Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Te Bethlehem geboren.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Te Bethlehem geboren.

17 minuten leestijd Arcering uitzetten

[KERSTFEEST].

Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem, gelegen in Judea. Mattheus 2 : ia.

In de duisternisse van den Kerstnacht, schooner dan de dagen, blinkt het licht dat wordt gevierd en aangebeden.

Het licht der wereld; het waarachtige licht, hetwelk verhcht een iegelijk mensch, komende in de wereld.

De Logos, het Woord dat in den beginne was; dat bij God was en God was.

Het Woord dat vleesch is geworden in het te Bethlehem geboren kindeke van Maria.

Het kindeke, dat in Bethlehem wordt gevierd als de Christus, door de herders uit Efratha's velden; wordt aangebeden als de Koning der Joden, door de Wijzen uit het Oosten.

De Kerk van Christus gedenkt weer dit alles en zij viert en aanbidt haar te Bethlehem geboren Zaligmaker.

Zij doet dit heden, op haar Kerstfeest; haar Christusfeest; haar feest van de geboorte van Christus.

Gelijk de duisternis van den nacht wegvluchtte voor de lichtglansen, welke den Engel omgloorden, die groote blijdschap verkondigde aan de herders; zoo vlucht ook de duisternis van zorg en kommer, van twijfel en aanvechting, die over de ziel van Gods kinderen trok, nu zij weer hooren met hun ooren en weer gelooven met hun hart, de goede boodschap van groote blijdschap, door de lichtglansen der goddelijke liefde omgloord, dat geboren is, voor hen geboren, de Zaligmaker, welke is Christus, de Heere, ir, de stad Davids.

Want alzoo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eeniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een iegelijk, die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.

Dat te hooren met uw oor is reeds verblijdend; maar zonder meer niet genoeg.

Niet genoeg, om niet te verderven.

Gij moet het ook gelooven met uw hart.

Gelooven, dat u; dat voor u geboren is de Zaligmaker.

Maar om diis te kunnen gelooven, moet Hij ook geboren zijn in u.

En dan verderft gij, wat gij om de zonde hebt verdiend, niei; dan hebt gij, door Genade, het eeuwige leven.

En dan schouwt gij eerst met het oog uwer ziel ook de lichtglansen van Gods liefde; de heerlijkheid des Heeren, die omschijnt het evangelie van den Kerstnacht, de blijde boodschap, heden in Christus Kerk alom verkondigd, dat geboren is de Zaligmaker.

Uw Zaligmaker.

Uw Zaligmaker voor lijf en ziel, voor tijd en eeuwigheid.

En voor die schitterende liefde van uw God, vlucht dan metterdaad de duisternis, die over uw ziele trok; want gij ziet dan weer opeens het tijdeiijk-aardsche in het licht van het eeuwig-hemelsche.

Geboren is de Zaligmaker, welke is Christus, de Heere, in de stad Davids, welke is Bethlehem.

Te Bethlehem geboren.

Daar greep het eens plaats, het machtig feit, welks herinnering nog altijd de Chris telijke wereld in verrukking des geestes vermag te brengen.

Te Bethlehem geboren.

Zoo weten wij het uit de Schrift.

Zoo zegt het ons God in Zijn Woord.

En daarom herhalen wij Christenen, bij het herdenken op dezen gedenkdag van Jezus' geboorte, het woord waarmee eens de herders elkander opwekten: „Laat ons dan heengaan naar Bethlehem, en laat ors zien het woord, dat er geschied is, hetwelk de Heere ons heeft kond gedaan.”

En heel de Christenheid, hoe ook in het uitwendige verdeeld en gedeeld, trekt dan ookheden met haar gedachten naarBethlehem, gelegen in Judea.

Op Bethlehem hebben wij betrekkmg.

Want, daar is Jezus geboren.

Dat is ons het aantrekkelijke van Bethlehem

Jezus te Bethlehem gebpren.

Dat moest.

Dat was van eeuwigheid; van voor den val, welke het geboren worden van Jezus, welke de Vleesch wording des Woords noodzakelijk maakte; dat was van vóór de grondlegging der wereld; in Gods Raad, waarm hn die val èn die vleeschwording waren besloten, dus voorbeschikt.

Omdat de souvereine wil Gods de noodzakelijkheid der dingen is, en God met Zijn wil des besluits het zoo had beschikt, moest Bethlehem de plaats van Christus' geboorte zijn.

Dat was de bijzondere betrekking, die God op Bethlehem, gelegen in Judea, had. De bijzondere betrekking waarin Bethlehem tot God stond.

In Israel's profetie, waarin en waardoor. God voortijds en op velerlei wijze tot de vaderen gesproken hebbende. Zijn verborgen raad en wil van onze verlossing meer en meer had ontsluierd, was ook dit geopenbaard.

De Messias zou in Bethlehem worden geboren.

Tot Micha, uit Moresja, was in de dagen van Juda's koningen, Jotham, Achaz en Hiskia, ruim zeven eeuwen vóór Jezus.' geboorte, het woord des Heeren geschied. En onder meer had hij toen geprofeteerd, dat uit Efraths huis zou komen een Heerscher, die Israël weiden en zijne vijanden overwinnen zou.

Uit Efrath, de landstreek waarin Bethlehem lag — de stad waaruit David afkomstig was — en die aan het Davidische koningshuis dan ook den naam van het geslacht van Efrath gaf, en waarnaar Bethlehem ook Efratha heet, zal hij voortkomen de Heerscher.

En gij, Bethlehem Efratha! Zijt gij klein om te wezen onder de duizenden van Juda.? Uit u zal Mij voortkomen, die een Heerscher zal zijn in Israël, en wiens uitgangen zijn van ouds, van de dagen der eeuwigheid. (Micha 5 '• 1)

Als de tijd vervuld is, als de beschrijving van keizer Augustus ieder Israëliet naar zijn eigen stad roept; de stad waar zijn geslacht van afkomstig is; gaa* Jozef met Maria, zijn ondertrouwde vrouw, welke bevrucht was, van Galilea, uit de stad Nazareth, naar Judea, tot de stad Davids, die Bethlehem genaamd wordt, „omdat hij uit het huis en geslacht van David was." (Lukas 2 : 4).

Zonder opzet, zonder wellicht te denken aan Micha's profetie, maar omdat hij van Davids geslacht is en dus in Bethlehem hoort, trekt Jozef naar Efratha, door de beschrijving er toe gedrongen.

En zoo wordt Jezus geboren, niet in Na zareth, maar in Bethlehem.

Zoo voert de Eeuwige, door het schijnbaar toevallige heen. Zijn Raad uit.

Zonder het te willen, gelijk keizer Angustus; of het te weten, gelijk Jozef, dienen de menschen Hem daarbij met hun handelingen.

De profetie van Micha gold ook ten tijde van 'sHeilands geboorte, onder Israels schriftgeleerden als een Messiaansche.

Het verhaal van de Magiërs uit het Oosten, die naar Jerusalem komen om den geboren Koning der Joden te aanbidden, wordt ingeleid met de woorden: Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem, gelegen in Judea, in de dagen van den koning Herodes, zie eenige wijzen van het Oosten zijn te Jerusalem aangekomen" (Matth. 2:1). Wij vernemen dan verder hoe Herodes, nadat hun vraag: Waar is de geboren Koning der Joden V' doorgedrongen was in zijn paleis, alle overpriesters en schriftgeleerden saamroept om 'n antwoord te krijgen, en dat luidt dan eenparig: e Bethlehem in Judea gelegen; want alzoo is geschreven door den profeet. (Matth. 2 : 5).

Te Bethlehem geboren.

Zóo is het dan geschied naar Gods Raad.

En nu, van achteren bezien, kunnen wij ook verstaan, waarom dat zoo moest.

Te Bethlehem, het kleine, onaanzienlijke onder de vele landstadjes in Juda, en niet te Jerusalem, de machtige, prachtige hoofdstad — geboren.

Dat voegt zoo bij den staat der vernedering van den mensch geworden Zoon van God; dat voegt zoo bij die heilige armoede van hem, die arm was geworden opdat hij ons rijk zou maken.

Maar ook, te Bethlehem geboren, dat voegt zoo bij de trouw, de waarheid waarvan de Heere niet wijken zou, waarmee Hij David had gezworen: van de vrucht uws huiks zal Ik op uwen troon zetten." (Ps. 132:11).

David, de koning van Israël, is een type van den Christus; zijn koningschap een schaduw van het koningschap van den over het geestelijk Sion gezalfden Koning.

Uit het vleesch en bloed der maagd Maria heeft de eeuwige Zone Gods de ware menschelijke natuur aangenomen. Door haar, zijn begenadigde moeder, de gezegende onder de vrouwen, is hij „geworden uit het zaad van David naar het vleesch" (Rom. i : 3). Jmmers, ook in haar, de maagd, die onder­ trouwd was met een man, wiens naStïh was Josef, uit den huize Davids, stroomde het koningsbloed. En al vertoonde de timmermansbruid van Nazase< -V z'-'O n'cts van 'n koningsdochter; al is zij in haar „nederheid" gelijk aan den afgehouwenen tronk met zijn wortelen, die overblijft als de, eens zoo breed getakte en rijk gebladerde, boom is geveld; zij is dan toch van den aiouden stam, die in Isaï, Davids' vader, zijn stamvader eert. En in Jezus' geboorte uit Maria heeft de Christelijke Kerk dan ook terecht de letterlijke vervuUing gezien van Jesaja's profetie: ant er zal een rijsje voortkomen uit den afgehouwenen tronk van Isaï, en een scheut uit zijne wortelen zal vrucht dragen, (h. 11 : I).

Maar daarom voegt bij dat geboren uit Davids zaad, ook het geboren in Davids stad. In Bethlehem, gelegen in Judea; zooals het in de Schrift heet om het te onderscheiden van dat andere, minder bekende, Bethlehem dat in het stamgebied van Zebulon lag en in Josua 19:15 word vermeld.

Te Bethlehem, twee uren ten zuiden van Jerusalem, door tuinen en akkers omgeven, gebouwd op twee heuvels, die opstijgen uit een dal met wijnstokken en vijgenboomen, amandels en olijven beplant, daar had gewoond het geslacht van Isaï. Oostwaarts van het stadje lagen de velden van Efratha, waar de herders weidden hun kudden. Het was in deze velden — die, hoe verder men oostwaarts ging, al meer werden tot een woestijn in tegenstelling waarmede het vruchtbare vlek zoo terecht van ouds zijn naam Bethlehem dat is „Broodhuis" had, — dat eens David de kleine kudde zijns vaders had geweid.

De „weinige schapen in de woestijn", gelijk zijn broeder Eliab zegt, als David in het leger van Saul komt, (i Sam. 17 : 28) en Eliab hem, den trouwen herder, die als het moest zelfs aan den leeuw en den beer 'n schaap ontrukt (i Sam. 17 : 34) dan verdenkt van de kudde zonder hoeder te hebben gelaten. Maar ook in' datzelfde Bethlehem, in Isaï's huis, bij het offermaal, was David eens door Samuel gezalfd, in het midden zijner broederen, tot koning over Israël.

In Bethlehem, de stad van David, moest worden geboren Hij, die de Zone Davids is naar het vleesch.

Zonderling voor wie slechts aan de oppervlakte blijft, maar begrijpelijk voor wie dieper mag zien en dan iets verstaat van het „geene gedaante noch heerlijkheid, " van den Man van smarten, den Christus in den staat zijner vernedering, is, dat de overgroote meerderheid van Jezus' volks-en tijdgenooten hem slechts kent als den Nazarener en Hij dan ook voor de menigte „Jezus de Nazarener" blijft tot op zijn kruis, tot in zijn sterven.

Toen op Israel's Loof huttenfeest te Jerusalem sommigen hun overtuiging uitspraken, dat Jezus van Nazareth de Messias is, werd die overtuiging door anderen bestreden met een : Zal dan de Christus uit Galilea komen 'i Zegt de Schrift niet, dat de Christus komen zal uit den zade Davids, en van het vlek Bethlehem waar David was? (Joh 7 : 41 en 42).

Als een Galiltër, door de Jeruzalemmers veracht; als een Nazarener bij de Galileërs zelfs in minachting; zoodat zij vragen: kan uit Nazareth iets goeds zijn", (Joh. i : 47) gold de Heere der heerlijkheid toen Hij, als de lijdende Knecht des Heeren, „veracht onder de menschen", ontdaan van alle uitwendige glorie, zelfs van die zijner geboorte in de koningsstad, onder zijn volk verkeerde.

En ook dit was naar Gods Raad, en door de profeten was het dan ook gezegd: at Hij Nazarener zal geheeten worden (Matth. 2 : 23.)

Maar zij nu, die deze dingen niet verstaan en afgaan op wat, naar de Evangeliën, de menigte omtrent Jezus geboorteplaats dacht, en daarbij verwerpen wat er ons als historische waarheid van Godswege in wordt geopenbaard, beweren ook in ónze dagen: niet Bethlehem, maar Nazareth was de plaats zijner geboorte.

Doch de Kerk van Christus handhaaft op grond van de Schrift het „te Bethlehem geboren.”

Zij, de Kerk, heeft betrekking op Bethlehem.

Een historische betrekking.

Gelijk een adelijk geslacht op zijn stamslot.

Zoo als wij Christenen spreken van Palestina als het heilige land, zoo is Bethlehem voor ons een heilige stad.

Geheiligd door de geboorte van Christus.

Het is dan ook te verstaan, dat een gevoel van piëteit er toe drong boven „de grotder Geboorte", die een zeer oude overlevering als „den stal met de kribbe" aanwees, reeds in de dagen van keizer Constantijn een kerk te bouwen.

Te verstaan, dat deze kerk, — de schoone, in een kruisvorm gebouwde basiliek, onder wier koor men langs trappen afdaalt tot de, met marmer bevloerde en ommuurde, door 32 lampen verlichte, krypta, de plaats waar „Jezus Christus uit de maagd Maria is geboren" — niet dan met een gevoel van eerbied door al wat Christen heet wordt betreden.

Toch is het meer dan deze bloot historische betrekking, die gij als Christen op Bethlehem hebt.

Gij moet, zal er op dit Kerstfeest blijdschap in uw ziel wezen, met de herders „zien het woord, dat er geschied is, hetwelk de Heere ons heeft kond gedaan."

Van het Bethlehem in Judea gelegen, moet gij met uw denken en overdenken naar het Bethlehem in de Schrift.

Uit den donkeren nacht van zorg en kommer, van twijfel en aanvechting, die het lijden en de zonde, de wereld en Satan over uw ziele bracht; van het arbeidsveld waarop uw bedrijf of beroep ligt en waarin gij vaak verduurt de hitte des daags en de koude des nachts, moet gij thans heen naar dat Bethlehem der Schrift om te zien met geestelijke oogen wat de Heere u verkondigd heeft in Zijn Woord omtrent het Kindeken in de Kribbe.

En dan ziet gij, als ge de woorden der Schrift met Maria hebt bewaard, ze overleggende in uw hart, zooveel meer dan de herders uit Efratha's velden zagen, want aan u is zooveel meer geopenbaard dan aan hen.

Dat is uwGeloofsbetrekking op Bethlehem. Bethlehem behoort tot uw Credo.

Tot den inhoud van uw Geloofsvoorstellingen, die gij hebt ontvangen uit het Woord van uw God.

Te Bethlehem geboren.

Uit de Maagd Maria.

Dit is het heilig-teedere.

Maria, Maagd ën tevens Moeder.

Daarom deelt het door haar gebaarde Kindeke ook niet in de schuld van Adams bondsbreuk. Daarom kan uw Jezus, zelf zonder erfschuld, als de Middelaar van het Genadeverbond al wat in het Werkverbond wordt geëischt voor anderen vervullen, en al wat er in wordt gedreigd voor anderen lijden.

En eerst zóo verstaat gij het „Volbracht" van het Kruis en vindt uw ziel vrede en rust in den Borg, die u door zijn doen en lijden de zaligheid verwierf.

Te Bethlehem geboren.

Ontvangen van den Heiligen Geest.

Toen Hij over Maria was gekomen en de kracht der Allerhoogste haar overschaduwde.

Toen in het maagdelijk lichaam der gezegende werd gewrocht het wonder der bovennatuurlijke ontvangenisse. Het „noch uit den wil des mans, " gelijk, met kennelijke toespeling op dit heilig mysterie, Johannes in zijn Evangelie zegt (h. i : 13).

Ontvangen van den Heiligen Geest.

Die door deze Zijn werking uit het vleesch dat uw Jezus uit zijn Moeder heeft, teruggedrongen had wat er zondig was ook in de begenadigde onder de vrouwen.

Opdat uit haar geboren zou worden dat Heilige; dat uit den Heiligen Geest in haar ontvangene (Matt, i : 20), dat Gods Zoon genaamd zou worden.

Opdat Maria's Kindeke voor u zou worden de Hoogepriester heilig, onnoozel, onbesmet, afgescheiden van de zondaren, medelijdend met onze zwakheden, in alle dingen gelijk als wij, verzocht, doch zonder zonde. (Hebr. 7 : 26 en 4 : 15).

Geboren te Bethlehem.

Als een waarachtig mensch.

„ Aannemende een ware men^chelijke natuur met al hare zwakheden, uitgenomen de zonde, ontvangen zijnde in het lichaam der gelukzalige maagd Maria, door de kracht des Heiligen Gsestes, zonder mans toedoen, " — gelijk wij Gereformeerden belijden.

Maar ook, zoo vóór, als toen, en na, dat Hij dus de menschelijke natuur heeft aangenomen, »naar zijne goddelijke natuur de eeniggeboren Zoon Gods, van eeuwigheid geboren. Zoodat Hij is de ware eeuwige God, die Almachtige welken wij aanroepen, aanbidden en dienen, "— gelijk wij Gereformeerden belijden.

God geopenbaard in het vleesch.

Aan deze gedachten verbindt zich een gevoel van groote blijdschap.

Van blijdschap over de groote liefde Gods; over de vervulling Zijner beloften; over de komst van den eenigen Zaligmaker voor tijd en eeuwigheid; over de ontsluiting van het, om hun zonde, voor menschen gesloten hemelsche heiligdom; over de vestiging van het koninkrijk Gods op aarde dat eens over alle machten zal triomfsectTi; over het verschijnen van den Heilige, die komt om Gods wil te doen en Hem de eere te geven, die al wat mensch is. Hem heeft onthouden.

Immanuel, God met ons.

Diis op het Kerstfeest naar het Bethlehem der Schrift heentrekkend met uw denken, komt in uw ziel iets van die religieuse extase, welke den dichter in zijn „Kerstlied" deed zingen:

Emmanuel Emmanuël is nu geboren,

Zoo lang geleên.

Den vaderen beloofd te voren

Eer Hij verscheen.

Maria maagd en teffens moeder,

Baart haren lieven Zoon,

Der volken Heiland en behoeder

Op koning Davids troon.

Zijn rijk, bepaald van grens noch muren,

Zal al de kracht

Der aardsche koningen verduren,

Door Zijne macht.

Dat is de taal des algemeenen en ongetwijfeld Christelijken Geloofs.

Uitbeelding der gedachten, die zich voor ieder Christen verbinden aan het: Te Bethlehem geboren.

En toch, al zijn dit ook liw gedachten, wanneer op den Kerstdag, in het Kind van Bethlehem, — de Christus Gods wordt gevierd en aangebeden, het zou kunnen zijn, dat gij toch Zijn eigendom niet zijt; dat gij Hem niet toekomt; niet van Hem zijt, omdat gij Zijn Geest niet hebt. (Rom. 8 : 9).

Immers: „toen nu Jezus geboren was te Bethlehem, " is wat God voor ons gedaan heeft; maar om daaraan deel te hebben, moet Hij ook hebben gedaan Zijn machtig werk in ons.

„Was ook Christus duizendmaal in Bethlehem geboren,

En niet in u, zoo gaat gij toch verloren."

Op dat „in u geboren, ” komt het daarom zoo aan.

En dat kan alleen God door de kracht des Heiligen Geestes bewerken.

Een wonder van niet minder uitnemende grootheid, dan het wonder van Bethlehem.

Een geboren worden van Boven; een geboren worden uit den Geest.

Het wonder der Wedergeboorte.

Als dat aan u is geschied dan hebt gij den Heiligen Geest, den Geest van Christus.

Dan zijt gij door den band des Geestes gebonden aan uw Jezus.

Dan begint Christus Zijn leven in u en kunt gij straks met den Apostel zeggen: Christus leeft in mij.

Dan is in u geschapen „de nieuwe mensch."

Nog maar „als een kindeke", maar toch reeds „volmaakt in de deelen".

En uw ziel heeft daaronder volstrekt lijde­lijk verkeerd.

Lijdelijk, als Maria, toen de Heilige Geest over haar kwam en de kracht des Allerhoogsten haar overschaduwde. (Luk. i '.l^.

Is dit geboren worden van Christus in ons, een werk Gods, dat „Hij zonder ons in ons werkt"; toch moet gij er weet van krijgen; er u van bewust worden, dat Hij het in u gewerkt heeft.

En dat geschiedt, wanneer in uw „waarachtige bekeering" de eens van Boven ontvangen „nieuwe mensch" opstaat.

Het nieuwe leven gaat werken, zich gaat openbaren; wanneer het naar buiten treedt.

Dan bevindt gij uit uw vreugde des harten in God; uit uw lust en uw liefde om naar Zijn wil in alle goede werken te leven, dat de Heilige Geest ook over u gekomen is.

Maar dan hebt ge niet maar alleen een historische betrekking op Bethlehem, en dan is het: „te Bethlehem geboren, " niet maar alleen een stuk van uw Credo, van uw christelijk Geloof; doch dan hebt gij ook op het: „toen nu Jezus geboren was te Bethlehem", een geestelijke, een verborgene, een mystieke betrekking.

Want dan is Bethlehem, ook in geestelijken zin voor u het „Brood-huis."

De vruchtbare, het leven voedende, plek in de dorre woestijnen dezer wereld.

Omdat uit Bethlehem voor u kwam. Hij, die het Brood des levens is; low Jezus.

Met wien gij voedt uw geestelij k-eeuwig leven, door in Hem te gelooven, gelijk gij voedt met het aardsche brood uw zinnelijktijdelijk leven door het te eten.

Geboren ook in mij?

Dat is de vraag van het ernstig zelfonderzoek, waartoe het Kerstfeest u dringt; de vraag, wier bevestigende beantwoording aan het „te Bethlehem geboren" verbindt de hoogste, de innigste kerstvreugde.

Dit artikel werd u aangeboden door: Vrije Universiteit Amsterdam

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 25 december 1904

De Heraut | 4 Pagina's

Te Bethlehem geboren.

Bekijk de hele uitgave van zondag 25 december 1904

De Heraut | 4 Pagina's