Leestafel.

J. HuisiNGA, Burgemeester der gemeente Axel, SOCIALE OPSTELLEN. Geïllustreerd. Electiische Dtukkerij — J. Bootsma — 's Gravenhage. Ik heb eens hooren vertellen, dat het SOCIALE WEEKBLAD op de cantine leestafel van een Nederlandsche ^tnizoensplaats verboden werd omd»t de autoriteiten, alleen afgaande op den titel, van dat „sociale" niets hebben moesten. Op grond hiervan acht ik het nog niet zoo heel ondenkbaar, dat een of ander mijner lezers zich ten diepste verontwaardigt wanneer bij den, door mij hierboven afgeschieven, titel van het zooeven verschenen boek des heeren Hui; ziNGA ziet en kan ik mij denken, dat bi] dan geërgerd vraagt: „Waar gaan wij tochna« toe, nu zelfs al een Burgemeester „sociale opstellen de wereld inzendt? "

Mocht dit geval zich werkelijk voordoeHi dan kan ik bedoelden lezer geruststellen door hem de verzekering te geven, dat deze opstellen met het „sociale" zooals hij het bedoelt, niets te maken hebben. Van oproetige propoosteOi van tot de-heele-rommel-moet-maar-om optuie»' de woorden valt in deze opstellen geen aasje'^ ontdekken. Ieder ordelievend man, — wat een Burgemeester, naar ik grif toegeef, dan ook allei' eerst wez, en moet — had ze, wat dat betreft 00& kunnen schrijven, al betwijfel ik ook, of ieder

vermindert haar gaven. En het eind zou wezen, dat van werkelijke verbetering der tractementen juist geen sprake was. Want ook maar een oogenblik te veronderstellen, dat de Staat, die jaarlijks zijn uitgaven zoo sterk toenemen ziet, aan onze Kerken een zoo groote subsidie zal geven, dat daardoor alle tractementen op peil worden gebracht, zou toch al te dwaas zijn. Feitelijk zou het daarop neerkomen, dat we, evenals de Mennisten en andere secten, met eenige tienduizenden werden afgescheept. Ën omgekeerd zou de sterke bewegirg in de Hervormde Kerk om voor uitbreiding van haar predikantental in de groote gemeenten meer subsidie te ontvangen, daardoor bevorderd worden. Zeker, men zou van Hervormde zijde bereid zgn ons een subsidie te gunnen, mits aan de Hervormde Kerk dan ook de noodige verhooging werd toegekend. Van eenige belangrijke verbetering van de predikantstraktementen in onze Kerken zou dus geen sprake wezen, maar wel zouden we hebben meegewerkt om de Hervormde Kerk te versterken en de oplossing van het finantieele vraagstuk tusschen den Staat en de Kerken op nog langer baan te schuiven.

En dan zij hieraan ten slotte nog één ding toegevoegd. Subsidie kan de Staat wel geven, maar hij moet het geld daartoe halen uit de belastingen aan de burgers opgelegd. Reeds thans zijn die belastingen zoo hoog en zoo drukkend zwaar, dat ze onzen mïddelstand dwingen om op allerlei punten zich te bezuinigen. Subsidie aan onze Kerken, stel desnoods van een paar top, zou nooit verkregen worden, of als compensatie zou aan de Hervormde Kerk minstens het drie-of vierdubbele moeten worden toegekend. Daarom juichen de Confessioneelen in de Hervormde Kerk er over, wanneer men ook in onze Kerken voor staatssubsidie ijvert. Maar een dergelijke verhooging van het budget voor den eeredienst zal de belastingen opnieuw doen stijgen en degenen, die daardoor getroffen worden, zullen vanzelf hun bijdrage voor de Kerk verminderen. In Friesland ziet men dit verschijnsel reeds op het gebied van de armenzorg. In tal van gemeenten is door de staatsarmenzorg de belasting zoo in de hoogte gedreven, dat de diakonie voor de armen schier niets meer ontvangt. Daarom geldt de strijd tegen de staatssubsidie een veel dieper liggend vraagstuk. Alles jaagt en drijft in onzen tijd naar staatstractement, staatssubsidie, staatsonderhoud. Het schijnt zoo gemakkelijk. Voor onze scholen, onze kerken, onze inrichtingen van barmhartigheid, onze armen zal de rrjksbetaalmeester dan zorgen. Uit ome belastingen. En niet alleen dat zoo het edeler motief van offervaardigheid weggaat — de Staat zorgt er immers toch voor — maar heel ons leven zal almeer van den Staat afhankelijk worden en te laat zal men zien, dat we onze vrijheid voorgoed hebben verkocht.

Want al zou de Staat op dit oogenblik er niet aan denken, van deze macht misbruik te maken, een politieke ommekeer kan het radicalisme aan het bewind brengen, en wat daarvan de gevolgen voor de Kerken zouden wezen, heeft Frankrijk getoond. De subsidie zou worden gehandhaafd, mits de Kerk zich blindelings overgaf aan de bepalingen door de 0/erheid voor de Kerk gemaakt.

Het is daarom, dat we uit innige overtuiging tegen den weg van staatssubsidie blijven waarschuwen.

Laat veel liever een steeds sterker aandrang op onze Regeering uitgaan, dat ze bij de a. s. grondwetsherziening eindelijk tot een finantieele afrekening komt en daarbij ook aan onze Gereformeerde Kerken het baar wettig toekomend erfdeel schenkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen