Boekencensuur.

Een handig scribent heeft onlangs in een onzer provinciale kerkbodes de gedachte geopperd, de boekencensuur weer in te voeren. Evenals in de Roomsche Kerk geen boek over theologische onderwerpen mag verschijnen zonder kerkelijke approbatie, zoo zou ook iedere classis een paar deputaten moeten aanwijzen om elk theologisch werk te keuren. En wie zonder die kerkelijke goedkeuring een boek uitgaf, zou gecensureerd moeten worden.

Met name moest dit dwangmiddel dan dienen om die werken te onderdrukken, waarin de onderstelde wedergeboorte, de rechtvaardigmaking van eeuwigheid, het supralapsarianisme enz. geleerd worden. Zoo zou de vrede in ons kerkelijk leven terugkeeren, en er zou een rust heerschen als op het kerkhof.

Blijkbaar nu heeft deze snuggere schrijver vergeten, dat op de Synode te Middelburg een officieele aanklacht tegen een bepaald schrijver over deze punten is ingediend en de Synode deze aanklacht heeft ter zijde gelegd, daarmede duidelijk uitsprekende, dat deze geschilpunten binnen de grens der Confessie liggen en daarom over en weer geduld moeten worden.

Het zou al een zeer zonderlinge verhouding worden, wanneer een paar classicale deputaten geroepen werden om een vonnis te vellen, waar de Generale Synode der kerken tot een oordeel zich incompetent had verklaard. En welk een hopelooze verwarring zou het geven, wanneer deeene classis een geheel andere uitspraak deed dan de andere classis. Dan zou de vrede in de kerken eerst recht worden verstoord.

Maar ook daargelaten deze averechtsche toepassing, die door onze Vaderen nooit zoo bedoeld is, trekt de wederinvoering der boekencensuur ons weinig aan.

Vooreerst hebben onze vaderen zelf wel gevoeld, dat die boekencensuur weinig gaf, en daarom steeds bij de overheid er op aangedrongen, dat deze de vrijheid der drukkers aan banden zou leggen. Zoolang men drukkers vindt, die niet geapprobeerde boeken drukken, baat een kerkelijke censuur al zeer weinig. Eer loopt men kans, dat zulk een kerkelijk veroordeeld boek nog te gretiger gekocht wordt, zooals de praktijk in alle landen heeft geleerd.

Ten tweede zijn slechts enkele theologen ontwikkeld genoeg, om over elk boek een goed oordeel te kunnen vellen. De kerkelijke approbatie wordt zoo niet dan een schijn. En wie onze vaderlandsche kerkgeschiedenis kent, weet, hoe tal van boeken met kerkelijke goedkeuring zijn verschenen, waarin

de schrijvers op subtiele wijze allerlei ketterijen hebben geleerd.

En eindelijk zou zulk een taak vooral in onze dagen practisch onuitvoerbaar zijn. Toezicht op boeken zou niet baten, wanneer dit toezicht ook niet werd uitgestrekt tot de periodieke litteratuur. Kerkboden, stichtelijke bladen enz. En wie met de haastigheid van ons perswerk op de hoogte is, zal de gedachte zelfs, dat elk artikel eerst door een paar censores moeten worden nagezien, een dwaasheid achten.

Onze Kerken hebben daarom wijs gedaan met dit artikel van de kerkcnorde buiten werking te stellen. Bij de aanstaande revisie van onze Kerkenorde zal het wel geheel worden afgedankt. Het heeft meer kwaad dan goed gedaan en is voor onzen tijd onbruikbaar.

Bovendien, hetzelfde doel kan op geheel andere wijze evengoed bereikt worden.

Wanneer iemand een boek uitgeeft, dat met de belijdenisschriften in strijd is, dan behoort over zulk een persoon kerkelijke censuur te worden geoefend.

En dan weet ieder, dat de Kerk met dezen dwaalleeraar ook zijn geschriften ver oordeeld heeft en kan men voor schade zich wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen