Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Buiteuland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buiteuland.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Frankrijk. De strijd om de school. Het scherpe optreden van minister Combes tegen scholen, die geleid werden door niet erkende geestelijke orden, is te verklaren uit het feit, dat het onderwijs in Frankrijk van lieverlede geheel onafhankelijk van den Staat dreigde te worden. De liberalisten zagen het voor hunne oogen, dat de Roomsche kerk door middel van geestelijke orden op weg was, zich geheel van het onderwijs der jeugd in volksscholen meester te maken. Wel heeft men van liberalistische zijde getracht, daaraan een einde te maken, b.v., door in 1881 eene wet uit te vaardigen, volgens welke elk onderwijzereen Staats examen moest afgelegd hebben, en door die van 1886, waarbij bepaald werd, dat op Staatsscholen geen geestelijke broeders of zusters, maar alleen leeken-onderwijzers Les mochten geven. Maar ook al ontnam men aan de Roomsche scholen al hare privilegiën, dit had geen ander gevolg, dan dat de vrije Roomsche scholen als paddestoelen uit den grond verrezen. Bisschop Barnaud bewees in zijn onlangs verschenen boek, handelende over de geschiedenis der kerk van Frankrijk van 1800—1900, dat de Roomsche kerk ook door de school de eene overwinning voor en de andere na heeft behaald. Niettegenstaande de wet van 1881 nam het aantal Roomsche onderwijzers van 1881—1897 toe met ruim 4000, terwijl het aantal der onderwijzers en onderwijzeressen, die tot de eene of andere geestelijke orde behoorden, van 1886— 1897 met ongeveer 10.000 vermeerderde. Het getal leerlingen klom in den zelfden tijd van 907.246 tot i.477.3ro. Alleen in de jaren 1892— 1897 hebben de Staatsscholen 90.683 leerlingen verloren, en de vrije kerkelijke scholen 65 811 gewonnen. Het blijkt dan ook, dat de offervaardigheid van de vrije scholen groot is; immers offerde men daarvoor jaarlijks 56 millioen francs.

De bekende hoofdredacteur der Revue des deux Mondes, Brunetière, heeft een bond voor het vrije onderwijs opgericht onder de schoone leus: „Vrijheid voor ieder". Tot onze vreugde kunnen wij mededeelen, dat enkele protestanten van naam zich bij dien bond hebben aangeslo-. ten, o. a. de Wit en Guizot, Monod, enz. De Protestantsche pers en het Protestantsche volk volgt echter deze mannen niet. Aan de eene zijde is men bevreesd, dat wanneer eene clericale regeering aan het bewind komt, de vrijheid der niet-Roomschen te niet zal gedaan worden, en aan de andere zijde meent men, dat men de liberalistische staatslieden die in Frankrijk het roer in handen hebben, moet steunen in hun strijd tegen Rome. Wanneer men weet, dat het getal Protestanten in Frankrijk altijd door aan het afnemen is niettegenstaande het liberale régime, dat bijna onafgebroken van 1870 afgeheerscht heeft, dan kan men zich niet goed voorstellen hoe de Fransche Protestanten nog de verwachting kunnen koesteren, dat door scherpe resolutiën tegen de Roomsche kerk hunne zaak bevorderd zal worden. Toen Gambetta en Paul Berth hun wet op het leekenonderwijs doordreven, hebben de Fransche Gereformeerden, op enkele uitzonderingen na, hunne Gereformeerde scholen laten varen, meenende aldus een offer te brengen ten gunste van het vaderland. Het leekenonderwijs zou de macht van het clericalisme breken en aldus den weg openen ter prediking van het Evangelie, dacut men. Doch juist integendeel is de clericale actie steeds sterker geworden, en de Gereformeerden zijn verzwakt.

Er zijn verschillende dingen, die den Franschen van Gereformeerden oorsprong afkeer moesten inboezemen van het leekenonderwijs. Het geschiedde eenigen tijd geleien, dat een onderwijzer op de Staatsschool zijn leerlingen liet stemmen, of er al dan niet een God bestaat. Aan de andere zijde werd eene Protestantsche onderwijzeres gelast, hare leerlingen naar de mis te geleiden. Toen zij daarover klaagde bij den inspecteur van het onderwijs, ontving zij ten antwoord: ge moet buigen of breken.

Wij houden het er voor, dat de jongste gebeurtenissen in Frankrijk den weg banen tot een ommekeer in de binnenlandsche politiek. Het blijkt zeer duidelijk, dat het volk het vrije Roomsche onderwijs trots alle tegenwerking der overheid liefheeft, en wanneer de regeering daartegen blijft woeden, zal tenslotte de clericale reactie haar te sterk worden. De bladen hebben reeds gemeld, hoevele opstootjes en ernstige botsingen plaats gehad hebben bij gelegenheid van het sluiten van de scholen der congregatiën. Hadden mannen als de graaf de Mun, de abt Gayraud niet al hun invloed aangewend, om het volk tot bedaren te brengen, er zouden stroomen bloeds gevloeid zijn. Er heerschte bij een deel der clericalen de overtuiging, dat de beste petities door middel van hooivorken gedaan werden. Wanneer men daarentegen olie in het vuur had gegoten, zou b. v. in Bretagne ongetwijfeld een opstand uitgebroken zijn.

Daarom verblijdt het ons, dat een man als Brunetière het antirevolutionaire beginsel van vrijheid voor iedereen voorstaat. Mochten Frankrijks Protestanten zich om die leus steeds meer vereenigen!

N.-Amerika. De Hope over onze Gereformeerde Zending.

Wij vonden het volgende stuk in De Hope. Het handelt over de handelingen der jongste Generale Synode te Arnhem gehouden.

„Op Donderdag, 14 Aug., was de Zending aan de orde.

In het rapport van die vergadering komen vele dingen voor, die ons vreemd toeschijnen en vreemd in de ooren klinken.

De artikelen, die aangenomen werden, spreken zelve van — „de theorie der Zending naar gereformeerde beginselen."

Hier hebben wij dan zeker een stuk van die theorie.

Zeventien artikelen werden geaccepteerd, die wij niet allen kunnen afschrijven. Zij het genoeg te zeggen, dat zij de benoeming van zendelingen, de vraag van opleiding en examen, de hulpdiensten der zending (school en doctor), de opleiding van inlandsche helpers, en de samenwerking van sommige Kerken in het werk der Zending — raken.

Onze kritiek op het geheele plan is die, welke wij reeds vroeger gemaakt hebben.

Onbewust volgen de Nederlandsche broederen nog het oude spoor der Nederlandsche zending, i. e. dat van hef individualisme.

Vroeger waren het (en nog is dat zoo in de Nederlandsche Zendingsgenootschappen) personen, die de zending dreven; thans zijn het de Kerken. Maar de Kerk, i. e. de gemeente, kiest haar eigen terrein uit, zij roept den zendeling, zij onderhoudt hem alleen of met andere gemeenten saam, doch de Kerk als Kerk doet dit alles niet.

Nu is het, onzes inziens, de roeping aller geloovigensaam, d. w. z. van het zichtbare lichaam van Christus, van al de kerken, die als éen lichaam tegenover de wereld staan, — om de zending te drijven.

En wij meenen deze opvatting is de ware, althans het is de opvatting der zending van de Gereformeerde Kerkengroepen van Engeland, Schotland en Amerika.

Misschien zegt men aan de overzijde der wateren, dat hier het angeltje van het CoUegialisme zich verschuilt.

Ja, dat woord Collegialisme, is een dooddoener. Men vergete echter niet, dat de geopenbaarde Kerk een lichaam is en zich als zoodanig naar buiten openbaart. Dat doen de „Gereformeerde Kerken" tegenover de overheid, dat doen ze in allerlei gevallen. Het schijnt ons toe dat hun zendingstheorie niet geheel in het reine is."

Welnu, laat De Hope ons dan helpen om onze zendingstheorie in het reine te brengen. Dat wij de Zending laten uitgaan van de plaatselijke kerken heeft, het zij tot opheldering van De Hope gezegd, zijn grond in het feit, dat de Zending ambtelijk behoort gedreven te worden, en het ambt wortelt in de plaatselijke kerk.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 28 september 1902

De Heraut | 4 Pagina's

Buiteuland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 28 september 1902

De Heraut | 4 Pagina's