hier vergeefsch is, in beide gevallen cht ik het denkbaar, dat ik u later adviseer een andere woonplaats voor uwen dienaar te zoeken. Niet licht zal ik Friesland aanraden aste goederen te verwerven op Java, tenzij t hoogst noodzakelijk is, zooals bijvoorbeeld et geval kan zijn met een hospitaal of dergelijke.

Ik wil hier nu niet verder over uitweiden, mdat Friesland nog pas aan 't begin staat, aar na hetgeen ik op Midden-Java heb geien is het mijn vaste overtuiging, dat het eter is: zoo weinig mogelijk te bouwen of te koopen.

Reeds heb ik u medegedeeld, dat mijn arbeid n Keboemen aanving met behulp van den heler, dien Ds. Adriaanse vormde.

Des Zaterdagsavonds en des Zondagsmorens gaat hij voor in Karang Anjar, des Zonagsmiddags en des Zondagsavonds in Gomang en behandelt onderwerpen die wij vooruit amen bespraken. Bovendien houdt hij in de eek Catechisatie voor de enkele Javanen in eboemen, die dit begeeren.

Aanstaande week komt de "helper van Br. cheurer, die in 't hospitaal werkzaam was en ij van dienst kan zijn bij de uitdeeling van edicijnen. Ik hoop hem te vormen tot helper, ie des Zondags zal kunnen voorgaan.

Bovendien verzoek ik u mij toe te staan een elper-onderwijzer, dien Br.' Zuidema mij wil fstaan, aan mij te verbinden. Deze kon dan en school openen en daarmee den weg banen m de kinderen onder de beademing van het vangelie te brengen.

Deze drie helpers wil ik dan zoover trachten e brengen, dat zij later alle als onderwijzer n als voorganger kunnen geplaatst worden in en desa.

Eindelijk nog een vraag, n.l. om mij gelegeneid te geven 2 leerlingen van de Keucheniuschool verder op te leiden tot helpers (onderijzers voorgangers) om langzamerhand den ring van werkzaamheid te kunnen uitbreiden. ij komen der Zending voorloopig alleen in oover ten laste, dat zij kost en verwarming oodig hebben (p.m. j 3 per maand per persoon).

Aan deze 3 helpers en 2 aspirant-helpers ben k dan van plan geregeld onderwijs te geven n: Exegese, Dogmatiek, Kerkgeschiedenis en ollandsch. Ook Hollandsch moeten ze m. i. eeren voor hun algemeene ontwikkeling en om oor hen allerlei bronnen te kunnen openen, ie zij zoo noode missen. Dat 't volstrekt niet nmogelijk is den Javaan met vrucht Hollandsch e onderwijzen, blijkt uit de Doktër-Djawa inlandsche dokters) school te Batavia, waar 't nderwijs in 't Hollandsch goede vruchten draagt.

Ds. Adriaanse heeft aan zijn helpers deze akken reeds onderwezen. Wat van dat onderijs op schrift is gebracht, kunnen mijn a.s. erlingen gebruiken. Omgekeerd kunnen de elpers van Br. A. op dezelfde wijze gebruik aken van 't onderwijs, dat ik geef.

Wij willen dit alles dan ook regelen in overleg et elkander.

Met het oog op de oprichting van een lagere chool voor Javanen en zoo mogelijk ook voor hineezen, huurde ik in de Kampong (de inlandche wijk van de stad) een huis voor ƒ 8 per aand ; natuurlijk behoudens uwe toestemming.

Dit huis kan bewoond worden door twee etrouwde helpers en tevens ingericht worden oor school en voor de Koempoellan des ondags. enoeg. Het biedt daartoe voorloopig ruimte genoeg.

Het is er mij namelijk om te doen, de Koemoellan des Zondags niet aan mijn huis te ebben, omdat de schuchtere Javaan zulk een uropeesch huis alleen maar durft naderen om en bevel te ontvangen of om een verzoek tot mand te richten. Hij gevoelt er zich niet op ijn gemak. Ik ben er van overtuigd, dat de d v laats van samenkomst midden onder 't volk ijn moet en dat de Javaan er '.onder vrees t oet kunnen komen, 't Ligt ook in den aard g er zaak, dat het beter is den Javaan het t t W n h v m m Evangelie te brengen in zijn eigen wijk, dan 't hem te laten halen van een plaats, waar hij zich niet thuis gevoelt. Deze wijze van arbeiden geeft ook veel meer gelegenheid om onmiddellijk met het Javaansche leven in aanraking te komen.

Wanneer gij mij toestaat op de bovenaangeduide wijze aan te vangen (en ik twijfel niet, of gij zult u met mij verblijden, dat ik in staat gesteld werd om zoo te beginnen) is althans in beginsel aanwezig, wat gij begeert: de prediking des Evangelies bijgestaan door de hulpdiensten : School en medische hulp.

Maar dit alles is dan nog zeer gebrekkig. Zal Friesland met kracht arbeiden, dan zal het nog moeten zenden een tweeden Dienaar des Woords, een onderwijzer en een dokter. Dat moet het ideaal zijn, 'dat nagejaagd wordt. Tenzij Friesland in overleg treedt met de Deputaten der Keucheniusschool om den Schooldienst in te richten in verband met andere Kerken, en met de Kerk van Amsterdam om de Medische Zending gezamenlijk met haar te drijven.

Het zij geheel aan uwe wijsheid overgelaten hoe gij dit doel wilt trachten te bereiken. Ik vestig er alleen uwe aandacSt op, opdat gij een weg zoekt om den Dienst des Woords en der Sacramenten te doen steunen door opleixJing van helpers en 't verkenen van medische hulp.

Nog eens: ik verzoek u dringend mij op bovengenoemde wijze te laten aanvangen. En waaraan ik vooral behoefte gevoel, is, dat gij voortdurend uwen arbeid en uwe arbeiders op Midden-Java gedenkt in den gebede, gelijk ik weet dat gij doet. Wat baat het schoonste begin, indien de Heere den arbeid niet zegent? Ons gemeenschappelijk gebed klimme daarom voortdurend tot Hem op!

Nu nog eene zaak, waarin ik uw advies begeer, benevens enkele mededeelingen. Gij zult met mij wenschen, dat het weldra zoover komt, dat ik gebruik zal moeten maken van Liturgische formulieren bij den Doop, het Avondmaal, het Huwelijk enz. Nu zijn de formulieren, gelijk ze in Holland in de Geref. Kerken gebruikt worden, niet berekend op de toestanden op Midden-Java en dus voor ons niet geschikt om ze zoo te gebruiken. Br. Adriaanse heeft ze dan ook, onder goedkeuringvan zijn Kerkeraad, gewijzigd. Vindt gij het goed, dat ik zoo spoedig mogelijk, in overleg met Ds. Adriaanse en straks met Ds. Zwaan, een concept van deze Liturgische Formulieren maak, zooals wij meenen dat ze voor den Javaan geschikt zijn, om dit concept dan aan uw oordeel te laten onderwerpen? Tot op den tijd, dat ik uw oordeel gehoord heb, wilde ik mij dan, zoo noodig, bedienen van de concepten van Br. A. Misschien is het goed, dat gij daarbij de vraag onder de oogen ziet, of de gedoopte volwassen Christenen het Avondmaal moeten gebrniken, voordat het gekomen is tot de institueering van een Kerk óf dat zij moeten wachten tot op de plaats hunner inwoning een Kerkeraad is opgetreden.

De eerste mededeehng, die ik heb te doen, is, dat ik de vrijheid heb genomen om zelf aan te vragen de toelating volgens Art. 123 van het Nederl.-Ind. Regeerings-reglement.

Zoo dikwijls ik met regeeringspersonen in aanraking kwam, werd mij de raad gegeven zelf die toelating aan te vragen. Ik heb evenwel zoolang mogelijk gewacht. Nu in Keboemen zijnde, kan ik het moeilijk langer laten. Men heeft mij daarbij verzekerd, dat het niets hinderde, al werd het door u ook aangevraagd. Gedachtig aan de discussie op de laatste Prov. Synode van Friesland, die ik bijwoonde (over de verhouding van de Overheid) meende ik verplicht te zijn zoo te handelen, om te voorkom, en, dat men niet begon paet mij te wantrouwen. Bovendien is het veel gemakkelijker hier in Indië de aanvrage te doen.

De tweede mededeeling betreft mijn attestatie.' Gelijk gij misschien weet heb ik die gezonden naar de Geref. Kerk te Batavia, omdat dit de naastbijgelegene Geref. Kerk is en zij dus 't best toezicht kan oefenen op belijdenis en wandel van mij en mijn huisgezin.

Ik heb hierin gehandeld naar den regel, die in de Geref. Kerken van Nederland gebruikelijk is en die nog aanbevolen is op de laatst gehouden generale Synode te Groningen.

Ik zou u dit niet schrijven, indien de vraag niet geopperd was (door Dr. L. Wagenaar in de Zuider-Kerkbode) of deze handelwijze wel uist was met het oog op het toezicht, dat Heeg over zijn Dienaren heeft te houden. Het komt mij evenwel voor, dat de zaak op deze wijze zeer eenvoudig en zuiver is. De Geref. Kerk van Heeg houdt onmiddellijk toezicht over en Zendingsarbeid op Midden-Java. Over de belijdenis en den wandel van den Dienaar, ien zij uitzendt, houdt zij opzicht door middel van de Kerk te Batavia, met wie zij in corespondentie staat. Het zou toch absurd zijn ij lid te doen zijn van de Geref. Kerk van Heeg.

Dit schrijven is niet een holle phrase, aar zakelijk, en toont dat een practische eest Ds. Bakker leidt.

Of de broeders nu reeds in staat zijn ormulieren vast te stellen, wagen we te etwijfelen; toch heeft men reeds onmidellijk een leiddraad noodig; en daarvoor ijn o. i. de concepten aanbevelenswaardig, its ze nog geen definitief karakter erlangen.

Het slot van den brief alleen is zonderling.

„Het zou toch absurd zijn mij lid te oen zijn van de kerk van Heeg.”

En Ds. Bakker is dienaar des Woords bij ie kerk.

Hoe rijmt dit?

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 17 februari 1901

De Heraut | 4 Pagina's

Zending.

Bekijk de hele uitgave van zondag 17 februari 1901

De Heraut | 4 Pagina's