Buitenland.

Duitschland, Huldiging van den hoogleeraar Harnack,

Een teeken des tijds is de huldiging van den Berlijnschen hoogleeraar in de Godgeleerdheid Harnack bij gelegenheid van zijn 6o3ten veraardag op den 7den Mei. Het is alsof men bang was, dat degeleerde den 70-jarigenleeftijd niet zou bereiken; in de Christl. Welt gingen stemmen op, die zich tegen de te ver gedreven „Personenctütus" verklaarden.

Het spreekt van zelf, dat de liberale pers Harnack heeft verheerlijkt; zij deed vooral uitkomen, hoe deze geleerde op menig punt in strijd kwam met de belijdenis der kerk, maar men verzuimde daarbij te melden, dat de bo< ^leeraar in den laatsten tijd zich min of meer van de modernen afwendde en dat er in moderne kringen veel gezucht wordt over den „afval" van Harnack. Dit is nog onlangs uitgekomen, toen deze hoogleeraar zich uitsprak over de zaak Jatho. Ook is het bekend, dat Harnack met de critiek die door de modernen op het Nieuwe Testament geoefend wordt, niet accoord gaat, zoodat er in die kringen zeer schuchter van „onzen Harnack" gesproken wordt.

De hoogleeraar Kiüger van Giessen overhandigde als een zijner oudste leerlingen den jubilaris de oorkonde omtrent de „Harnack-Stichting", waarvoor tot biertoe een fonds van zo.ooo Mark verzameld is. Harnack heeft nog niet gezegd, voor welk doel hij het bijeengebrachte kapitaal wil aanwenden.

Engelsch-Indië. De Lucknow conferentie over het Mahomedanisme,

III.

Een deel van de Egyptische pers rerdedigde het, dat de Sultan van Marokko gevangenen liet verminken, omdat dit in overeenstemming was met voorschriften van den Islam. Maar de wind woei weer uit den tegenovergestelden hoek toen een comité van Jong-Turken protesteerde tegen den Wali van Salonica die in zijn ijver voor den staatsgodsdienst het dragen van den sluier en het houden van een vastenmaand gebood.

De modernistische beweging, gelijk de heer Gairdner op de Edinburghsche conferentie aantoonde, komt tot eiken Muzelman die een opleiding in Westerscben geest ontvangt, hij moge in Java, Indië, Perzië of Ejypte wonen, en brengt hem er toe een nieuwe Theologie en een nieuwe wijsbegeerte en nieuwe sociale beginselen aan te nemen, of zijn godsdienst geheel op te geven. Hoe ver zij gaan, die een nieuwen Islam willen en daarom de lading over boord werpen om het schip te behouden, blijkt uit een boek te Cairo door Dr. Mahommed Badr, die aan de Edinburgasche Universiteit promoveerde, uitgegeven. De geschiedenissen in den Koran zijn, volgens hem, slechts allegoriën, terwijl hij beweert dat de Koran in het licht van de rede en van de moderne wetenschap moet gelezen worden.

Toen in Perzië en Turkije vrijheid begon te beerschen, kwamen er een aantal dagbladen als paddestoelen uit den grond opduiken en bijna alle gingen pleiten voor vrijheid en gelijkheid. De Revue du Monde Musetman gaf een lijst van 747 dagbladen, die in Turkije bet licht zagen sedert 24 Juli rpoS, toen de Jong-Turken zegevierden. Maar de censuur, die voor een tijd in Turkije afgedaan had, is door de Jong-Turken weer in toepassing gebracht. De partij der moderaten is nu genoodzaakt haar blad. De Constitutie, in Parijs uit te geven, welk blad in Turkije verboden is, terwijl weer sommige voorname dagbladen in de provinciën voor onverdraagzaamheid pleiten, daarbij een vijandige houding tegenover het Christendom innemend. Zij beweren dat de Constitutie in strijd is met de heilige wet van Mahomed.

Men behoeft slechts de artikelen te lezen die in de Muzelmansche pers van Java, Perzië, Rusland, Indië, Turkije en Egypte verschijnen, handelende over de positie van de vrouw, van bet gebruiken van den sluier, over veelwijverij, over slavernij, of over den spoorweg naar Mekka, om overtuig[d te worden dat in weerwil van de uitwencuge eenheid de Muzelmansche wereld door velerlei verdeeldheid verscheurd is. De ontwikkelde klassen in Turkije meenen dat de leeringen van den Koran onbestaanbaar zijn met den vooruitgang. Atheïsme neemt toe, pelgrimstochten naar Mekka worden minder ondernomen, het gewone volk blijft nog wel vasthouden aan zijn geloof, maar de materieele toestand van de moskeen en heilige plaatsen is bijna zoo laag gezonken als de eestelijke toestand van het volk. Het plan om een pan-Islamitisch congres te Cairo te houden, vond baast geen weerklank. Tien duizenden uzelmannen in Turkije en Perzië en zelfs in Arabië zijn verstandelijk overtuigd van de waarheid van het Christendom. De aftakeling K van den Islam, die in Perzië begon door het ontstaan der Muzelmansche secten, wordt nu verhaast door dagbladdiscussie. De Mahomedaansche orthodoxie is nog nooit door christelijke zendelingen zoo sterk aangevallen als nu door Muzelmannen geschiedt.

In Rusland wordt de moderne opvatting van den Islam krachtig gepropageerd. Eene Tartaarsche vertaling van „de Hat van Oom Tom" zag zooeven het licht; een Muzelmansch blad te Boku beweerde dat het mogelijk was den Islam te rationaliseeren, het bijgeloof en de onbeweeglijkheid die tegenwoordig den Islam aankleeft, zijn geen karaktertrekken die wezenlijk zijn, evenmin als in de Middeneeuwen de oomsche bijgeloovigheden, de inquisitie of de galg wezenlijke bestanddeelen van tiet Christendom waren. Op de nieuw-Islamitische scholen van Rusland wordt de geschiedenis van den Islam naar Dozy, de natuurwetenschappen, Europeesche talen, psychologie en hygiëne, zoowel als de Koran en de overleveringen geleerd.

De godsdienstige bewegingen in den Islam gaan tegenwoordig lijnrecht tegen elkander in. De derwis onder en de Mahdis in Somaliland, Yemen of van den Sahara gelooven allen in het pan-Islamisme en hun leus is: „terug tot ahomed". De „reform" Muzelmannen in Java, Perzië, Indië en Egypte houden bet er voor at Mahomed noch onfeilbaar noch onbevlekt was; zij verwerpen de meesie tradities en e willen bun geloof gronden op de rede.

De Islam doorleeft dus tegenwoordig een risis. Wanneer de intellectueele en sociale vooruitgang zonder Godsdienstigen grondslag de overhand behoudt, zou dan de groote Mahomedaansche wereld uit de ellende kunnen opgeheven worden tot de heerlijke erfenis van de kinderen Gods.

Ten slotte wees Dr. Zweemer op het feit, dat er in de Christelijke Kerken meer dan ooit te voren de aandacht gevestigd is op de zending onder de Mahomedanen. Men is in Christelijke kringen onbekend met het Mahomedanisme. De conferentie te Cairo stelde de feiten in het licht en bracht ze voor de conscientie der kerken. Had men gevreesd dat het publiceeren van het verhandelde de vijandscbap van de Muzelmansche regeeringen zou opwekken, die vrees werd beschaamd. Integendeel ontwaakte de Christelijke wereld en ging zij, met schaamte erkennend dat men gezondigd had door zoolang onbekend te blijven met de nooden der Muzelmansche wereld en door zoo langen tijd het arbeidsveld in die wereld zoo goed als braak te laten liggen, het zendingsvraagstuk dat het Mahomedanisme stelt, ijverig bestndeeren, zoowel in de oude als in de nieuwe wereld. Een menigte boeken en brochures verscheen over dat onderwerp. Men besprak het op Zendingsconferentiën. Sommige zendingsgenootschappen begonnen onder de Mahomedanen te arbeiden. De zendingsgenootschappen in Egypte werkten samen om de Protestanten en Koptiiche C s v n i b h o pg m j klV db ÜI kerken aan te sporen liefde te betoonen aan de Mahomedanen door hun het Evangelie te brengen. Een groot aantal „student volunteers" hebben zich aangeboden onder de Mahom& < danen te arbeiden. Ook is het gebed in de kerken voor de bekeering der Mahomedanen vermeerderd. In één woord, de kerken ont^ waakten ten opzichte van hunne roeping om ook de volgers van den Islam te gaan be» arbeiden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen