Paedagogische beginselen.

Amsterdam, 9 Dec. 1904.

Aan de enorme werkkracht van Prof. Bavinck danken wij, dat thans voor het eerst een heldere uiteenzetting van de beginselen der Gereformeerde Paedagogiek ons geschonken is. Zoo van één werk, dan kan van dit getuigd, dat het in een schreiende behoefte voorziet. Ons Christelijk onderwijs was tot hoogen bloei gekomen; een net van Christelijke scholen overdekte heel het land; onder onze Christelijke onderwijzers waren er mannen met uitnemend paedagogisch talent. Maar al vormde zich allengs een zekere Christelijke practijk; al was er ook op menig punt een onbewuste overeenstemming van gevoelen; de theorie van de Gereformeerde paedagogiek ontbrak nog altijd, en het was een leemte, die vooral in de onderwijzerswereld diep werd gevoeld.

Paedagogiek moest beoefend worden. Niet alleen omdat de wet het eischt, maar ook omdat zonder kompas men niet veilig vaart op de wateren. Maar de meeste paedagogische leerboeken gingen van een door en door anti-christelijke wereldbeschouwing uit, en zelfs wat van Christelijke zijde als hulp middel geboden werd, kon toch niet bevredigen, omdat met de Gereformeerde beginselen niet genoegzaam werd gerekend. Uit deze moeilijkheid kon de onderwijzerswereld zich zelf niet redden. Om een paedagogiek uit onze beginselen op te bouwen, wordt een zoo breede studie, een zoo veelomvattende kennis geëischt, dat zelfs onze beste onderwijzers daartoe niet in staat waren. Daarom moet het te meer gewaardeerd, dat een man als Prof. Bavinck zich hier als gids voor onze onderwijzerswereld heeft aangediend. Onder zijn hoede kan men thans veilig voortgaan op den weg.

Deze studie biedt, gelijk de titel aanduidt, alleen de beginselen. Noch de historie, noch de techniek worden er uitvoerig in besproken. Een volledig handboek over de paedogogiek is het dus niet. Maar wel geeft het de vaste lijnen, waarlangs het onder­ wijs loopen moet; teekent het de afwijkende richtingen, die ook op dit gebied ons bedreigen, en wijst het overal op de beginselen, die voor den Christen den doorslag moeten geven.

Juist daarin schuilt de waarde van dit boek. Het brengt orde in den chaos; het geeft een klaar en helder inzicht in den strijd die om de school wordt gestreden; het doet achter de vaak verlokkende practijk met haar gedienstigheden de beginselen zien, en het leert naar den maatstaf dier beginselen de practijk te beoordeelen.

En daarbij gaat van dit werk niet alleen een paedagogische, maar ook een apologetische kracht uit. Prof Bavinck zet niet alleen uiteen, wat de Christelijke beginselen zijn, maar toont daarbij aan, hoe deze beginselen alleen ten zegen voor het onderwijs kunnen zijn, terwijl de niet-christelijke beginselen verderfelijk moeten werken.

Zoo is dit geschrift tegelijk een justificatie voor ons Christelijk onderwijs geworden. Moge het menigeen de oogen openen voor de gevaren die de „nieuwe school" en de „nieuwe paedagogiek" voor ons volksleven meebrengt, en zoo de liefde doen toenemen voor onze Christelijke school, die alleen het behoud van ons volk ons brengen kan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen