Vernieuwde waarschuwing.

Amsterdam, 15 Maart 1901.

Sinds jaren is er onzerzijds op aangedrongen, om de „kerkelijke quaestie" op te lossen, eer het te laat was.

Ons standpunt daarbij was dit, dat vroeg of laat deze quaestie van radicale zijde toch zou worden aangevat, en dan tot oplossing zou komen in eenen voor alle kerken min gewenschten weg. Op grond waarvan het ons geraden scheen, dat alle kerken zelve medewerkten, om, eer het zoover kwam, dat probleem op te lossen op een wijze die met de waardigheid en de historische rechten der kerken strookte.

In dien zin heeft dan ook het antirevolutionaire program van beginselen zich uitgesproken in zijn artikel 20, dat aldus luidt:

Zij verklaart dat noch voor het rijk in Europa, noch voor de Indien, door de overheid eene staatskerk van wat vorm of naam ook, mag worden in stand gehouden of ingevoerd; dat het den staat niet toekomt, zich met de inwendige aangelegenheden der kerkgenootschappen in te laten; en dat, ter bevordering van een meer dan dusgenaamde scheiding tusschen staat en kerk, de verplichting, uit art. 168 der grondwet voor de overheid voortvloeiende, na uitbetaling aan de rechthebbenden van het rechtens verschuldigde, dient te worden opgeheven.

Haar eerste vrucht droeg dit artikel in de Commissie der Grondwetsherziening, waarin de heeren De Geer en De Savornin Lohman eenerzijds, en de heer Beelaerts van Blokland anderzijds een nota over dit vraagstuk indienden; de eerste strekkende, om bij de afrekening alleen datgene in kapitaal uit te keeren, wat naar historisch recht verschuldigd zou blijken; de tweede eischende, dat de bestaande tractementen en emolumenten als grondslag van berekening zouden worden genomen; maar beide hierin overeenkomende, dat ze rieden de zaak af te doen.

Sinds rustte dit vraagstuk.

Grondwetsherziening is hier noodig, en Grondwetsherziening is niet mogelijk, tenzij twee derden der Staten-Generaal er zich bij eindstemming voor verklaren.

Daar nu de Liberalen dit vraagstuk van de baan schoven, de Roomschen het uit hun program weglieten, en velen ook in de Hervormde kerk zich er tegen verzetten, was het duidelijk, dat het niets gaf, of een kleine minderheid er al voor pleitte. Iets waar bij kwam, dat met meer nadruk nog dan vroeger, niet van de zijde der kerken, maar in rechten, de vraag opdook, of op goede rechtsgronden zou zijn uit te maken, aan welk rechtssubject de uitbetaling zou moeten geschieden.

We geven dan ook toe, dat het antwoord op deze vraag uiterst ingewikkeld is; iets waarbij komt, dat de Gereformeerde kerken er beslist de voorkeur aan geven, niets ten deze te ontvangen.

Thans echter, nu men van socialistische en radicale zijde op den ouden eisch terugkomt, treedt de zaak een nieu, w stadium in, en herneemt onze vroegere waarschuwing haar kracht, die we steeds tot alle kerken gericht hebben, om het goede getij niet te laten verloopen, nu nog een gunstige oplossing te verkrijgen zou zijn.

We leven snel, en te laat zou men het zich berouwen, zoo aan de kerken ten slotte een oplossing werd opgedrongen, die wezenlijke rechten miskende.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen