Buiteuland.

Doumer-Frankrijk, De hoogleeraar gue contra De Brunetière.

De arbeid van Prof. Doumergue, om den persoon van Calvijn beter dan tot dusver het geval was, te doen waardeeren, schijnt ook den bekenden hoofdredacteur van de Revue des Deux Mondes, De Brunetière, aanleiding gegeven te hebben, ook van uit zijn standpunt den persoon van den grooten Geneefschen hervormer te gaan bestudeeren. In Geneve hield laatstgenoemde schrijver een reeks voordrachten, om aan te toonen, dat Calvijn op drieërlei manier een ongunstigen invloed op de religie had geoefend, i. had hij, volgens den Roomschen schrijver, den godsdienst geïntellectualiseerd, of bloot tot een verstandszaak gemaakt; ten andere werd Calvijn aangewreven, dat hij de religie tot een zaak voor de aristocratie gemaakt had, en ten slotte luidde het verwijt, dat Calvijn den godsdienst geheel tot een zaak van individu zou het hebben gemaakt.

De hoogleeraar van Monteauban, Doumergue, heeft gemeend, dat hij deze beweringen niet onweersproken mocht laten; van daar, dat hij in de Christianisme au XXème Siècle, de pen opvatte, om niet alleen Brunetière te wederleggen, maar om ook aan te toonen, dat er Fransche socialisten gevonden worden, die het streven van den grooten reformator van Geneve in

het geheel niet begrepen hebben. Op de beschuldiging, dat Calvijn een intellectualist was, antwoordt Doumergue: dat Calvijn zeker onderde geweldige denkers moet gerekend worden, maar zijn theologie rust niet op een aprioristischen, maar op een aposterioristischen grondslag. Calvijn heeft zóó weinig van een rationalist, dat hij zijn geheele theologie op den Bijbel, —en wederom de zekerheid, dat de Bijbel Gods Woord is, op het getuigenis van den Heiligen Geest in de harten der geloovigen grondt.

Het verwijt, dat Calvijn de religie gemaakt heeft tot een zaak voor de voornamen, geletterden en rijken, weerlegt Doumergue aldus: Gode zij dank, dat de ontwikkelden en voornamen niet van de religie uitgesloten worden! Maar hebben die mannen en die aristocraten, voor welke Calvijn de religie uitgelegd heeft, niet duidelijk doen uitkomen, dat die religie hun een zaak van het hart geworden was, doordat zij vrijwillig vaderland en familie daarvoor lieten varen? Als-zij om meerdere ontwikkeling of rijkdom te verkrijgen, Calvijn hadden gevolgd, hadden zij dan zoo gemakkelijk huis en hof verlaten ?

De beschuldiging, dat Calvijn de religie geïndividualiseerd heeft, rust alleen op det feit, dat op Calvijn zijn juridische opleiding grooten invloed heeft uitgeoefend.

Engeland. Overgangen van Engelsche predikanten tot de Roomsche Kerk.

Elke week meldt de Roomsche pers in Engeland den overgang van Episcopaalsche geestelijken tot de Roomsche Kerk. Tweemalen kwam het onlangs voor, dat ambtsdragers van de „Cowley Fathers" den grooten stap deden.

Het blijkt steeds meer, dat de beweging voor de „High Church", of liever het Ritualisme, van lieverlede leeraars en leeken den weg naar Rome doet bewandelen. Opmerkelijk is het, dat in Engeland de Ritualistische richting van Roomsche zijde met zekere minachting wordt aangezien, denkelijk omdat het proces bij velen zoo lang duurt. Zoo schreef een Roomsche in Engeland, met het oog op het feit dat de Hoog-Kerkelijken steeds meer op Vrijdag vasten: „zij doen dit, evenals zij elke andere zaak doen, uit navolging van ons. . . . Indien, in plaats van het niet eten van vleesch op Vrijdag, den Katholieken bij wijze van boetedoening werd opgelegd, om een half uur op hun hoofd te staan, dan zouden wij binnen korten tijd vernemen, dat de meest geavanceerde ritualisten, deze practijk aan hunne volgers zouden aanbevelen."

Het ontbreekt niet aan pogingen, om den voortgang van het ritualisme te stuiten. Zoo werd dezer dagen bij den bisschop van Londen geprotesteerd tegen de benoeming van den predikant Henry Ross, tót herder en leeraar van de gemeente van St.-Michael Shoreditch. Men had tegen dezen predikant, „dat hij lid is van de Vereeniging van het Heilige Kruis, welke ten doel heeft, om de oorbiecht in de kerken weer in te voeren, en dat hij, toen hij te Brighton predikant was, kennisgevingen had rondgestuurd om mede te deelen, dat hij op dat en dat uur bereid was de biecht af te nemen, en voorts, dat de menschen hem de Roomsche mis hadden zien bedienen." De bisschop van Londen zal op dit protest denkelijk wel niet ingaan. De bis schoppen, die nog het meest het Protestantsch karakter der Episcopaalsche kerk willen hand haven, schijnen te gevoelen, dat zij in deze geen ingrijpende maatregelen ten goede kunnen nemen, en zoo schrijdt het proces, dat de Anglicaansche kerk van lieverlede onder den paus brengt, lang zaam maar zeker voort, trots al de betoogen van de Wicleffpredikers.

Het is niet te ontkennen, dat de zaak van het protestantisme in Engeland gedurende de zeventig laatste jaren groote schade leed.

Wel is waar, daartegenover staat, dat in Oostenrijk velen zich van Rome losmaakten, dat in Frankrijk honderden priesters hunne kerk vaarwel zeiden, terwijl ook in Italië eenzelfde verschijnsel wordt opgemerkt. Immers te Rome is een tehuis voor priesters die hunne kerk willen verlaten, gesticht, dat weldra te klein bleek te zijn. Doch het komt ons voor, dat noch in Frankrijk, noch in Oostenrijk noch in Italië deanti-Roomsche beweging, diep genoeg gaat, om te kunnen verwachten, dat de zaak van het Evangelie er door zal bevorderd worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen