Als met Nieuwjaar

Als met Nieuwjaar de tijd der kerkC' lijke verkieziagen komt, doen zich hier en daar wel eens kleine strubbelingen voor, die gewoonlijk meer van plaatselijk dan van algemeen belang zijn en daarom in de pers ook niet behoeven besproken te worden

Slechts een enkele maal raken zij ernstiger geschilpunten, die hetzij door hun principieel karakter, hetzij door hun practisch belang voor de kerken in het gemeen, de moeite van een publieke bespreking loonen.

Dit laatste is nu zeker het geval met de vraag, die ons gedaan werd, of het wen schelijk is, dat leden van eenzelfde familie in den Kerkeraad zitting nemen, en of de gemeente, wanneer de Kerkeraad dubbeltallen voorstelt, waarop te veel candidaten uit ésa familie voorkomen, niet het recht heeft daartegen te protesteeren.

Wat nu de eerste vraag betreft, zoo is het zeker in het algemeen niet wenschelijk, dat men in eea college een te groote op eenhooping krijgt van leden uit eenzelfde familie, omdat dit licht tot een familieregeering zou kunnen leiden. En vooral zou dat bedenkelijk worden, wanneer de bepaalde toeleg bleek, om de regeerambten in de Kerk als een erfelijk goed te beschouwen, voor wier bezetting alleen sommige families in aanmerking mochten komen, ook zorder dat bepaalde geestelijke of ambtelijke qualiteiten tot zulk een voorkeureenig recht geven.

Wie zich herinnert, hoe in de dagen onzer Republiek enkele zoogenaamde regentenfamilies alle macht in handen hadden, alle ambten, postjes en betrekkingen onder de zoons of neven verdeeldea ea daarbij niet zeldea gansch onbekwame personen gekozen werdea voor gewichtige betrekkingen, tot groote schade van het land, begrijpt, waarom ons volk van zulk een familieregeering eea hartgrondigen afkeer heeft gekregen. Om dit euvel te voorkomen is zeifj ia onze gemeentewet artikel 21 de bepaling opgenomen, dat in onze gemeenteraden geen personen, die elkaar in den eersten of tweedea graad bestaan, tegelijk zitting mogea nemea. Mea wilde liever ia dit opzicht te scherp optreden, daa dat men ia het . euvel vaa vroeger tijd terugviel. Dank zij deze maatregelen is daa ook op politiek gebied van zulk eea familieregeering geen sprake. Regentenfamilies kent onze tijd niet meer. Iets waartoe zeker ook aiet weinig bijdroeg, dat de verkiezing aergens meer door coöptatie geschiedt, maar rechtstreeks door de kiezers, en deze dus te beslissea hebben, welke gemeenteraadsleden zullen gekozen worden.

Het is daarom wel te begrijpen, dat ons volk ook op kerkelijk gebied liefst dezen zelfden maatregel zou toegepast willen zien, en oordeelt, dat evenals ia den gemeenteraad, zoo ook ia den kerkeraad geea familieledea ia den eersten of tweeden graad mogen gekozea wordeo. Toch houde men wel in het oog, dat vaa een geschreven wet op kerkelijk gebied, die dit verbieden zou, geen sprake is. Noch Gods Woord, noch onze Kerkenorde bevat hieromtrent eenige bepaling. En naar het ons voorkomt, zou het ook niet wenscheigk ijn, hieromtient nadere bepalingen te maken. Als algemeenen regel te stellen, dat bijv. geen vader en zoon ot geen twee broeders tegelijk in dea Kerkeraad zitting zouden mogea nemea, zou ons niet wenschelgk sch^'nen. Onder de twaalf discipeleo, die Christus koos, warea twee broeders, Johanaes ea Jakobus, de zonea vaa Zebedeus, ea ook de aadere discipelen warea met elkander tea deele wel verwant. In grootere Kerken, waar de Kerkeraad soms uit 80 en meer leden bestaat, komt het niet zoo zeldea voor, dat meerdere ledea vaa één familie tot den Kerkeraad behooren, zonder dat dit practisch eenige schade doet, omdat deze twee of dl ie familieledea op de groote massa geen invloed uitoefenen. En al is het gevaar van familieregeering op een kleinere plaats zeker grooter, toch kunnen er ook daar omstandigheden zijn, waardoor de keuze van meerdere leden uit eeazelfde familie gerechtvaardigd wordt, wanneer deze leden metterdaad door bijzondere gaven voor het ambt uitmunten, en er anders geen geschikte candidaten te vinden zijn. Bezwaar bestaat hier op zichzelf ook niet tegen. Zelfs onder onze Ministers vindt men thans twee broeders, de heeren Regout, zonder dat iemand hierin een familieregeering ziet. De uitnemende gaven, waardoor deze beide broeders zich onderscheiden, wettigen hun plaats achter de Ministerstafel volkomen. Of wil men het aog dieper opgevat, het behaagt God dea Heere soms aao bijzondere families buitengewone gaven en talenten te verleenen. Ons vorstelijk stamhuis van Oranje-Nassau is daarvan wel een der treüTendste voorbeelden. Alle broeders van Prins Willem I warea eveaals hij zelf mia of meer met buitengewone talenten begaafd; ook van de kinderen van Prins Willem gold hetzelfde; Maurits en Frederik Hendrik behooreo tot de beste vorsten van hua tijd; en de lijn van genialiteit zet zich voort in den helaas te vroeg gestorven Prins Willem II en bereikt zelfs haar hoogtepunt in Prins Willem III. Het zou daarom ergerlijke bekrompenheid verraden; wanneer men personea, die zulke talenten ontvangen hebben, zou willen uitsluitea van de kerkelijke regeericg, alleen omdat hun vader of broeder ia dea Kerkeraad zitting heeft. Schade voor het ker« keiijk leven zou hieruit alleea dan oatstaaa, wanneer leden uit eenzelfde familie gekozen werdea alleea op grond vaa die familiebetrekking, maar zonder dat bijzondere talentea deze voorkeur wettigden.

Hierbij komt, dat ia ons kerkelijk leven het gevaar voor zulk eea familieregeering over het algemeen wel niet zoo heel groot is. Vooreerst treden de leden van den Kerkeraad ia dea regel om de drie jaar af ea zija ze daa niet terstoad herkiesbaar, zoodat er telkens nieuwe elemeaten ia dea Kerkeraad komea. Ea tea tweede is het stelsel vaa coöptatie, d. w. z. dat de Kerkeraad zichzelf aanvult, wel overal afgeschaft en heeft de gemeente te kiezea uit de voorgestelde dubbeltallen, zoodat zg altoos het heft ia haodea heeft en beletten kan, dat te veel candidaten uit ééa familie in dea Kerkeraad gebracht worden.

De vrijheid, die de Kerkeaorde oaslaat, zoudea we daarom niet gaarne prijsgeven voor eea beperkeade bepaling, gelijk de Gemeentewet die bevat. Op politiek gebied, waar het regeerambt allerlei voorrechtea meebrengt ea allerlei iavloed schenkt op het gevea vaa postea ea betrekkingeo, moge zulk eea beperking noodzakelijk wezen, in de Kerk van Christus schijnt ze ons overbodig ea zelfs gevaarlijk. Ze zou dea Kerkeraad en de gemeeate kuanen dwitigea om uitaemende krachten voor het ambt ongebruikt te laten.

Toch laat het geval zich denken, ook al zal dit wel zeldzaam voorkomen, dat hier cf daar metterdaad het overwicht vaa één familie in een Kerkeraad wat groot wordt en de gemeente hiertegen bezwaar heeft. Het is dan echter zeker niet raadzaam, om juist bij eea eventueele Kerkeraadsverkiezing hiertegen te"-protesteeren. Protest tegen eea verkozea ambtsdrager kan en mag alleen wordea iagebracht, wanneer zija wandel of belijdenis te wenschea overlaat, of de geschiktheid tot het ambt bij hem oatbreekt. Alleen zulk eea protest is formeel ea wettelijk oatvankelijk ea kaa door deo Kerkeraad behaadeld wordea. Maar eea protest alleea op grond, dat de verkozeaea of voorgestelden familie van elkaader zijn, viadt noch in de Schrift noch in de Kerkeaorde eenigea grond en kan daarom door den Kerkeraad ook niet wordea aangenomen. Daarbij komt dat zulk een protest, ook al wordt dat niet zoo bedoeld, toch altoos zekere krenking met zich brengt voor de betrokken personen, allicht tot allerlei partijschap ia de gemeente aanleiding geeft en reeds uit dien hoofde onwenschelijk is. Een protest tegen een voorgesteldea of verkozea ambtsdrager moet uitsluitend zijn wandel of belijdenis raken, maar niet de familierelatie, waarin hij tot aadere verkozeaea of kerkeraadsledea staat.

Feitelijk gaat zulk eea protest dan ook niet tegen de betrokken personen, maar tegen de handelwijze van den Kerkeraad, die deze dubbeltallen voorstelt. Maar daaruit volgt dan ook, dat men veel beter doet, met zulk een protest geheel los te maken van de verkiezingen en van de daarbij betrokken personen, en zich, op eea tijd dat er geea verkiezing is, tot den Kerkeraad te wenden, met het verzoek, om in het vervolg bij de candidaten, die de Kerkeraad voorstelt, zoo mogelijk niet te veel familieleden op het dubbeltal te plaatsen. Dan kan de zaak objectief besproken worden, wordt elke persoonlijke gevoeligheid vermeden, ea zal de kans op een goede oplossing veel grooter wezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen