Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Voor Kinderen.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Voor Kinderen.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

OOST EN WEST.

II.

VERVOLGDEN.

Het zal goed zijn, dat we onzen leeers eens eerst even vertellen, wie de personen waren, die we daar zoo op de IJgracht te Amsterdam bijeenvonden.

Dat het geen Nederlanders waren, had men aan hun voorkomen en manieren spoedig kunnen merken. Ook aan hun Fransch spreken, zult ge zeggen. Maar daarin kondt ge u ver gissen. Want de aanzienlijke lieden uit dien tijd ook in Nederland, spraken veelal onder elkander Fransch, en schreven in die taal hun brieven. Sommigen doen dit nog. 't Is echter een zeer verkeerde gewoonte, uit een dwaas begrip geboren, als ware onze taal niet net zoo goed als de Fransche. Even dwaas is het mooi te vinden, wat anderen weer doen, namelijk hun Nederlandsche taal met een menigte onnoodige vreemde woorden te vermengen. Onlangs zei mij iemand, dat hij op de 3de etage woonde. Ik vroeg toen of hij goed vond, dat ik maar verdieping zei.

De taal is Gods geschenk, ook de onze; wij moeten dat in esre houden.

De lieden die door den man in schippersklceding waren afgehaald, kwamen uit Frankrijk, 't Waren de graaf De Raye i), zijn vrouw, zijn zoon en zijn twee dochters.

Waarom zij Frankrijk hadden verlaten zal ik zeggen, 't Was niet voor hun genoegen geweest. Zelfs had er de graaf den hoogen rang van luitenant-generaal bekleed, een goed leven gehad en vele goederen bezeten. Maar hij had dat al prijs gegeven om het grootste goed niet te missen.

In Frankrijk regeerde destijds koning Lodewijk XIV, de „zonnekoning, " gelijk hij zich gaarne hoorde noemen, naar de zon, die hij zich trotschelijk tot zinnebeeld had gekozen. Rein als de zon was echter zijn leven allerminst en men kan ook zeggen, dat hij, zoover we kunnen nagaan, al de gebreken bezat van den Babylonischen veroveraar Nebukadnezar, maar geen van diens deugden. De Fransche koning deed even als die van Babel: hij breidde zijn rijk uit door verwoestende oorlogen, nam verschillende steden in en bracht velen in ellende, of was oorzaak dat zij den dood vonden. Doch de heidensche vorst had althans nog ontzag en lof voor hen die God vreesden, zooals Daniël en zijn vrienden. Lodewijk de veertiende echter, schoon hij titel van „allerchristelijksten" koning droeg, vervolgde de kinderen des Heeren op alle wijzen, en stond hen naar het leven. Onder de voorgangers van Lodewijk hadden de Protestanten, de Gereformeerden, in Frankrijk, zekere mate van vrijheid genoten. Wel waren zij door de Roomsche geestelijkheid gehaat en als ketters veracht — gelijk het pausdom altijd als het kan, hen vervolgt, die alleen het gezag van Gods Woord erkennen; wel hing hen altijd gevaar boven 't hoofd, maar de toestand was nog dragelijk. Doch onder Lode wijk XIV wisten de Jezuïeten en andere vijanden der waarheid, het zoo ver te brengen, dat wie niet tot de Roomsche kerk behoorde, strafbaar was voor de wet; dat de leeraars hun trouw yaak met hun leven moesten bekoopen, en de gemeenten werden verstrooid, of de leden gevangen werden gezet en naar de galeien gezonden, om daar te midden van boeven slavenwerk te doen.

Dat zulk een goddeloos en dwaas bedrijf voor Frankrijk zeer slechte gevolgen moest hebben is duidelijk. Allereerst toch laadde het een schrikkelijke schuld op zich; ten tweede verloor het al aanstonds duizenden ijverige, trouwe en bekwame burgers, die door den nood gedreven, hun vaderland ontvluchtten. Wel werd dit streng verboden, maar de verdrukte geloovigen poog den toch op alle wijs, zich aan het dreigend gevaar te onttrekken — en terecht. Wie echter op de vlucht uit het land gevat werd, kreeg tot zijn straf een veroordeeling tot de galeien. De ellende die door de vervolgingen van de zijde der Roomschen over het land gebracht werd, trof ook velen uit de hoogste standen. Onder den Franschen adel waren niet weinig Gereformeerden, even als onder de kooplieden en andere meergegoeden. Toen nu de koning in 1685 het edict van Nantes, dat een eeuw geleden den Protestanten vrijheid had geschonken, herriep, geraakte ook al dezen in grooten nood. Wie een ambt bekleedde moest tot de Roomsche kerk behooien; wie groote zaken dreef en de Gereformeerde belijdenis aanhing, werd als een ketter aangewezen en in alles bemoeilijkt. Ja allen hoog of laag, die niet bogen t voor Rome, stonden aan vervolging, gevangenis en allerlei straffen en gruwelijke kwellingen bloot.

Zoo kwam het dat velen, als ik zei, omd grooter kwaad te ontgaan, het land verlieten, dikwijls met achterlating van vele bezittingen. En wie vluchtte was zijn huis of land kwijt. t Immers tot straf werd zijn goed verbeurd H verklaard.

Graaf De Raye, wiens goederen in Zuid-Frankt a rijk lagen, niet ver van Toulouse, was ee godvreezend man, wiens geslacht reeds meer dan een eeuw tot de Hervormden behoorde. Hij had jaren lang als krijgsman zijn koning trouw gediend en was tot een hoogen rang geklommen, toen de herroeping van het edict van Nantes plaats vond.

i) Spreek uit de Réje,

Thans werd hij voor de keus giplaatst: den menschen gehoorzamen of God. Hij aarzelde geen oogenblik en nam zijn ontslag, wel wetend dat hij het anders spoedig zou krijgen-Daarop vertrok hij naar zijn landgoed, in de hoop, dat inen hem daar met rust zou laten. Maar 't liep anders; want de vijanden rustten ook nu niet. Zij konden niet dulden dat menschen, die den Heere God diende naar Zijn Woord, en niet naar de wetten van Rome, ongehinderd zouden wonen in het land. Eerst werd de graaf op alle wijs gehinderd en bemoeilijkt en hem zelfs verboden, op zijn kasteel godsdienstoefening te laten houden. Zijn pachters en boeren werden tegen hem opgestookt, en eindelijk vernam hij uit een brief van een vriend, dat besloten was hem gevangen te nemen, omdat zijn voorbeeld de Gereformeerden stijfde in hun verzet, tegen de dwingelandij van koning en kerk. Nu begreep graaf De Raye, dat hij zii-.h haasten moest. Zijn bezittingen te koop te bieden ging niet aan, wijl dan de vijanden, begrijpend dat hun plan was ontdekt, hem wel aanstonds grijpen zouden. Zoo maakte hij te gelde wat h^ kon, en bereidde zich toen met vrouw en kinderen voor tot de vlucht.

CORRESPONDENTIE.

F. N. te O. Zoodra mogelijk hopen we te antwoorden.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 29 november 1903

De Heraut | 4 Pagina's

Voor Kinderen.

Bekijk de hele uitgave van zondag 29 november 1903

De Heraut | 4 Pagina's