Het laatste bolwerk.

Wie gehoopt had, dat de liberale partij haar exclusieve hooghartigheid zou hebben afgeleerd en ook aan de andere richtingen in ons volk recht zou willen laten wedervaren, is door de jongste Kamerdebatten wel voor goed ontgoocheld.

Aanvankelijk scheen het, alsof de strijd een nobeler karakter zou dragen. Het Sociaal Weekblad pleitte voor de vrijheid van het Hooger Onderwijs. Prof. Holderwa gaf zijn uitnemende brochure uit. Zelfs het Vaderland verklaarde zich bereid met het Wetsontwerp mee te gaan, mits enkele détailpunten gewijzigd werden.

Maar wie daarop zijn verwachting bouwde, dat in de Kamer door loyale medewerking der oppositie een nationale wet zou tot stand komen, kwam bedrogen uit. Of hoog bevel van de Loge dan wel politieke machinatie hierbij meê in het spel komen, kan in het midden gelaten worden. Feit is. dat heel de liberale partij, van haar meest conservatieve tot haar half socialistische schakeering, de hand der verzoening weigerde. En het .öij: «dü? /f^/«d? coquetteert reeds met de Hervormde Kerk-partij om voor den prijs der herstelde Theologische faculteit het Christelijk Ministerie te doen struikelen over de eerste wet, waarin het Christelijk beginsel nu eens niet onduidelijk te proeven valt.

In zooverre deze strijd een zuiver principieel karakter droeg, heeft hij niet weinig er toe bijgedragen om de tegensteUing tusschen de twee groote groepen, waarin ons volk verdeeld is, scherp in het lichtte doen treden. Al maakte de liberale partij de Vrije Universiteit tot mikpunt van hare vaak lasterlijke aantijgingen; al trachtte ze den heer Lohman te prikkelen door hem telkens te herinneren aan zijn „wegzenden in de woestijn"; al poogde zij de Christelijk-historischen te lokken door de aanvullings-cdtheders; telkens drong in het debat de waarheid op den voorgrond, dat de strijd ging tegen de geloovige wetenschap.

Mr. Levy, het enfant terrible der liberale partij, heeft nog onlangs in de Groene Amsterdammer het ronduit gezegd; uw geloof als zielsemotie op religieus gebied wekt onze bewondering, maar zoodra dat geloof ook op wetenschappelijk gebied zich wil doen gelden, wordt het voor de wetenschap een bederf en houdt het op geloof te zijn En datzelfde lied werd in allerlei toonaard door heel de liberale partij nagezongen, ook al trachtte Prof. v. d. .Vlugt een andere wijs aan te heffen.

Voor dien principieelen strijd zijn wij dankbaar. Daaraan hebben wij te danken, dat bij alle verschil van inzicht tusschen de verschillende groepen der Christelijke partijen omtrent den weg tot herstel, die moet worden ingeslagen, de eenheid niet verbroken werd. Onverschillig of men het principieele standpunt der Vrije Universiteit deelde of verwierp; of men ijverde voor aanvullingscatheders, Nationale Universiteiten op Christelijken grondslag of voor vrije hoogescholen, die een confessioneel karakter dragen; hierover was men het eens, dat de wetenschap niet langer mocht worden prijs gegeven aan de mannen van het ongeloof; dat er ook op dit gebied voor de Christelijke actie plaats moest worden gemaakt.

Met warme waardeering heeft dan ook ons Christenvolk de pleidooien voor de Christelijke wetenschap gehoord. Het leeuwendeel droeg zeker de Minister weg, die bij de verdediging van zijn wetsontwerp in kracht van welsprekendheid, in gevatheid van argumentatie, in hoog houden van het debat zich zelven overtrof en zelfs den lof der liberale pers inoogstte. Maar daarnaast komt niet minder dank toe aan mannen als Mr. De Sdvornin Lohman, Mr. Idsenga, Ds. Talma, Nolens, Mr. Aalberse en Mr. Heemskerk, om slechts enkele mannen te noemen, die zoo krachtig in dezen strijd den Minister ter zijde hebben gestaan.

Bevreesd voor de toekomst zijn wij dan ook niet.

Al zou de Eerste Kamer het wetsontwerp verwerpen en de Statenverkiezing aan de liberale partij een tijdelijke meerderheid bezorgen, zoodat ons Christelijk ministerie tot aftreden gedwongen werd, de Christelijke actie gaat toch door en de eindoverwinning is zeker.

De liberale partij weet, dat de Hoogeschool haar laatste bolwerk is.

Ze heeft eerst beproefd op het gebied der lagere school het Christelijk onderwijs te fnuiken, en ze moesten eindigen, door schade en schande geleerd, met de gelijkheid van het bijzonder onderwijs te erkennen.

Dank zij den invloed der Christelijke school, is allengs een keer gekomen in den volksgeest, en aan de oppermachtige heerschappij van het liberalisme in het parlement is een einde gemaakt. Reeds ten tweeden male trad een Christelijk mininisterie, gesteund door de meerderheid der volksvertegenwoordiging, op.

Macht heeft het liberalisme alleen aan onze Hoogescholen, waar de geestelijke élite van ons volk gevormd wordt. Daarom klemt de liberale partij zich aan de Universiteiten vast. Het is voor haar a question to be or not to be. A's ook het Hooger Onderwijs van den druk der liberale overheersching is vrij gemaakt, eerst dan kan de Christelijke volksgeest triomfeeren.

En die triomf zal komen.

Wanneer ons volk maar helder inziet, dat de strijd niet gaat om een voorrecht voor de Vrije Universiteit, maar om de diepste vraag of, op het gebied der weten­ schap, de souvereiniteit van God zal worden geëerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen