De oorsprong der religie.

De inaugureele rede, waarmede Prof. isscher te Utrecht zou optreden, werd iet zonder spanning verwacht.

Na al wat over de benoeming van dezen Calvinist aan Utrecht's hoogeschool in de pers geschreven wa.s, moest het in menig opzicht niet gemakkelijk wezen voor dezen eugdigen hoogleeraar, om zijn eerste woord te spreken.

Des te meer stemt het tot dankbaarheid, dat Prof. Visscher zich geen oogenblik verleiden liet om water in den wijn te doen, maar terstond optrad met een rede, waarin kleur bekend werd.

De keuze van het onderwerp was daarbij zeer gelukkig. Over den oorsprong der religie gaat op het] gebied der religieweten-'schap de strijd. En niettegenstaande de tijd van voorbereiding voor de hem opgedragen vakken kort was, heeft Prof. Visscher in deze oratie getoond, zich snel te hebben ingewerkt in de betrokken literatuur, de verschillende scholen jui.st tot haar principieel uitgangspunt te hebben teruggebracht, en zijn critiek op deze stelsels, die de religie buiten God om uit den mensch trachten te verklaren, is wel geslaagd. Van meer belang is echter nog, dat Prof. Visscher zoo onomwonden en beslist mogelijk zijn eigen standpunt heeft uiteengezet. De oorsprong van alle religie zoekt hij in de zelfopenbaring Gods.

De groote ondersteiling aller religie is God, die gekend wordt, omdat Hij zich openbaart. En wie zonder haar den oorsprong der religie wil verklaren, voor dien valt zij weg. In dat ééne is alles gegeven. Want als God zich openbaart aan de ziel, dan staat Hij voor haar in zijne absoluutheid, als de Oneindige, die de grond is van al het eindige. En al het eindige wordt aanschouwd als Hem alleen toekomend. Hier hebben wij juist hetgeen ons als het wezen der religie aangewezen werd. De zich openbarende God is de Ur quelle der religie.

En niet minder beslist spreekt hij uit, dat de Christelijke religie niet relatief, maar absoluut van alle andere religies onderscheiden is.

Zoo treedt de Christelijke religie dus op als de absolute. Zij kent slechts eene ontwikkeling, die saamvalt met dieper doordringen in eigen levensbeginsel. En de ervaring leert, dat waar dit wordt prijsgegeven, de mensch eenaequivalent zoekt in stofvergoding, in Buddha en Islam.

De twee gronddwalingen van het ethisch pantheïsme zijn daarmede afgesneden en het „positief Christelijk beginsel, dat vertolking vindt op elke bladzijde der Heilige Schrift en belichaamd wordt in de belijdenis der absolute Souvereiniteit Gods", is daarmede beleden.

Natuurlijk gedoogde het bestek eener rede niet, al de hiermede samenhangende vragen au fond te behandelen; ook kan eerst van jarenlange studie de vrucht zijn een afdoend wetenschappelijk betoog, waardoor het recht der Christelijke belijdenis omtrent den oorsprong der religie tegenover de Religions-geschjchtliche .school gcmaintineerd wordt.

Maar Prof. Visscher heeft door deze eerste proeve de verwachting van degenen, die met blijdschap zijn benoeming vernamen, niet beschaamd. En degenen, die, zooals hij zelf het wel wat ondeugend opmerkte, „magnam ejus stultitiae laudem" bezongen hebben, zullen na deze oratie erkennen moeten, dat uit de wijze, waarop hij deze critiek beantwoordde, nobeler zin spreekt dan uit de verguizing, die hem ten deel viel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen