Uit de Pers.

(Slot)

Een Indo-stem uit Indië :

En wat zouden de gevolgen kunnen wezen van het losmaken der zilveren koorden van die kerkgenootschappen ?

De menschen die werkelijk uit overtuiging behoefte aan godsdienstig gemeenschap hebben, zullen zich van zelf wel aaneensluiten. Men wijde zijn aandacht maar even aan de Gereformeerden en andere godsdienstige vereenigingen, die geene gelden van de Regeering genieten.

Batavia en Soerabaia bezitten een Gereformeerde Kerk met haar eigen (niet van de gouvernementskerk geleende) dominee. Te Keboemen, Poerworedjo en Djocja zijn eveneens Gereformeerde missionaire predikanten voor de Javanen en de Europeanen gezonden Te Modjowarna en Djocja zijn zendingshospitalen, waarbij meer dan één zendeling-arts en Europeesche verpleegsters werk zaara, verrezen door particuliere krachten, zonder Staatshulp. Dan nog heeft men verscheidene zendingsvereenigingen door den geheelen archipel, die grootendeels niet uit de Staatsruif in het leven worden gehouden, maar waarbij veel geestelijk leven en toewijding te constateeren valt.

Wat echter zien wij bij kerkgenootschappen die door de Regeering gesteund worden ? — Slaan wij het oog op de Protestantsche kerken in Ned.-Indië. Hiervan schrijft Dr. A. Kuyper Sr. in zijn werk ))Ons Program" als volgt:

»De Protestanten daarentegen zijn zich zelf in hun kerkinrichting een hinder; indien ze gelooven, een ergernis; en voor wat buiten is tot een aanfluiting.

Ze vormen toch het ongerijmde en onbestaanbare van een algemeen-Protestantsche-Staatskerk ; met gemeenten die onvrij, geestelijk verarmd en ver loopen zijn; onder leeraars, die, van buiten door rijksbenoeming ingebracht, schier allen zonder geloof of belijden, met hun eigen figuur verlegen staan; en boven en behalve door dezen drievoudigen jammer, nog droever schier door het onloochenbaar feit te schande gemaakt, dat de Europeesche Christenheid onder hen, van alle hooger belijden af; indien niet maar ook aan dieper, heiliger levensernst gespeend; is.

Reeds lang had men op Plein en Buitenzorg dan ook behoor en in te zien, dat dit niet langer geduld kon of mocht. En de_ moeilijkheid, dat men aan de bestaande regeling zich bilateraal gebonden had, mag geen oogenblik als verontschuldiging aangevoerd door de volslagen ontsteltenis van een veerkracht, die slechts even had behoeven op te waken, om een zoo ontzenuwd lichaam als het Indische kerkbestuur tot het handelen naar heiliger richtsnoer te bewegen.

Het dient er toe te komen, dat deze onbestaan bare en zoo geestelijk als staatsrechtelijk geoor deelde Staatskerk door verdwijning ophoude d^ eere van den Christus in onze Koloniën te omsluieren. Toekomen dat de Gereformeerde gemeenten haar confessioneel en presbyteriaal karakter herwinnen. Er toe komen, dat elk gemeentelijk kader, dat geen stof heeft en dus levensvatbaarheid mist, eenvotidig' vervatte, om elders te herleven in zendingsstations, die om uitzetting tot b. v. honderd leden, terstond in het kerkelijk kader dienden over te gaan"

En dat alles is maar al te waar. Doch genoeg. Laat mij ten slotte hier nog even een en ander aanhalen uit «Scheiding van kerk en Staat' van Si Anoe, die m. i. met deze woorden ^van Dr. Kuyper 't ook eens is.

Blijkt dan zulk een gemeente geen levensvatbaarheid te bezitten, bestaat er niet genoeg toe wijding en offervaardigheid welnu, dan zal zij ontbonden worden, maar de werkelijk godsdienstige personen uit haar midden zullen, óf zich zelven en hunne gezinnen weten te stichten (onze Transvaalsche stamgenooten geven daar het voorbeeld van) of zij zullen andere godsdienstige kringen opzoeken, waarbij zij zich kunnen aansluiten

De tijd is rijp voor deze zaak. Rome zal wel zorgen voor de belangen van haar eeredienst, zij heeft de aalmoes van den staat niet noodig. En voor de Protestanten en de Israëlieten die het noodig achten onderling zich te vereenigen ter godsvereering, zijn waarlijk de gelden van den Staat ook niet noodig.

»Het moet verwondering baren", zegt Si-Anoe verder, »dat onder alle opeenvolgende liberale ministeries nog niet één den moed heeft gehad het beginsel der scheiding van kerk en staat vol ledig toe te passen. Maar eenmaal zal het zegevieren, welke struikelblokken het ook door sleur en eigenbelang in den weg worden gelegd. En de Staat zal dan de vrijgekomen gelden tot recht vaardiger doeleinden kunnen aa? iwenden '

Herhaaldelijk zijn in den Oost stemmen als deze opgegaan, dat het gouvernement de patroon is van een deel der hier heerschende religies en dat men dankbaar zou zijn voor eene scheiding van Kerk en Staat, daarmede niet bedoelende dat beide kringen van het leven van elkander onttrokken moeten worden, dit ware een vergrijp aan deordinantiën Gods, maar wèl beide souverein te doen zijn, ieder in den eigenen kring.

Helaas deze stemmen sterven weg zonder antwoord te vinden!

Misschien zal ditmaal deze stem bij het nieuwe Kabinet niet meer zijn als die van een roepende in de woestijn, maar dan ook niet geschroomd tot een voorstel over te gaan om opheffing van de post y> Eerediensf' uit de Indische Begrooting; hoe eer der des te beter het is voor de tegemoetkoming in de stoffelijke belangen van de Indische bevolking.

Midden Java.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen