Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Eeredienst.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Eeredienst.

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

TWEEDE REEKS.

VII.

Tegen het verbinden van den Kinderdoop aan de tegenwoordigheid der moeder, gaat verzet uit, indien het strekt om den Doop noodeloos uit te stellen, of ook om de Verbondsgedachte, die zich in de eerste plaats aan den Vader hecht, bij de bediening van den Doop teloor te doen gaan.

Niet het sentiment, Gods Woord stelt hier regel, en die regel gedoogt zoo min het straffeloos ongedoopt laten wegsterven van zoo honderden kinderen, als het verlagen van den vader tot een overtollige figuur, niettegenstaande naar hem de afstamming rekent, en alzoo de natuurband van het genadeverbond.

Dat bij dit verzet enkelen het spoor d bijster raakten, en een actie tegen de moeder gingen drijven, als ware het opkomen van de moeder ten Doop een soort Doopsbederf, moet worden betreurd. Aldus eert men de rechte beginselen niet, maar ondermijnt ze. Mits nu maar de sentimentsvrienden, die het voor de moeder opnemen, hunnerzijds niet vergeten, hoe het sentiment, door de moeder voor den vader geheel ia de plaats te schuiven, zich aan onze belijdenis vergreep, en hierdoor vanzelf deze overdrijving uitlokte.

De bediening van den Doop is aan geen dag gebonden. De besnijdenis, die Oud-Testamentisch termijn bepaalde, verschoof het Sacrament acht dagen, waaruit valt af te leiden, dat de juiste termijn van den Doop tusschen de zes en de dertien dagen zal liggen.

Is nu bij voorspoedige kraam demoeder, zonder zich te wagen, tot opgaan naar Gods huis, binnen zulk een termijn, in staat, hoeveel pleit er dan niet voor, om haar de vreugde te gunnen van bij de Doopsbediening van haar kindeke tegenwoordig te zijn. Alleen maar, sterkt ze niet zoo spoedig aan, dan mag ze niet zoozeer in moederliefde te kort schieten, dat ze liever haar kind blootstelt aan het gevaar van ongedoopt te sterven, dan zichzelven deze vreugde te ontzeggen.

Wie de beteekenis van den Doop vaten haar kindeke liefheeft, doet dit dan ook niet. Met v/at goeden wil is alle moeilijkheid te dezen opzichte daarom zeer wel te boven te komen. Geen dwang, drang alleen lost hier alle moeilijkheid op. De kerkeraad lelde, maar heersche niet. En het instrument om ten deze goede orde te herstellen, worde gezocht in degelijke prediking, die den Doop recht zet, en het sentiment, zonder het te verachten, terugdringt binnen zijn wettig perk.

Noodig is de tegenwoordigheid van de moeder stellig niet, doch mits aan den vader de plaats blijve, die het Verbond hem aanwijst, en het sentiment het sacrament niet ontziele, is ze niet ongewenscht. Niet ongewenscht, om de vreugde die het haar zelve schenkt. Niet ongewenscht voor den vader, die in zulke oogenblikken de vrouw zijner liefde gaarne bij zich ziet. Niet ongewenscht ook om den indruk van het heilige, dien h.t op de moeder kan achterlaten, Toch is men hiertoe alleen dan gerechtigd, zoo men inziet dat de tegenwoordigheid der moeder in geen enkel opzicht een essentieel deel der Bediening is, en dat nooit om de moeder de eere van het sacra^ ment door noode'.oos uitstel mag ver zaakt, noch de vader teruggedrongen. Niet de moeder, de vader vertegenwoordigt de Verbondsidée, en de moeder doet dit dan alleen, als de vader óf ongeloovig, óf verhinderd is. Doch dan doet zij het plaatsbekleedend, niet uit zichzelve.

Het beantwoorden der Doopsvragen komt ten principale voor rekening van den vader, als het hoofd van het gezin, maar niets belet, dat de moeder er mede instemme Doch mits die onderscheiding blijve, zou elk verzet tegen het medebeantwoorden van de vragen door de moeder stellig met de Christelijke opvatting van het huwelijk in strijd zijn.

Laat men ook ten deze elkander geen juk opleggen, maar in liefde stichten en op bouwen, en keere men voorshands alleen zijn verzet tegen de valschelijk ingeslopen gewoonte om den Heiligen Doop als regel tot drie, vier en meer weken na de geboorte uit te stellen.

Daarin is bij hem, die j]onderricht is, de verachting van het Sacrament openbaar, Ook in zulk geval echter overtuige men en heersche als Kerkeraad niet. Mits de Kerkeraad door prediking en huisbezoek den rechten regel inprente, komt de zonde der Sacramentsverachting niet voor zijn rekening, maar voor rekening van den vader, die ze begaat of gedoogt.

De geheel andere vraag, wanneer de Doop moet bediend worden, is niet voor alle kerk op eender wijs te beantwoorden. De grootte der gemeente maakt hier zoo.machtig verschil.

In een kleine kerk, waar eens of tweemaal in de maand een Doop voorkomt, kan men zich zoo geheel voegen naar den wensch van den vader. Als vaste regel aan te nemen, dat de Doop altoos in de namiddaggodsdienstoefening zal plaats hebben, of anders des avonds, heeft daar geen reden.

Vooral sinds de namiddagbeurten in veel kerken doodbloedden gaf het zelfs den schijn, alsof men de Doop verschoof naar een minder bezette beurt; gevolg waarvan geweest is, dat tal van personen in jaren geenDoopsbediening bijwoonden.

De morgen-godsdienstoefening geldt als regel voor het sacrament van het Avondmaal, en er is geen enkele gegronde reden, waarom ook het sacrament van den Doop niet des morgens bediend zou worden. De bediening des avonds heeft veel tegen zich, en alleen de al te drukke opkomst in de morgen-godsdienstoefening kan het gebruik om des avonds te doopen, rechtvaardigen. Men heeft voor den Doop zekere plaatsruimte noodig, en waa; r die ontbreekt komt de bediening niet tot haar recht.

Vandaar, dat men in groote kerken zich wel genoodzaakt zag den morgendienst niet voor den Doop aan te wij: ^en, en zich te bepalen tot de middag-'of avonddiensten.

Wel heeft men ook beproefd, afzonderlijke diensten uitsluitend voor den Doop te bestemmen, vooral in Kerken, waar soms twintig en meer kinderen tegelijkertijd voor den l3oop werden aangeboden, maar deze wijze van doen vond toch in Gereformeerde kerken geen ingang.

Het hoofdbezwaar, dat hiertegen werdl n angevoerd, was, dat in zulk een dienst eest uitsluitend de Doopouders met familie n vrienden opkwamen en de gemeente niet verscheen

Als bezwaar is ook wel aangevoerd, dat e Doop het zegel op het Woord zet, en alzoo niet anders mocht bediend worden dan na de prediking des Woords; doch dit berustte blijkbaar op misverstand. Wie, gelijk in de Grieksche en Roomsche kerken, en soms ook bij de Lutherschen, een kind doopt 'zonder dat er eenige openbaring des Woords bij is, maakt zeer zeker het sacrament te los van het Woord. Doch zoo was het door hen die voor afzonderlijke Doopsdiensten ijverden, nooit bedoeld. Wie dit deden, bedoelden dat er steeds aan de Doopsbedieningeenkerkelijke toespraak, kort of lang, zou voorafgaan. En gaat het alzoo toe, dan is er geen enkele reden te bedenken, waarom op die wijs de band tusschen Woord en Sacrament niet geöerd zou blijven.

Reeds de lezing van het formulier voor den Doop geeft een keurige en aangrijpende uiteenzetting van alle hoofdwaarheden des geloofs; en waar dit formulier niet afgeraffeld, maar langzaam en plechtig uitgesproken wordt, kan niemand zeggen dat geen prediking des Woords plaats grijpt. Die prediking is zelfs schoon en plechtig, en met de gebeden, vormt dat formulier een hoogst leerrijke, diep opgevatte en zuiver beleden uiteenzetting der waarheid. Een predicatie, die wel niet breed en uitvoerig, maar in haar soort een juweel is.

Ook bij het Avondmaal heeft men al meer ingezien, dat het volstrekt niet noodzakelijk is, een breed uitgewerkte rede aan de bediening van het .Sacrament te laten voorafgaan; en vooral zoo te voorzien is, dat heel een reeks van tafels zal te bedienen zijn, heeft men niet zelden ook bij dit Sacrament met het enkele formulier volstaan. Iets wat zich uitnemend wel verdedigen laat, en waar veel voor pleit. En kan dit bij het Sacrament van het Avondmaal, waarom zou het dan niet evengoed kunnen bij het Sacrament van den Doop?

Neen, de bedenking tegen afzonderlijke doopbeurten ligt in het gevaar, dat de Doop aldus buiten de gemeente zal omgaan, en verlaagd zal worden tot een plechtigheid onder de familie. Zooals bij huwelijks sluiting de plechtigheid meer een familiekarakter draagt, zoo zou het dan ook bij den Doop worden, en daartegen moest worden gewaakt. Dat mag hier niet. De Doop moet in het midden van de vergadering der geloovijjen worden bediend. Het geldt hier het Verbond, en het Verbond kan en mag van de Gemeente niet worden losgemaakt.

Doch is het uit dien hoofde gewenscht, den Doop in die samenkomsten der gemeente te bedienen, waarin de gemeente in menigte opkomt, hieruit volgt even zoo, dat de Dienaar, die de vergadering leidt, rekening heeft te houden met wat hem wacht. Weet hij vooruit, dat er een breede doopsbediening volgt op de prediking, dan mag hij, zal de bediening van den Doop niet in overhaasting toegaan, zijn prediking niet te breed opvatten.

Duurt toch eerst de prediking over den normalen tijd, en merkt de gemeente dat er dan nog doopen volgt, dan overvalt velen die naar huis moeten, een gevoel van teleur stelling, dat ze nog niet weg kunnen, en enkelen loopen zelfs weg. Dit nu mag niet, En doet dan de Dienaar, om zijn gehoor niet te lang op te houden, dan zijn best, om den Doop zoo vlug mogelijk te bedie^ nen, dan heeft er niets minder dan ontheiliging van het Sacrament plaats.

Met het oog op de Doopsbediening die volgt, moet de predicatie kort worden gehouden, zóó, dat er overvloedige ruimte van tijd voor een rustige en kalme bediening overblijft. Alle overhaasting schaadt in het heilige. Haast is echt aardsch. Haast is in de hemelsche heerlijkheid een gansch onbekende factor.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 8 juni 1902

De Heraut | 6 Pagina's

Eeredienst.

Bekijk de hele uitgave van zondag 8 juni 1902

De Heraut | 6 Pagina's