Het beding:

Van verschillende zijden vraagt men ons of de Generale Synode het Concept-contract wel mag aannemen, waar de Ned. Geref. kerken bij de vereeniging met de Chr. Geref. kerken in 1892 het beding hebben toegestemd, dat de kerken een eigen opleidingsschool hebben zullen.

Zelfs ging men nog verder, en waar wij klaagden, dat verschillende broeders het fundament der vereeniging aantastten door aan te dringen, dat de Generale Synode het verband met de Vrije Universiteit verbreken zou, daar doet men ons de vraag, of het dan niet evenzeer ontrouw is onzerzijds, wanneer wij, tegen het in 1892 gemaakte accoord in, ijveren voor een samensmelting van de Theologische School met de Theologische Faculteit der Vrije Universiteit.

Ons antwoord hierop kan even als oprecht worden gegeven.

De Heraut heeft nooit tegen het in 1892 gemaakte beding eenige actie in het leven geroepen. Naar onze overtuiging is dit beding een zedelijke band voor de Kerken, zoolang niet de groote meerderheid der Kerken van oordeel is veranderd. Een voorstel om de Theologische School op te heffen en de Theologische faculteit als eenige opleidingsschool te laten dienst doen, zou door ons zeer beslist worden bestreden, als ontrouw aan het gemaakte accoord. Op dit punt kunnen de bezwaarde broederen dus volkomen gerust zijn. Zoolang niet de overgroote meerderheid der Kerken van overtuiging veranderd is, mag aan het beding niet getornd worden. Juist daarom oordeelden wij, dat een principieele oplossing, waarbij of de Theologische faculteit èf de Theologische School wordt opgeheven, thans onmogelijk is.

Maar even vast als naar onze overtuiging, het accoord, in 1892 gesloten, de conscientie bindt, even zeker is het, dat na 1892 een besliste verandering bij de Kerken heeft plaats gevonden. Een verandering, die niet hierin bestaat, dat alle Kerken voor de uni versitaire of de seminaristische opleiding gewonnen zijn, maar daarin, dat men algemeen naar eenheid van opleiding verlangt en de bestaande tweeheid voor den vrede en rust der Kerken bedenkelijk acht.

Op de Synode te Groningen is dat feit uitdrukkelijk geconstateerd. Het is dus geen subjectieve indruk van onze redactie, tnaar een officieele uitspraak der kerken zelve. En tot dusverre heeft - niemand deze uitspraak weersproken. Integendeel, schier alle Classen en Prov. Synoden hebben thans opnieuw den wensch naar eenheid van opleiding uitgesproken.

Als het dus vaststaat, dat eenerzijds de kerken over het vraagstuk: universitaire of seminaristische opleiding, gedeeld staan, en anderzijds toch eenheid van opleiding dringend noodig achten, dan is er slechts één uitweg: dat men de beide inrichtingen zoo saamvoegt, dat èn de Theol. faculteit èn de Theol. School behouden blijven, wat haar essentieele kenmerken aangaat.

Die poging is in het Concept-contract beproefd. Vooral wanneer het geamendeerd wprdt, zooals de meeste Provinciale Synodes het voorstellen, kan er geen twijfel over bestaan of de Theol. School blijft, zij het dan ook in anderen vorm, bestaan. De poging om de Theol. School op te heffen of op te doeken, ligt aan het Conceptcontract niet ten grondslag. De onderteekening van alle Curatoren en van twee hoogleeraren der Theol. School is het meest afdoende bewijs, dat naar hun overtuiging de Theol. School daarmee niet verdwijnt.

De voorstellers van het Concept-contract hebben dus geen oogenbük bedoeld het in 1892 gestelde beding te verbreken. Voor hen is dit beding nog steeds ten volle van kracht. En zeker zouden de voorstanders der Vrije Universiteit onder dit advies hun naam niet gezet hebben, wanneer zij niet door trouw aan het beding van 1892 verplicht waren, een zoo besHssend zeggenschap der Generale Synode over de saamgesmolten inrichting te erkennen. De bedoeling om ontrouw te zijn aan het gemaakte akkoord, mag dezen broederen dus niet ten laste worden gelegd.

Maar dit geven wij van harte toe, indien een belangrijk deel der Kerken trots deze goede bedoeling, in het voorgestelde concept een inbreuk ziet op het „beding", dan mag de Generale Synode het concept niet aannemen. Dit is steeds door ons op den voorgrond gesteld. Een aannemen van het Concept met een kleine meerderheid scheen ons daarom ongeoorloofd.

Daarom is het wellicht goed, dat op deze Generale Synode de vroegere Ned. Gereformeerden numeriek zeer zwak vertegenwoordigd zijn. Evenals te Dordt zullen van de 20 predikanten slechts vijf tot de vroegere Ned. Geref. Kerken behooren. Metterda: ad Hgt dus de beslissing over het Concept schier geheel in handen van de broeders, die in 1892 het beding hebben gesteld. En indien deze broeders op de Generale Synode het Concept-contract, zij het dan gewijzigd, aannemen, dan ligt daarin het meest afdoende bewijs, dat de voorgestelde practische oplossing niet in strijd is njet het vroeger gemaakte accoord.

Hoe men deze ernstige poging om met behoud van de beide beginselen tot practische eenheid te komen, op één lijn kan stellen met het drijven van sommige broederen om, het koste wat het wil, door de Generale Synode den band met de Vrije Universiteit te laten verbreken, zelfs al bleek de meerderheid der Kerken hier tegen, is ons een raadsel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen